KOBİ’lerin e-ticarete dönük adımları STK ve oda destekleriyle hızlanıyor

Selenay YAĞCI

Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederas yonu (TÜRKONFED), KOBİ’lerin dijital yetkinliklerinin artırılması, e-ihracat kapasitelerinin geliştirilmesi ve teknik ve teknolojik olarak desteklenmesi konusunda önemli projeler geliştiriyor. TÜRKONFED yürütücülüğünde, Spark iş birliğinde hayata geçirilen ve Qatar Fund For Development (QFFD) tarafından finanse edilen “Dayanıklı KOBİ’ler, Güçlü Yarınlar” projesi kapsamında, Türkiye’de faaliyet gösteren çoğunluk ortaklığı/hissesi Suriye sermayeli 25 KOBİ’nin, 25 Türkiye sermayeli KOBİ ile eşleştirilmesi hedeflendi.

Bu sayede Türkiye iş dünyası ve ekosisteminde iletişiminin artırılması, birlikte çalışma kültürü ve network geliştirilmesi, bununla birlikte KOBİ’lerin afet ve pandemi dayanıklılığının artırılması amaçlandı. Projede 14 eğitim seansında toplam 42 saat eğitim, 952 saat birebir koçluk hizmeti verildi. Bu yılın üçüncü çeyreğinde tamamlanması planlanan proje kapsamında katılım şartlarını tamamlayan 50 KOBİ’ye 1.5 milyon TL’lik bir destek sağlanıyor. Fon, dijital dönüşüm süreçlerinin iyileştirilmesi, e-ticaret yetkinliklerinin artırılması ve projenin eğitim süreçlerinde belirlenen altyapı eksikliklerinin giderilmesi amacıyla kullanılıyor.

200 KOBİ’ye ücretsiz dijital pazarlama danışmanlığı

TÜRKONFED, Visa ve UNDP iş birliğinde, 30 banka ve e-para kuruluşunun desteğiyle hayata geçirilen “İşimi Yönetebiliyorum” projesi ile işini değer yaratarak yöneten işletmelerin, sadece nicelik değil niteliklerinin de geliştirilmesi ve çözümün parçası olması hedeflendi. Proje, ilk yılında altı kentte 1000 KOBİ’ye ulaşırken, pandemi döneminde gerçekleştirilen beş çevrim içi etkinliğe de 550 KOBİ temsilcisi katıldı. İlk dönem yüz yüze eğitimlere katılarak başvuran altı KOBİ temsilcisinin TÜRKONFED ve TÜSİAD tarafından hazırlanan mentorluk programına katılımı sağladı. Proje ile 2020-2021 döneminde 200 KOBİ’ye ücretsiz olarak e-ticaret altyapısı ve dijital pazarlama danışmanlığı sağladı. E-ticaret altyapısı ile hızlı web sitesi kurulumu, ödeme altyapısı oluşturulması, pazarlama ve başlangıç reklamları destekleri verildi. Bunun yanında dijital pazarlama alanında ise; hedef ve stratejinin belirlenmesi, Google Analytics ile site trafiğinin gözlemlenmesi, SEO ile siteye daha fazla kişinin erişiminin sağlanması, dijital pazarlama kanallarının kullanılmaya başlanması konularında ücretsiz danışmanlık sağlandı. Bu alanlardaki eğitimler yeni dönemde de devam edecek.

İstanbul Ticaret Odası'ndan eğitim odaklı danışmanlık hizmeti

İstanbul Ticaret Odası (İTO), Türkiye’nin en büyük odası olarak 640 bin üyesine yönelik e-ticaret odaklı önemli projeler yürütüyor. Projelerin odağında eğitim çalışmaları yer alıyor. Özellikle pandemi süreciyle birlikte birçok webinar yayını üzerinden bu alanda önemli bir eğitim süreci yönetildi. Bu yayınlarda işletmelere hukuki uygulamalardan, dijital dönüşüm için yapılması gerekenlere kadar birçok konuda uzman görüşü veriliyor. İTO'nun bünyesinde e-ticaret uygulamalarına yönelik süreçlerde danışman olarak devrede olan önemli bir komite bulunuyor. İTO’nun Elektronik Ticaret İhtisas Komitesi, sektörün sorunlarını, gelen soruları değerlendirmek ve kargodan mevzuata kadar her alanda çözüm önerileri geliştirmek için görev yapıyor. İTO, dijitalkobim.org platformu ile KOBİ’lerin dijital dönüşümüne de katkı sağlıyor. dijitalkobim.org platformu, Türkiye-AB İş Diyaloğu Programı kapsamında hibe almaya hak kazanan ve İTO koordinatörlüğü ile Paris Ticaret ve Sanayi Odası ortaklığında yürütülen KOBİ’lerin Dijitalleştirilmesi İçin Eşleşme Projesi’nin önemli bir aşaması olarak faaliyet yürütüyor.

Stratejik ortak Türk Telekom. https://dijitalkobim.org web sayfası üzerinden yürütülen proje ile güvenilir ve kapsamlı kurumsal yaklaşımla, İstanbul’daki 640 bin üyenin dijital dönüşüm ihtiyaçlarının karşılanması hedefleniyor.

Platform, imalat ve hizmet sektörlerindeki KOBİ’lere 9 farklı dönüşüm alanında eğitim ve danışmanlık gibi hizmetleri sunarak, işletmelerin dijital dönüşümlerini kolaylaştırmayı amaçlıyor.

“E-ticaretteki artış aritmetik değil, trigonometrik”

İTO Başkanı Şekib Avdagiç, pandeminin dijital çağa geçişi hızlandırdığını, ticaretin aksını değiştirdiğini ve e-ticareti tüm işletmelerin gündemine dahil ettiğini hatırlattı. Avdagiç, pandemi sürecinde işinin niteliği ve altyapısı uygun işletmelerin, işlerini hızlı şekilde e-ticarete kaydırarak faaliyetlerini sürdürdüklerini belirterek, “Bu süreçte şunu gördük ki e-ticaret çok hızlı büyüyor. Özellikle perakende alanında e-ticaret potansiyeli çok yüksek. Sınır ötesi e-ticaret (e-ihracat) ya da mikro ihracat hem firmalar için, hem de ülkeler için çok değerli hale geldi. e-ihracatın ise dünyada her yıl yüzde 27 büyüyerek 2026’da 4,5 trilyon doları aşacağı tahmin ediliyor” dedi. Türkiye’deki e-ticaret hacminin yüzde 9’a yakın kısmının yurtdışı kullanıcılar tarafından gerçekleştirildiğini ifade eden Avdagiç, “En fazla e-ihracatı ABD, Almanya, Suudi Arabistan, Fransa ve İngiltere’ye yapıyoruz. E-ihracat için detaylı bir rakam olması bakımından şu örneği verebiliriz: Ülkemizde e-ihracatın genel ihracata oranı yüzde 1,3 seviyesinde. Bu oran dünyada yaklaşık yüzde 4,4. Bu şu anlama geliyor: Burada müthiş bir pasta var. E-ticaretteki artış çok net gözüküyor ki aritmetik değil, trigonometrik. Katlanmanın da ötesinde kar topu gibi büyüyecek. Bugün e-ticaret faaliyetinde bulunan 300 bine yakın işletme var. 2019’da bu rakam sadece 68 bin civarlarında idi. Bu artış çok önemli” diye konuştu.

Kadın girişimcilerin toplam girişimciler içindeki payı %25’e ulaştı

E-ihracat noktasında yurtdışı lojistik merkezlerinin hızla hayata geçirilmesi gerektiğini belirten Avdagiç, şunları anlattı: “E-ticaretteki en önemli belirleyicilerden biri teslimat süreleridir. Bazen fiyattan bile daha önemli bir karar unsuru olarak karşımıza çıkar. Bu anlamda ihraç ürünlerine ilişkin depolama, yükleme-boşaltma, elleçleme, sevkiyat, yük birleştirme ve bölme benzeri hizmetleri sunacak yurt dışı lojistik merkezleri, ihracatçımıza önemli bir rekabet avantajı sağlayacak. Ayrıca e-ihracatı artırmak için şuna dikkat etmeliyiz: KOBİ’lerimizin e-ticarette serpilebilmeleri için e-ticaret platformlarında aşırı komisyon ve maliyetlerle karşı karşıya kalmamaları önemli. Bu açıdan düzenlemelere ihtiyaç var.” E-ticaretin kadın girişimcilerin sayısında artışa yol açtığına da değinen Avdagiç, “Türkiye’de kadın girişimcilerin toplam girişimciler içindeki payı yüzde 9 iken, elektronik ticaret platformları üzerinden yürüyen girişimcilik içindeki payları şimdiden yüzde 25’e ulaştı. Eskiden büyük balık küçük balığı yer denirdi. Şimdi ise hızlı balık yavaş balığı yiyor. Dolayısıyla firmalarımızın bu konuya hızla adapte olmaları ve donanımlarını oluşturmaları şart” dedi.

KOBİ’lerin % 45,7’si e-ticaret yatırımı yapıyor

Paynet iş birliğiyle 2020’nin son çeyreğinde 11 ilde bin KOBİ ile görüşerek yaptığı “KOBİ’lerin Dijital ve Finansal Karnesi” araştırması, işletmelerin henüz sürecin başında yer aldığını ortaya koyuyor. 2017-2020 döneminde teknoloji/dijital alanda yatırım yapan şirketlerin oranı yüzde 32,4. Bu yatırımların büyük bir bölümü ise dijitalleşmenin ilk fazı olarak adlandırılan internet sitesi ve şirket donanımları üzerine yapılıyor. E-ticaret yatırımları, dijital yatırım yapan KOBİ’lerin yüzde 45,7’si tarafından gerçekleştirilirken, gelecek üç yılda bu alanda yatırım planlayanların oranı ise yüzde 52,7.

e-ticarette potansiyeli en yüksek ülke Türkiye

Almanya merkezli online istatistik portali Statista’nın yaptığı ve 20 ülkeyi değerlendirdiği çalışmada e-ticarette potansiyeli en yüksek ülke Türkiye oldu. 2024’e kadar dünyada e-ticaretin yıllık ortalama yüzde 8,1 büyümesi beklenirken, Türkiye’de bu oran yüzde 20,2.