Akıllı Fabrika

(Smart factory) 21. yüzyılda fabrika yalnız tezgâh ve makinelerin bulun­duğu bir mekân olmaktan çıkmakta ve imalat ekosisteminin bir parçası haline gelmektedir. “Akıllı fabrika”, çevreye zarar vermeden tüketicilerin istedi­ği ürünleri en kısa sürede ve en düşük maliyetle üreten bir yer olarak tanım­lanmaktadır. Bir fabrikayı “akıllı” ya­pan esas faktör, üretim ile ilgili her tür enformasyon, veri ve bilginin bir sensör ağı sayesinde, ihtiyaç duyulduğu zaman ve yerde sağlanması olmaktadır. Akıl­lı fabrikaya dönüşüm süreci, işyerinin zemininden en üst yönetim kadroları­na kadar her yapılan işin ve yürütülen süreçlerin bütünleştirilmesinden geç­mektedir. Akıllı fabrikada her birim sa­hip olduğu internet bağlantısı ile diğer üretim birimlerle bağlantı kurabilmek­tedir. Yeni sistem, girişimcilerin yeni bir şirket veya fabrika kurarken karşıla­şabilecekleri riskleri de azaltmaktadır. Daha üretim başlamadan üretim sıra­sında ortaya çıkabilecek sorunların ve darboğazların tespit edilmesine imkân veren akıllı fabrika sistemlerinde mev­cut kaynaklar daha verimli bir şekilde kullanılmaktadır. Makine ve ekipman­ların programlanması ile zaman ve kay­naklardan tasarruf edilmektedir. Akıllı fabrikaların ve akıllı imalatın önceki dönemlerde uygulanan yöntemlerden başlıca farkları şunlar olmaktadır:

• Karmaşık süreçlerin ve tedarik zin­cirlerinin yönetilmesi için “büyük veri” analizleri kullanılmaktadır.
• Kullanılan robotlar yapay zekâ yazı­lımları sayesinde programlandıkları görevler dışında da becerilere sahip ol­maktadır.
• Sınai internetin kullanımı ile tüm araçlar, makineler, tezgâhlar ve bö­lümler arasında iletişim bağlantısı kurulmaktadır. Akıllı fabrikalarda verimsizlikleri ve iş kazalarını azaltmak kolaylaşmaktadır. Sensörler hatalı üretimi anında belirleyecek ve kaliteyi yükseltecek şekilde programlanmıştır.
• Sistemin tüm imkânları kullanıldı­ğında hızlı prototip yapımı sayesinde tek bir tüketicinin sipariş ettiği özel bir ürün bile önemli bir maliyet artışı ol­madan yapılabilmektedir. Simülasyon ve sanal gerçeklik uygulamaları yeni ürünlerin geliştirilme sürecini hızlan­dırmaktadır.
• Siber-fiziksel sistemler ve makineden makineye iletişim sayesinde, gerçek za­manlı veriler toplanmaktadır. Böylece makinelerin atıl kalması önlenirken ba­kım ve revizyon çalışmaları zamanın­da yapılabilmektedir. Almanya Ulusal Bilim ve Mühendislik Akademisi yeni üretim süreçlerinin sanayideki verim­liliği en az yüzde 30 oranında artıraca­ğını öngörmektedir.