Aile Şirketinde Halefiyet

(Succession in family business) Aile şirketlerinde kurucu anne veya baba, çocukları ile şirketin devamı konusun­da bir anlaşma sağlamalıdır. Bu uzlaş­ma ve görüş birliği sağlama işlevi ihmal edildiği takdirde ikinci kuşakta kardeş­ler, üçüncü kuşakta ise kuzenler ara­sında çekişme ortaya çıkabilir. Avrupa ülkelerinde bu sorun geçmiş dönemler­de şirketin yönetiminin en büyük erkek çocuğa bırakılması ile çözülmüştü. Bu çözüm adaletsiz de olsa şirketin bö­lünmesini veya çekişmeler nedeniyle sahipsiz kalmasını önlemişti. Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki miras hu­kuku daha adaletliydi ve tüm çocuklar mirastan pay alabiliyorlardı. Ancak bu sistem işyerinin küçük parçalara bölü­nüp yok olmasına yol açabilmekteydi.

Avrupa ülkelerinde halen kuşaktan ku­şağa devir işlemleri önceden belirlen­miş bir “halefiyet planı” çerçevesinde yürütülmektedir. Halefiyet planında şirketin sonraki kuşağa devrinin ne za­man, nasıl ve kimlere yapılacağı konu­ları yer alır. Devir işlemleri konusunda danışmanlık hizmeti veren enstitü ve şirketlerin hazırladığı halefiyet planı aile meclisinde görüşüldükten sonra karara bağlanır. Bu planda değişiklik­lerin nasıl yapılabileceği konusunda da açık hükümler vardır. Kadınların sosyal ve ekonomik hayatta daha fazla söz ve karar sahibi olmaları sayesinde artık kurucuların kız çocukları da halefiyet konusunda eşit haklara sahiptir. Tür­kiye’de halefiyet planı uygulamasının yaygınlaşmaması nedeniyle bazı şirket­lerde ve holdinglerde kardeşler arasın­da çekişmeler ortaya çıkabilmektedir.