Endüstri 4.0 Platformları

(Platforms of Industry 4.0) Dünyanın başlıca gelişmekte olan ve gelişmiş ül­kelerinde dijital dönüşüm ve sanayinin yeniden yapılanması için şu program­lar uygulanmaktadır:

AB- Factories of the Future (FoF): AB yönetimi 21 sektörün her biri için birer proje belirlemiş ve finansmanın kamu sektörü-özel sektör ortaklığı ta­rafından karşılanması kararlaştırılmış­tır. Proje uygulanan sektörler arasında tekstil ve beyaz eşya sanayileri, robotik ve yarıiletken sanayi dalları vardır.

ABD- Smart Manufacturing Leader­ship Coalition: 75 üretim dalından ge­len temsilcilerin yaptıkları toplantılar sonrasında kurulan bu koalisyon, dijital dönüşüm konusunda alınan önlemlerin ve uygulanan projelerin eşgüdümünü sağlamaktadır. Koalisyon açık bir mimariye sahiptir ve bilgi birikimi ve araş­tırma tesislerinden tüm üye şirketler yararlanabilmektedir. 2024’e kadar olan dönemi kapsayan bir plan hazırlanmış ve koalisyon üyesi şirketlerin yılda orta­lama yüzde 9.8 büyümesi hedeflenmiş­tir. Örneğin bir şirketin pil ömrü 10 yıl olan bir radyo frekans cihazı üretmesi fabrika içi internet haberleşmesine yeni bir ivme kazandırabilecektir.

Almanya- Industrie 4.0: Bu ülkede 2011 yılında Industrie 4.0 platformu için çalışmalar başlatılmıştır. Kuru­lan “Industrial Internet Consortium”, şirketleri bilgi alışverişi için bir araya getirmiştir. Bilgi birikimi ve laboratuvarlar şirketlerin kullanımına açık tu­tulmaktadır. Bosch ve Volkswagen gibi şirketler ise akıllı fabrika uygulamasın­da mesafe almaktadır.

Çin- Made in China 2025: İleri tek­noloji ürünlerinin montajını yapan bir ülke olmaktan çıkıp ileri teknoloji üre­ten bir merkez olmayı hedefleyen Çin 10 sektördeki çalışmalarını 32 kentte­ki sanayicilerle işbirliği içinde yürüt­mektedir. Yerel yönetimlere seminerler düzenlenmekte üniversitelerden kat­kı alınmaktadır. Programın amacının Çin’in orta gelir tuzağına düşmesini önlemek olarak açıklanmıştır.

Fransa- Usine du futur: Sanayide atı­lım için 34 sanayi dalı belirlenmiş ve dijital dönüşüm konusunda enstitüler kurulmuş ve devlet-özel sektör işbirli­ğinde mesafe alınmıştır.

Güney Kore- Manufacturing Inno­vation: Yeni teknolojilere dayalı bir üretim ekosistemini yaratmak ve akıllı fabrikaların kurulmasını teşvik etmek öngörülmüştür.

İngiltere- Catapult Centers: Başlıca sektörler itibariyle kurulmuş ve adına “Mancınık Merkezleri” denen atılım odakları ile sanayi tesislerinin modern­leştirilmesi ve bilgi teknolojisi araçları ile donatılması öngörülmüştür. Tüm bölgelerde kurulan Mancınık Merkezleri, çevrelerindeki KOBİ’ler, büyük sanayi tesisleri, üniversiteler ve yerel yönetimler ile işbirliği yapmaktadır.

İspanya- Industria Conectada 4.0: Sanayi dallarının birbiri ile bağlantılı olarak dijital dönüşümü gerçekleştir­mesi hedeflenmiştir.

İsveç- Made in Sweden 2030: Yerli sanayide üretimin ve verimliliğin artı­şını sağlayacak faktörün inovasyon ol­duğu açıklanmıştır.

İtalya: La Fabbrica del Futuro: Ge­leceğin Fabrikası’nı oluşturma prog­ramında dört sektörde araştırma ve geliştirmeye öncelik verilmesi ve akıllı fabrikalarla imalat sanayisinin yeniden yapılandırılması planlanmıştır.

Büyük yarış: Sanayide yeni dönem için en erken harekete geçen ve ön ha­zırlıkları yürüten ülkeler 2010 yılında ABD, İtalya ve Almanya olmuştur. ABD ve İtalya’da 2012’de, Almanya’da 2013 yılında çeşitli adlarda platformlar ve koalisyonlar oluşturulmuştur. İspanya 2014’te Japonya ve Fransa 2015’te di­jital dönüşüm yarışı için örgütler oluş­turmuşlardır. Oluşturulan örgütler ve platformlar belirli aralıklarla izleme (monitoring) ve ilerleme (progress) ra­porları yayınlamakta, verimsiz birimler tasfiye edilmekte, olumlu gelişen faa­liyetler daha fazla desteklenmektedir. İngiltere’deki hükümet yeni kurulan sanayi geliştirme merkezlerinin per­formansını bir bağımsız denetim kuru­luşuna incelettirmektedir.

Türkiye’deki durum: Birinci, ikinci ve üçüncü sanayi devrimlerinde geci­ken Türkiye dijital dönüşüm için ilk hazırlıkları 2015’de başlatılmıştır. 2016 sonunda TÜBİTAK bir yol haritası ha­zırlamış, 2017 başında da “Sanayide Dijital Dönüşüm Platformu” kurulmuş­tur. TÜBİTAK’a göre Türkiye’de sana­yinin dijital olgunluk seviyesi 2016 yılı ortasında Endüstri 2.0 ile Endüstri 3.0 arasındadır. Ancak ankete katılan yak­laşık 1000 firma yöneticisinin yarısı üç-beş yıl içinde akıllı fabrikalar ko­nusunda çalışmalar yapacaklarını be­lirtmişlerdir. Büyük holdinglere bağlı veya yabancı sermayeli şirketlerde di­jital dönüşüm için önemli adımlar atıl­maktadır. 5 G için yapılan çalışmalar da dijital platformların oluşturulmasının yolunu açmaktadır. Devletin sanayi ve ticaret odaları ile özel sektör kuruluş­ları, sektör ve iş insanları dernekleri ile işbirliği yaparak bir teknoloji seferber­liğine girişmesi bu konuda gelişmiş ül­kelere yetişmeyi kolaylaştıracaktır.