Sosyal Ekonomik Statü (SES) Grupları

(Socio-economic status groups) Pazar­daki kitlenin gruplandırılmasında kul­lanılan bir yöntemdir. Grupların hedef kitle olarak değerlendirilmesi sürecin­de tutum ve davranışların belirlenmesi amaçlanır. Bu bilgiler pazarlama süre­cinde, tanıtım ve reklam aşamasında kullanılır. SES grupları A, B, C1, C2, D ve E olmak üzere 6 ana gruba ayrılır. Nüfus SES gruplarına ayrılırken meslek, eği­tim, gelir düzeyi, gelirin kaynağı, yaşanı­lan evin türü, yaşanılan çevrenin niteli­ği, kişinin mülkiyeti altındaki menkul ve gayrimenkul eşyalar (yazlık, otomobil, elektronik eşya ) esas alınır. Gelir dağı­lımı en önemli kriterlerden biridir ama grupların belirlenmesinde gelire belir­leyici rol vermek doğru değildir. Gelirin yaş., cinsiyet, hayat tarzı, dünya görüşü ve inanç sistemleri birlikte ele alınması daha gerçekçi olur. Reklam çalışmaları­nın, herhangi bir grupta bulunan kişile­rin yaşadığı ortam, ilgi alanları, okuduğu veya izlediği iletişim araçları dikkate alınarak yapılması gerekir. SES grup­ları, Türkiye Araştırmacılar Derneği (TÜAD) tarafından belirli aralıklarla düzenlenen çalışmalar ile belirlenir. Televizyon yayıncılığında kullanılan “rating” çalışmaları her sosyoekonomik grup için ayrı ayrı yapılır. 2012 yı­lında TÜAD tarafından yapılan araştır­ma sonrasında gruplarda yer alanların bazı nitelikleri, tutum ve davranışları hakkında şu bilgiler verilmiştir:

A Grubu: Toplumun yüzde 4’ünü oluş­turan bu gruptakilerin hemen hepsi bir üniversite mezunudur. Evlilerin yüzde 40’nın eşi bir işte çalışırken yüzde 20’si para biriktirebilmektedir. Gruptakile­rin yüzde 30’u tatillerini bir tatil köyün­de veya otelde geçirmektedir ve yüzde 50’sinin evinde kitaplık vardır. Yarısı­na yakını doktor avukat ve mühendis gibi nitelikli uzman olarak çalışmakta, serbest çalışanların oranı ise yüzde 25’i bulmaktadır.

B Grubu: Nüfusun yüzde 9’unu oluş­turan bu grupta bulunanların yüzde 60’ı bir üniversite mezunudur. Evlile­rin yüzde 30’unun eşi bir işte çalışır­ken yüzde 13’ü para biriktirmektedir. Gruptakilerin yüzde 20’si tatillerini bir tatil köyü ve otelde geçirebilirken yüzde 30’unun evinde kitaplık vardır. Gruptaki girişimci oranı yüzde 30’da kalmaktadır.

C/1 Grubu: Nüfusun yüzde 22’sini oluşturan bu grupta bulunanların yüz­de 60’ı lise mezunudur. Gruptakilerin yüzde 40’ı esnaflıkla, yüzde 30’u ise lise mezunu kalifiye işçi olarak hayatı­nı kazanmaktadır. Evli olanların yüz­de 13’ünün eşi bir işte çalışırken para biriktirme oranı yüzde 5’te kalmak­ta, tatile çıkanların ve evinde kitaplık olanların oranı ise yüzde 20 olarak he­saplanmaktadır.

C/2 Grubu: Bu gruptakilerin nüfusun yüzde 29’unu oluşturmaktadır. Grupta­kilerin yüzde 80’i ortaöğretim veya daha düşük bir eğitim düzeyine sahip bulun­maktadır. Evli olanların yüzde 10’u bir işte çalışmakta, Bu grupta emeklilerin oranı yüzde 25’i bulmaktadır. Evinde kitaplık olanların oranı yüzde 10’da ka­lırken gruptakilerin yüzde 25’i tatilde memleketlerine gitmektedir.

D Grubu: Nüfusun yüzde 28’ini oluştu­ran bu gruptakilerin yüzde 70’i ilkokul mezunudur. Grupta emeklilerin oranı yüzde 30’a ulaşmaktadır. Geçimini kü­çük çiftçilikle kazananların oranı da yüzde 30’dur.

E Grubu: Bu gruptakiler nüfusun yüz­de 9’unu oluşturur. Gruptakilerin yüzde 95’i ilkokul mezunudur. Grupta işsizle­rin oranı yüzde 30’a emeklilerin oranı yüzde 40’a çıkmaktadır.