Kompost nedir ve neden önemli?
Kompost kullanımının getirdiği nem ve oluşturduğu gözenekler toprağa hava aldırıyor; yararlı bakteri ve mantarlardan oluşan mikroorganizmaların miktarındaki artış toprağın onarılmasını, su tutma kapasitesinin ve veriminin artmasını sağlıyor.
Diyarbakır Kayapınar Belediyesi ve Topraktan Tabağa Tarımsal Kalkınma Kooperatifi işbirliğiyle hayata geçirilen “Topraktan Toprağa Biyobozunur Atık Yönetimi Projesi”nde pazar yerlerindeki atık gıdaların komposta, kullanılabilir olanların ise paketli gıdaya dönüştürülmesi amaçlanıyor. Peki, kompost nedir?
Bugün dünyada sürdürülebilir çevre koşullarının devamı için meteorolojik, tarımsal ve hidrolojik kuraklık ile mücadele gerekiyor. Meteorolojik ve hidrolojik kuraklığa yakın vadede müdahil olunamayacağı bir gerçek. Ancak, kısa sürede hayata geçirilebilecek çözümler, ekili arazilerin toprak koşullarının iyileştirilmesini sağlayan rejeneratif (onarıcı) tarım uygulamaları gerçekleştirmek mümkün. Kompost kullanımının getirdiği nem ve oluşturduğu gözenekler toprağa hava aldırıyor; bitkilere besin sağlayan yararlı bakteri ve mantarlardan oluşan mikroorganizmaların miktarındaki artış toprağın onarılmasını, su tutma kapasitesinin ve veriminin artmasını sağlıyor. Kompost sayesinde organik madde miktarı yüzde bir arttığında toprak, dönüm başına 60 ton su tutabilme kapasitesine sahip oluyor. Çiftçiye ücretsiz dağıtılacak kompostun toprağın iyileştirilmesinde ve ülkemiz su kaynaklarının yaklaşık yüzde 75'inin kullanıldığı tarım alanındaki tüketimde tasarruf sağlanmasında etkili olacağı belirtiliyor.
Kompost nasıl üretiliyor?
Her akşam pazar yerine giden gönüllüler, sebze meyve atıklarını plastik ve benzeri yabancı maddelerden ayrıştırıp kamyonlara yükleyerek bizim de ziyaret ettiğimiz Kayapınar Belediyesi kompost serim alanına götürüyor. Burada sebze meyve atıkları tekrar detaylı ayrıştırma işleminden sonra kahverengi atık olarak adlandırılan ağaç dalları, budama parçaları, çim atıkları ve buğday ekinleriyle belli oranlarda iş makinesiyle harmanlanarak 1.5 metre yığınlar halinde sıralanıyor. Sıcaklık ve nem kontrolleri yapılan yığınlar bir ay boyunca üç günde bir karıştırıldıktan sonra kompost alanında beklemeye alınıyor. Altı ay sürecek bu işlemin ardından tonlarca organik gübre elde ediliyor.
