Marksist Ekonomi

(Marxist economics) Marksist ekono­minin ana unsurlarından olan değer teorisi şöyle özetlenebilir: “Bir malın mübadele değeri onu üretmek için har­canmış emektir. Sermaye de birikmiş emekten farklı değildir. Sermaye, değiş­ken ve sabit

Massetme Yaklaşımı

(Absorption approach) Devalüasyonun dış dengeyi sağlamadaki başarısını, ek­sik istihdam koşullarında milli geliri artırıcı ve tam istihdam koşullarında ise toplam harcamaları kısıcı etkileriy­le açıklayan ve Sidney Alexander tara­fı

Matematiksel İktisat

(Mathematical economics) İktisadi so­runların tanımlanması ve çözümlenme­sinde matematiksel yöntemlerin uygu­landığı iktisadın alt dallarından biridir.

Mavi Yakalılar

(Blue collar workers) Üretim sürecine bedensel gücüyle katılarak maaş veya üc­ret karşılığı çalışan kişilere verilen addır.

McCallum Kuralı

(McCallum Rule) Parasal tabanın bü­yüme oranının hem enflasyon hedefine uygun olması, hem de toplam talepteki dalgalanmaları ve verimlilik artışını hesaba katacak biçimde ayarlanması, gerektiğini ileri süren Bennett T. Mc­Callum tar

Menkul Kıymet Mutabakat Sistemi

(Security settlement system) Üç veya daha fazla katılımcı arasındaki trans­fer emirlerinden kaynaklanan menkul kıymet aktarımlarının gerçekleştiril­mesini sağlamak amacıyla yapılan ta­kas ve mutabakat işlemleri için gerekli altyapıy

Menşe Şahadetnamesi

(Certificate of origin) Bir malın köke­nini gösteren ve üreten tarafından dü­zenlenip resmi makamlarca onaylanan belgedir.

Merkantilizm

(Mercantilism) 16. yüzyıldan 18. yüzyı­lın başına kadar, ticaret yapan ulusların bir bölümünde uygulanan bir iktisat politikasıdır. Bu politikanın ana amacı, ihracatı teşvik yoluyla altın birikimini sağlamak ve ulusun servetini ve g

Merkez Bankaları

(Central banks) Başlıca görevleri dev­let adına banknot çıkarmak, banka sis­teminin rezervlerini talep etmek, re­eskont işlemleri yapmak, açık piyasa işlemleri ile banka sisteminin ve eko­nominin likiditesini kontrol etmek ve altın ile

Merkez Bankası Bağımsızlığı

(Central Bank independence) Para otoritelerinin kurumsal, yönetimsel, finansal ve para politikasına ilişkin ka­rarlarını herhangi bir baskı unsurun­dan bağımsız bir şekilde alabilmesidir. Merkez bankalarının araç bağımsızlığı ise ya

Merkez Bankası Müdahalesi

(Central Bank intervention) Merkez bankalarının kısa ve uzun dönemli para politikaları amaçlarını gerçekleştirme­ye yönelik olarak piyasalarda alım-sa- tım yapmalarıdır. Müdahale ile döviz ve faiz oranı gibi değişkenlerin piyasa fiy

Merkez Bankası Parası

(Central Bank money) Parasal tabana, kamu mevduatı hesaplarının eklen­mesiyle hesaplanan parasal büyüklük­tür. Türkiye’de Merkez Bankası parası 2007 yılına kadar parasal tabana kamu mevduatının eklenmesiyle hesaplanır­ken 2007 yılın

Merkez Bankası Politikaları

TCMB, 2011 yılı sonbaharından başla­yarak kredi genişlemesini ve sıcak para girişini sınırlayan bir politika uygula­maya başladı. Bu uygulama cari işlem­ler açığının ve enflasyon oranının geriletilmesinde başarılı oldu. Ancak bu kez

Merkez Ekonomileri

(Central economies) Dünya sistemi te­orisine göre çevre ve yarı çevre ekono­milerindeki gelişimi belirleyen, biçim­lendiren ve çevre ekonomileri ile yarı
çevre ekonomilerini sömüren, sanayi­leşmesini tamamlamış, ileri teknoloji

Merkezi Karşı Taraf

(Central Counterparty) Bir veya daha fazla piyasada işlem gören finansal sözleşmelerin tarafları arasında alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolü­nü üstlenerek işlemlerin tamamlanma­sını taahhüt eden kuruluştur.

Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK)

(Central Registry Agency: CRA) Bu ku­ruluş, hisse senetleri, yatırım fonları, borsa yatırım fonları, banka bonoları, özel sektör borçlanma araçları, varantlar, sertifikalar, varlığa dayalı ve varlık teminatlı menkul kıymetler, DİBS

Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi

(Central Government Budget Balance) Merkezi yönetim bütçesi, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi Yasası’na göre I sayılı cetveldeki genel bütçeli, II sa­yılı cetveldeki özel bütçeli ve III sayılı cetveldeki düzenleyici ve denetleyici kur

Merkezi Yönetim Riski

(Sovereign Risk) Bir yatırımcının yer­leşik olduğu ülke dışındaki bir ülkeye borç vermesi veya söz konusu ülke hü­kümetince kefil olunan bir kurum veya kuruluşa borç vermesi nedeniyle maruz kaldığı riski ifade eder.

Merrill Lynch Yatırım Bankası

1992 yılında kurulan Tat Yatırım Bankası’nı, 2007’de Merkezi ABD’de olan Merrill Lynch devralmıştır. Merrill Lynch İstanbul’daki 1 şubesinde 41 ça­lışanı ile yatırım bankacılığı alanında hizmet vermektedir.

Meslek Hastalığı

(Occupational disease) Çalışılan işin niteliğine göre yinelenen bir neden veya iş gör me koşulları yüzünden orta­ya çıkan geçici veya sürekli hastalık, sa­katlık veya ruhi bozukluk durumlarıdır.