Bulanık Mantık

(Fuzzy logic) “Bulanık mantık” terimi ilk kez 1965 yılında Lutfi Aliasker Zadeh tarafından ABD’de California’nın Berkeley Üniversitesi’nde kullanılmış­tır. Azeri kökenli Zadeh, belirsizliklerin matematik modelleme yöntemi ile ifa­de edilmesi için çalışmalar yapmıştır. Matematik ve istatistikte kesinlik önemlidir ama ekonomik ve toplum­sal hayatta belirsizlik egemendir. Bu nedenle George Boole’un 19. yüzyılda geliştirdiği Boole Cebiri’nin kavramla­rı ile gerçek hayattaki gelişmeleri ifade etmek zordur.

Boole Cebiri’nde ve önermeler mantı­ğında sadece uç değerler üzerinde işlem yapılmaktadır. Bu hesap sisteminde 0 yanlış, yok veya kapalı, 1 rakamı ise doğ­ru, var veya açık anlamına gelmektedir. Bu ikisi arasındaki çok sayıda olgu veya durum ifade edilememektedir. Bulanık mantıkta ise iki uç şık arasındaki öner­melere de izin verilmektedir. Bu man­tıkta siyah ve beyaz arasındaki grinin sonsuz sayıdaki tonları da ifade edile­bilmekte böylece gerçek hayatta insa­nın sağduyusunu kullanarak bulduğu çözümlere yaklaşılmaktadır. Bulanık mantık elektrik süpürgeleri ve çamaşır makinelerinden, yapay zekâdaki örüntü ve ses tanıma sistemlerine kadar çok sayıda alanda kullanılmaktadır. Bu mantık ve cebire göre geliştirilen sistem, su arıtma tesislerinde, tıptaki teşhis ve tedavilerde, trafik kontrolü ve yatırım fonu yönetimi gibi alanlarda da kullanım alanı bulmaktadır.