“Bir Sahiplenme Hikâyesi” Kenan Yavuz Etnografya Müzesi

İş insanı Kenan Yavuz, kadim Anadolu medeniyetlerinin yaşam tarzını, yöresel geleneklerini ve kültürel dokusunu gelecek kuşaklara aktarmak amacıyla 2013 yılında doğup büyüdüğü Bayburt’un Beşpınar köyünde bir kültür evi kurmuştu. 4 bin 500 metrekare kapalı, 10 bin 500 metrekare açık alan olmak üzere toplam 15 bin metrekare üzerine yayılmış mekân, yaklaşık altı sene sonra 2019’da "Resmi Özel Müze" statüsü kazanmış, geçtiğimiz yıl Avrupa Müze Forumu/Avrupa Yılın Müzesi Ödülleri’nde "2021 Silletto Ödülü"ne layık görülmüştü.

Geçtiğimiz günlerde ise Kenan Yavuz Etnografya Müzesi’nin öyküsünü anlatan “Bir Sahiplenme Hikâyesi” belgeseli izleyici ile buluştu. Grand Pera Emek Sahnesi’nde gerçekleştirilen ön gösterime iş, sanat ve cemiyet dünyasından birçok isim katıldı.

Kenan Yavuz

Kenan Yavuz belgesel üzerine yaptığı konuşmada “köklerimizle bağımız kopmasın istedik, güzelliklere ve güzel insanlara mekân olmak istedik. 70 yıldan bu yana hiç hız kesmeden devam eden iç göç artık dursun, gençlerimiz doğdukları yerde doysun istedik” dedi ve şunları dile getirdi:

“Kendi köyünden kendi toprağından, kendi özünden ve kokusundan neşet etmiş insanların, kendi kökleri ile buluşmadıkları sürece Anadolu’daki tahribat ne yazık ki devam edecektir. Kalkınma, sadece yol, su, elektrik üzerinden okunur ise, nitelikli ve sürdürülebilir bir kalkınma olamayacaktır. Toprağın ruhunu, dokusunu, estetiğini, evlatlarının yeteneklerini, hikâyelerini, masallarını, sohbetlerini, türkülerini, ezgilerini görünür ve yaşanır kılamazsak, medeniyetimizin özü ve ruhu betonların arasına sıkışıp kalacaktır.

Aynileşmiş, mekanikleşmiş, çelik kapılar ardına saklanmış, birbirinden ürken ve çekinen bir toplumsal yapıya doğru hızla sürükleniyoruz. Evden çıkarken kilitlenmeyen kapılarımız gitti, şimdi üç kilit üst üste vurulan çelik kapılar geldi, her şeyin en güzelinin saklandığı misafir geleneği gitti, aman kimse gelmesin diyen bir anlayış geldi. Köyüme, toprağıma, köklerime olan sevdamı ete kemiğe büründürmek için inşa ettiğimiz müzemizin, geldiği nokta benim için âdeta bir rüya gibi. Müzemizin temsil ettiği misyonu tescil ederek bizi 2021 yılında Avrupa’da Yılın Müzesi ödülü ile taçlandıran Avrupa Müze Forumu yönetim kurulu ve jürisine çok teşekkür ediyorum. Kültür derinliğini görünür kılmakta ortaya koyduğumuz başarılı projelere, muhteşem sadelik ve yerel halk ile birlikte oluşturduğumuz entegrasyon başarısı, bizi ödüle taşıyan temel özelliklerimiz oldu.”

Selin Bozkurt

Kenan Yavuz Etnografya Müzesi Danışma Kurulu Başkanı Selin Bozkurt ise, “Kenan Yavuz Etnografya Müzesi için bugün mutlu bir gün. Zira bir sahiplenme hikâyesi olarak başlattığımız müzemizle ilgili uluslararası platformlarda da gösterimi açık olmak üzere ‘Bir Sahiplenme Hikâyesi’ belgeselini hayata geçirdik. Bayburt’un batıya tanıtılmasıyla ilgili KUDAKA’nın desteğiyle Habitat TV tarafından 70 dakikalık bir belgesel yapıldı. Bu yüzden çok mutlu ve gururluyuz” dedi.

Yaşayan müze

Kenan Yavuz Etnografya Müzesi yaşayan bir mekân. Ziyaretçilerin sunumları bizzat yaşayarak hissedecekleri mekânlar arasında köy evi, su değirmeni, bezir yağı değirmeni, amfi tiyatro ve açık hava sineması, köy meydanı, Dede Torkut Türk kimliği kütüphanesi, mescit, tandırlık, daimi Çinimaçin sergi alanı, kapalı sergi salonları, açık sergi alanları, salıncak, Bayburt güvercin kuşu evi, aşhane, gecekondu ve konak bulunuyor. Unutulmaya yüz tutan geleneksel yerel kültürün, çocuk oyunları, masallar, endemik bitkilerin tanıtımı, ağız barı geleneği, düğün ve kına gelenekleri, imece usulü ile yardımlaşma örnekleri, kaynaşma ve paylaşma kültürü, sistematik bir bütünlük içerisinde yapılan faaliyetler ile canlı tutulmaya çalışılıyor.