Şirket Kültürü

(Corporate culture) Şirket kültürünün kaynağı, kurucuların temel değerleri, görüşleri ve varsayımlarıdır. Bu kültür, üst yönetimin toplantı düzenleyerek temel değerleri ve ilkeleri çalışanlara "tebliğ” etmesi ile oluşmaz. Toplumsal kültür gibi, şirket kültürü de geçmişten gelen ve geleceğe uzanan bir süreç için­de bilinçli çabaların bir ürünü olarak ortaya çıkar.

Örgütsel yapı, uygulanan teknoloji, işe alma, terfi ve performans değerlen­dirme sistemleri gibi çok sayıda unsur zamanla şirket kültürünü oluşturur. Yöneticilerin çalışanlara bakışı ile zor günlerdeki davranışları ve çalışanların birbirilerine karşı tutumları da şirket kültürünün bir parçasıdır. Tek tek bir anlam ifade etmeyen yap-boz parçaları, ilişkiler, ayrıntılar, yöntemler ve davra­nışlar, usulünce bir araya getirildiğinde şirketin yaşayan kültürü ortaya çıkar. Şirket kültürünün temelinde iş yapma tarzı, dünyaya, hayata, teknolojiye ve ekonomiye bakış açısı bulunur. Temel hedefler ve vizyon ancak şirket kül­türünde hayatiyet kazandığı takdirde kâğıt üzerinde kalmaktan kurtulur. Bir şirketin kapısından girildiği andan iti­baren her görülen veya gözlemlenen ol­guda şirket kültürünün damgası vardır. Yönetimin, çalışanlara karşı sert ve acı­masız olduğu bir işyerinde çalışanların da yüz yüze oldukları müşterilere kaba davranmaları kaçınılmazdır. Sosyalleş­me ve paylaşma, toplumda olduğu gibi şirketlerde de kültürün zenginleştiril­mesini ve derinleştirilmesini sağlar.

Çalışanları bir araya getiren toplantı­lar, bir tür duygusal ve sosyal sermaye unsuru gibi görev yaparak şirketin ge­lişmesine katkıda bulunur. Yönetici­lerin, çalışanları bir üretim faktörü ve bir kaynak olarak gördüğü şirketlerde çalışanlar arasındaki birliktelik ve ile­tişim de zayıflar. Bu tür şirketler kalıcı başarılar sağlayamaz ve kırılganlıktan kurtulamaz.

Şirket kültürü zirveden başlayarak herkesi etkisi altına alır. Yöneticile­rin lüks harcamalar yaptıkları ve aşırı müsrif oldukları bir işyerinde, diğer çalışanlar arasında da gösteriş merakı ve aşırı harcama eğilimleri yaygınlaşır. Çalışanlar iş ararken, ücret, iş huzu­ru ve yükselme imkânları ile birlikte güçlü bir şirket kültürünün varlığını da dikkate alır. Çünkü büyüme hedefi, inovasyon ve paylaşma temelleri üze­rinde yükselen bir şirket kültürü, ça­lışanlara yeni ufuklar açar ve onların kendilerini sürekli olarak geliştirmele­rine imkân verir.

Ülke kültürünün etkisi: Şirketlerin, kurumların ve her tür örgütün kültü­rü, bulunduğu ülkenin kültüründen, geleneklerinden ve iş yapma yöntem­lerinden etkilenir. Örneğin ekip çalış­masının dokusu ve işleyişi, bireyselli­ğe önem veren kültürlerde, toplulukçu kültürlere göre daha farklıdır. Japon­ya’da ve ABD’de üretimdeki mühen­dislik uygulamaları arasında fark çok azdır. Ancak iş yapma yöntemleri ve iş kültürleri birbirinden farklıdır. Japon­ya’da geleneksel kültürün etkisiyle yö­neticiler işçileri işten çıkarmaya sıcak bakmaz. Bu ülkede son yıllara kadar işçilerin emekliliğine kadar aynı işte çalışması uygulaması sürdürülmek­teydi. Bireyselliğin ve girişimciliğin ön planda olduğu ABD’de ise işveren ge­rektiğinde kolayca işçi çıkardığı gibi ça­lışanlar da yeni bir iş fırsatı karşılarına çıktığında çoğunlukla kendini çalıştığı işyerine bağlı hissetmez.