Küresel Şirket

(Global Corporation, global company) Küresel şirketlerin yöneticileri için “rekabet alanı” tüm dünyadır. Onların rakibi, kendi sektöründe dünyanın tüm şirketleridir. Küresel düşünen yöneti­ciler, diğer ülkelerdeki ekonomik, si­yasi ve sosyal gelişmeleri çok iyi izler ve kendi sektöründeki her olaydan ve yenilikten haberdar olmaya gayret eder. Küresel şirketin yöneticileri, kendi sektöründe dünya ölçüsündeki tedarik ve değer zincirlerindeki her değişimi zamanında algılar. Bu yöneticiler, önce tedarik, daha sonra da değer zincirinin güçlü bir halkası olmak için tüm üretim ve dağıtım süreçlerini yeniden yapılan­dırır. Dünya standartlarını yakalamış şirket dış ülkelerde de yatırım yapabi­lir. Bu durumda bu şirketin yöneticileri, gittikleri ülkenin kültürünü, insanını yakından tanır ve aklı fikri kâr transfe­rinde olan bir kişi görüntüsü yaratmak­tan kaçınır.

Küresel şirketler, fırsatları yakalamak ve risklere hazırlıklı olmak için duyarlı bir “radar sistemi”ne sahiptir. Beklen­meyen ancak yakalanması mümkün olan fırsatlar, şirketin yöneticileri tara­fından zamanında algılanır. Elde edilen bilgiler, üretilen mal ve hizmetlerin ye­nilenmesinde kullanılır. Dış pazarlara açılan şirketin karşılaşacağı fırtınalar ise bir “erken uyarı sistemi” ile tespit edilir. Küresel şirket, sosyal sorum­luluk, işçi sağlığı-iş güvenliği ve çev­renin korunması gibi konularda daha duyarlıdır. Dünya pazarlarına açılan bir şirketin yöneticisi Türkiye’deki faaliyetlerinin, yabancılar tarafından büyüteç altına alınacağını bilir. Dış ül­kelerde büyümek isteyen şirketlerde gerekli olan, “know-how”, dosyalarda ve raporlarda değil yetenekli elemanla­rın beynindedir. Bu nedenle dünya şir­ketlerinde “önce insan” sözü panellerde tekrarlanan içi boş bir slogan değil, ha­yata geçirilen bir ilkedir.

Alanlarında “en iyi” olmayı hedefleyen orta büyüklükteki şirketler de dünya­ya açılabilir. Bazı yan sanayi şirketleri, çok sayıda ülkeye parça satmayı başa­rarak tek bir ürün için de olsa küresel standartları yakalayabilir. Ürün fark­lılaştırması, küresel şirketlere rekabet avantajı sağlayan önemli kaynaklardan biridir. İhracat veya yatırım yapılacak ülkelerdeki koşulları çok iyi bilen ve ürünün bu koşullara göre farklılaştıran şirket yöneticileri, pazar paylarını ar­tırmakta zorlanmaz. Dünya şirketinde, düzen, disiplin, denetim ve hiyerarşi yerine, cesaret, yenilenme isteği ve gü­ven duygusuna öncelik verilir. Dünyaya açılan bir şirketin yöneticileri, farklı kültürlere saygı ile yaklaşmak zorunda­dır. Kıyaslama (benchmarking) işlemi dünya şirketi için hiç ara verilmeyen bir uğraştır. Bu şirkette sürekli olarak “Neredeyiz?”, “Dünya klasmanındaki yerimiz neresi?” sorusuna cevap aranır.