Amortisman

(Depreciation) İşletmenin elinde bu­lunan bina, makineler ve cihazlar gibi varlıkların fiziki yıpranma, kullanılma ve aşınma nedeniyle değerden düşme­sinin saptanmasıdır. Bu değer kayıpları söz konusu varlıkların maliyet bedelleri ile ilişkili olarak bazı teknik yöntemler­le hesaplanır. Başlıca amortisman yön­temleri şunlardır:

• Basit amortisman yönteminde her dönemde yok olan varlık değeri, varlı­ğın ekonomik ömrünün her dönemde eşit miktarlarda dağıldığı varsayılarak hesaplanır. Örneğin 100 bin liralık bir makinenin 10 yıllık ömrü varsa her yıla düşen amortisman 10 bin lira olarak he­saplanır.
• Azalan bakiyeler yönteminde eko­nomik ömrün kapsadığı dönemlerde gittikçe azalan tutarlarda amortisman hesaplanır. Örneğin 100 bin liralık bir makine için yüzde 20 üzerinden ilk yıl 20 bin lira amortisman hesaplanırken ikinci yıl 80 bin lira üzerinden 16 bin lira masraf olarak yazılır. Değişmez bir yüzde ile azalan bakiyeyi sıfıra indir­mek mümkün olmadığı için ekonomik ömrün son yılında bu yöntemden vaz­geçmek gerekir.
• Üretim esasına dayalı amortisman yönteminde her döneme düşen amor­tisman tutarı işletme varlığının o dö­nemde ürettiği mal miktarı ile orantılı olarak hesaplanır.
• Yıl sayılarının toplamı yönteminde ise beş yıllık ekonomik ömrü olan bir makinede 1, 2, 3, 4 ve 5 sayıları toplanır. Amortisman ilk yılda 5/15, ikinci yılda 4/15 ve son yılda 1/15 olur.