Güne başlarken ekonomi ve piyasaların gündemi (18 Eylül 2020)

..:: PİYASALARDA SON DURUM ::..

Yurt dışı piyasalar: Küresel piyasalarda haftanın kapanışında yönsüz bir seyir hakim. ABD borsalarındaki düşüşe rağmen Asya borsalarında çok sınırlı da olsa yükselişler yaşanıyor. ABD vadeli endekslerde de karışık bir görünüm söz konusu. Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi günlük bazda yüzde 0,2 yükselirken endeksin kapsadığı bölgede işlem hacimleri sınırlı kaldı. Japonya'nın Nikkei endeksi yüzde 0,1 artıda, Avustralya borsası yatay seyrederken, Shanghai bileşik, Hong Kong Hang Seng ve Güney Kore Kospi endeksi yüzde 0,2 ile yüzde 0,4 arasında yükseldi.

Yurt içi piyasalar: Dün 7,55 ile rekor tazeleyen dolar/TL, haftanın son işlem gününün sabahında 7,54 düzeyinden değerleniyor. Euro/TL ise 8,94'ün üzerinde işlem görüyor. Bugün, Merkez Bankası'nın beklenti anketi ve TCMB uluslararası yatırım pozisyonu verileri takip edilecek.

Altın ve petrol: Altın fiyatları dünya ekonomisinin yavaş toparlandığına dair endişelerle ve başlıca merkez bankaları gerekirse daha fazla canlandırma önlemi açıklayacağını belirtirken yükseldi. Altının spot piyasadaki ons fiyatı dün bir haftanın en düşük seviyesini gördükten sonra yüzde 0,5 artışla 1.951 dolarda işlem gördü.  Petrol fiyatları, OPEC'in yeterli üretim kesintisine gitmeyen ülkelere karşı müsamaha göstermeyeceğine işaret etmesinin ardından dünkü kazanımlarını korudu. Brent ham petrolünün en yakın vadeli varil fiyatı yüzde 0,65 yükselerek 43,58 dolarda işlem gördü. ABD hafif ham petrolü yüzde 0,61 artışla 41,22 dolara yükseldi.

GÜNÜN AJANDASI

- TCMB uluslararası yatırım pozisyonu verilerini yayımlayacak (10.00).
- TOBB kurulan ve kapanan şirketleri açıklayacak (10.00).
- TCMB beklenti anketi raporunu yayımlayacak (14.30).
- ABD'de cari işlemler dengesi (15.30), Michigan tüketici güven endeksi, Conferance Board öncü göstergeler endeksi (17.00) ve Baker Hughes sondaj kule sayısı (20.00) verileri izlenecek.
- Rusya ve Azerbaycan merkez bankaları faiz kararı açıklayacak.

..:: TÜRKİYE'DEN SON HABERLER ::..

Borsa İstanbul'da yeni dönem

Borsa İstanbul, Pay Piyasası'nın yapısını sadeleştirerek yeniden gruplandırırken, pazarlarda işlem görme kriterlerini yeniden belirledi. Düzenleme, 01 Ekim 2020 itibariyle devreye alınacak. Mevcutta olduğu gibi pazar ayrıştırmasında toplam piyasa değeri, halka açık piyasa değeri, halka açıklık oranı, bireysel yatırımcı sayısı, kurumsal fon yatırım tutarı ve likidite kriterlerine bakılmaya devam edilirken, Borsa İstanbul şirketlerinin artan piyasa değerleri ve likiditesi gözetilerek eşik değerler daha yukarı çekildi.

Borsa İstanbul'da yeni dönem: Pazar yapısı değişiyor

Kar dağıtımında yüzde 25 ile sınırlayan düzenleme 3 ay uzatıldı

Sermaye şirketlerinin dağıtılabilir 2019 dönem kârını 30 Eylül'e kadar yüzde 25 ile sınırlayan düzenlemenin süresi üç ay uzatıldı. Türk ticaret kanununun ilgili geçici maddesinde değişiklik yapan Cumhurbaşkanlığı kararı Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Yasanın geçici 13. maddesi birinci fıkrasında yer alan ve sermaye şirketlerinde, 30 Eylül'e kadar 2019 yılı net dönem kârının yalnızca yüzde 25'ine kadarının dağıtımına karar verilebilmesine yönelik sınırlamanın süresi yıl sonuna kadar uzatıldı.

Moody's, 8 Türk şirketin notunu kırdı

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye'nin kredi notunu düşürmesinin ardından 8 şirketin de notunu indirdi. Moody's'den yapılan açıklamaya göre, Anadolu Efes, Coca Cola İçecek, Erdemir, Koç Holding, OYAK, Turkcell, TÜPRAŞ ve Şişe Cam'ın kredi notları 'B1'den 'B2'ye çekildi. Kredi notlarının görünümü 'Negatif' olarak belirlendi.

Maske açmazı; evdeki hesap çarşıya uymadı

Koronavirüs pandemisi ile birlikte tüm dünyada en stratejik ürünlerden biri haline gelen tek kullanımlık cerrahi maskede nisan ayından bu yana 2.4 milyar TL’lik yatırım yapıldı, yıllık kapasite 40 milyar adete yaklaştı. Kontrolsüz artan arz nedeni ile sağlıksız maske oranında patlama meydana gelirken bir diğer sıkıntı ise ihracat tarafında yaşandı. Sektör temsilcileri, halihazırda uygulanan 3 ihracata 1 hibe şartının Türkiye’nin dünyada rekabetçiliğini olumsuz etkilediğini vurguluyor. Maske üreticileri “Üretim iç tüketimi fazlasıyla karşılıyor. Artık hibe şartı kaldırılmalı” talebinde bulunuyor.

Maske açmazı; evdeki hesap çarşıya uymadı

Moody's bir şey söylemedi ama...

Ekonomist Ali Ağaoğlu ve gazeteci Hakan Güldağ, Şans Sohbetleri’nde bu hafta Doğu Akdeniz krizini, koronavirüs sürecini, Moody’s’in kararını ve AB’nin olası yaptırımlarını masaya yatırdı. İkili Euro-dolar paritesi, kurlar, Merkez Bankası'nın faiz kararı ve emtia piyasalarındaki hareketlenmenin bakır ve altına yansımalarına da değindi.

Moody's bir şey söylemedi ama...

YEKDEM kapsamına girme süresi altı ay uzatıldı

18 Eylül tarihli ve 31.248 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 1 Ocak – 30 Haziran 2021 tarihleri arasında işletmeye girecek olan YEK belgeli üretim tesislerinin mevcut Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında 31 Aralık 2030 tarihine kadar destekleneceği bildirildi. Kararnamede, 1 Ocak – 30 Haziran tarihleri arasında işletmeye alınacak olan YEK belgeli tesislerde mekanik ve elektro-mekanik aksamın yurt içinde üretilmiş olması halinde ise tesisin işletmeye alındığı tarihten itibaren beş yıl için yerli aksamı destekleme teşviklerinden de yararlanacağı belirtiliyor. Mevcut YEKDEM kapsamında, üretilen elektriğe KWh başına rüzgar ve hidroelektriğe 7,3 USD-cent, jeotermal kaynaktan üretime 10,5 USD-cent, biyokütle ve güneş için de 13,3 USD-cent teşvik veriliyor.

..:: DÜNYADAN GELİŞMELER ::..

Suudi Arabistan'da petrol fiyatlarına karşı oynayanlara uyardı

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Salman, petrol piyasasında fiyatların düşeceğine oynayan işlemcileri uyardı. Prens Abdulaziz bir Salman, piyasayı heyecanlı hale getirmeye çalışacağını ve petrol fiyatlarına karşı oynayanların cehenneme düşmüş gibi olacakları sözünü verdi. Petrol piyasasında yaşanacak olumsuzluklara müdahale için Aralık ayını beklemeyeceklerini belirten Suudi Arabistan Enerji Bakanı, piyasada proaktif olacaklarını vurguladı. BAE Enerji Bakanı da yaptığı açıklamada, OPEC+ anlaşmasında öngörülen kotanın üerinde yaptıkları üretimi Ekim ve Kasım'da telafi edeceklerini söyledi. Bakan, Eylül ayında üretim kısıntısına uyumlarının yüzde 100 olacağını da belirtti.

ABD ile Çin arasındaki karşılıklı yatırımlar 9 yılın dibini gördü

ABD ile Çin arasındaki ilişkilerde gerilim, iki ülke arasındaki yatırımların 2020 yılının ilk 6 ayında son 9 yılın en düşük seviyesine gerilemesine neden oldu. İlk 6 ayda şirketler ve girişim sermayesi fonları tarafından her iki yöne doğru yapılan yatırımlar toplamda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,2 azalarak 10,9 milyar dolar seviyesinde kaydı. 2016 ve 2017'nin ilk 6 aylarında yatırımlar yaklaşık 40 milyar dolar seviyesindeydi.

Yılın ilk yarısında ABD şirketlerinin Çin'e doğrudan yatırımları yüzde 31 azalarak 4,1 milyar dolar olurken, Çinli şirketlerin ABD'ye yatırımları yüzde 38 artışla 4,7 milyar dolara yükseldi. Çinli şirketlerin yatırımların en büyük bölümünü Tencent Music'in Universal Music'tehn 3,4 milyar dolara hisse alması oluşturdu. İlk 6 ayda Çin'in ABD'ye girişim senmayesi yatırımları 2014'ten bu yana görülen en düşük seviyeye inerek 800 milyon dolar olurken, ABD'nin Çin'de girişim sermayesi yatırımları da son 4 yılın en düşük seviyesi olan 1,3 milyar dolara geriledi.

Japonya'da son 4 yılın en düşük enflasyonu 

Japonya'da çekirdek tüketici fiyatları Ağustos ayında neredeyse son 4 yılın en hızlı düşüşünü yaşadı. Taze gıda fiyatlarını dışarıda bırakarak hesaplanan çekirdek enflasyon Ağustos ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,4 düştü. Bu, Kasım 2016'dan bu yana görülen en düşük çekirdek enflasyon oldu. Ağustos ayında çekirdek fiyatların düşmesinin arkasındaki temel neden, hükümetin uygulamaya koyduğu desteklemeler sonrası konaklama ücretlerinde yaşanan düşüş oldu. Konaklama fiyatları Ağustos ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32 geriledi.