Beyin Fırtınası

(Brainstorming) Geçen yüzyılın 30’lu yıllarında Amerikalı bir reklamcı olan Alex Faickney Osborn tarafından ge­liştirilen bu tartışma tekniğinde katı­lımcılar hiçbir sınırlama ve kısıtlama olmadan görüşlerini ve önerilerini or­taya atabilir. Bu teknik, yeni ve yaratıcı fikirlere ihtiyaç duyulduğunda kulla­nılır. Beyin fırtınası toplantılarında farklı hatta aykırı görüşler eleştirilmez, yargılanmaz, aksine teşvik edilir. Amaç, gündemdeki konu ile ilgilenen bir grup insanın kısa sürede çok sayıda fikir ve öneri üretmesidir.

Osborn’un 1953’te yayınladığı Applied Imagination adlı kitabından sonra bu yöntem, farklı alanlarda kullanım alanı bulmuştur. Osborn, bu tür toplantılarda katılımcı sayısının 12 olmasını ve katılanlar arasında hem uzmanların hem de deneyimsiz elemanların bulunması­nı önermişti.

Beyin fırtınası toplantılarında gündem veya tartışılacak sorun önceden belir­lenmeli ve katılımcılara bildirilmelidir. İlk aşamada problemin net bir şekilde tanımlanması önemlidir.

Toplantı belirlenen sürede tamamlan­malı, toplantı sırasında ortaya atılan her görüş ve öneri tek tek not edilme­lidir. Toplantı sonunda not edilen öne­riler ayrı ayrı değerlendirilip çözüm yoluna katkısı belirlenmelidir. Eğer tatmin edici bir çözüme ulaşılmamışsa toplantı sürdürülebilir. Beyin fırtınası­nın iş dünyasında genellikle uygulanan kuralları şunlardır:

Her katılımcı eşit söz hakkına sahiptir. Katılımcılara sırasıyla söz verilir ve ko­nuşması sırasında dışarıdan müdaha­leye izin verilmez. Sırası gelen her ko­nuşmacı yalnız bir öneride bulunabilir. Önerisi olmayan bir sonraki turda söz alacağını belirtebilir. Beyin fırtınası top­lantıları tüm katılımcıların birbirini gö­rebileceği bir oturma düzeninde yapılır.

635 yöntemi: Alman reklamcı Bernd Rohrbach’ın geliştirdiği bu yöntemde altı katılımcıdan, üçer fikir veya öneri­yi beş dakikada yazmaları istenir. Her katılımcı yazdığı metni sağındaki kişi­ye verir. Altı tur süren bu çalışmalarda beyin fırtınasının genel kuralları uy­gulanır. Toplantıdan sonra sayısı 100’ü aşabilen fikir ve öneriler gruplandırılır ve uygulama potansiyeli taşıyan öneri­ler tespit edilir.