Türk şirketin Afganistan’daki milyar $'lık projesi iptal edildi

Kerim ÜLKER

Türk madencilik şirketleri, yerel pazardaki arayışlarının yanı sıra yurtdışında da önemli işlere imza atıyorlar. Bunlar arasında en dikkat çeken firmaların başında Yıldızlar SSS Holding geliyor. Yıldızlar SSS Holding’in hedef pazarı ise Afganistan olarak biliniyor. Hatta 2013 yılında dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Afganistan ziyaretinde “Bir Türk şirketi, 1.000 kilometrekare alanda altın aramayla ilgili açılan ihaleyi 70 firmayı geride bırakarak kazandı” demiş, ardından o firmanın Yıldızlar SSS Holding olduğu ortaya çıkmıştı. Eti Gümüş’ün de sahibi olan Yıldızlar SSS Holding, 4 ruhsatlı altın ihalesini kazandıkları bölgenin Afganistan’ın kuzeydoğusunda Tacikistan ve Pakistan sınırında yer alan Badahşan vilayeti olduğunu açıklamıştı.

Seçimlerin etkisi var

O dönem ABD’nin önde gelen gazetelerinden New York Times, Afganistan’da en az 1 trilyon dolarlık maden ve mineral olduğunu yazmıştı. Yıldızlar SSS Holding’in hedefindeki pazar ise ülkedeki bilinen 25 milyar dolarlık altındı.

Yıldızlar SSS Holding’in Badahşan vilayetinde altın arayacak şirketinin adı Turkish Afghan Mining Company (TAMC). Şirketin yüzde 51’i Yıldızlar’a, yüzde 49’u ise Afghan Gold and Minerals (Afgan Altın ve Mineralleri) adlı konsorsiyuma ait. Bu konsorsiyumun yüzde 51’i Afgan işadamı Sadat Naderi’ye, kalanı ise Centar adlı bir yatırım fonunun. Centar’ın ortakları arasında ise Polonya’nın en zengin işadamı Jan Kulczyk, madencilik devi BHP Billiton’ın eski CEO’su Chip Goodyear ve İngiliz bankacı Ian Hannam...

Gelelim 25 milyar dolarlık altın rezervine sahip Afganistan’daki son gelişmelere. Geçtiğimiz günlerde Afganistan Devlet Başkanı Eşref Ghani, Yıldızlar SSS Holding’in projesini iptal etti. Açıklamayı ise Afganistan Madenler ve Petrol Bakanlığı sözcüsü Abdul Qadir Mutfi yaptı. Afganistan Ekonomik Konseyi’nin toplandığını açıklayan Mutfi, Sar-e-Pul eyaletindeki Balkh Aab bakır yatağı ile Badahşan eyaletindeki arama projesindeki sözleşmelerin süresiz askıya alındığını açıkladı. 250 kilometrekare alan için yapılan sözleşmenin yapıldığı proje, Afganistan’ın en zengin altın rezervine sahip.

Trilyon doların üzerinde yürüyorlar

Projedeki iptal nedeni ise açıklanmadı. Ancak Afganistan’daki seçim sürecinin bu kararda etkili olduğu ifade ediliyor. Zira Yıldızlar SSS Holding’in ülkedeki yerel ortaklarından Sadat Nazeri, eski Altyapı Bakanı. 1980’li yıllarda Afganistan Devleti’nin Başkan Yardımcılığı görevini de yürüten babası Sayed Mansoor Naderi, Hazara toplumunun dini ve siyasi lideri. Sadat Nazeri’nin diğer kardeşi Sayed Naderi ise 2014 yılında başkan yardımcısı Abdul Rashid Dostum’a güvenlik danışmanı olarak atandı. Sadat Nazeri’nin kız kardeşi Farkhunda Zahra

Naderi ise Kabil’in en güçlü siyasetçilerinden...

Eylül ayında trilyon dolarlık madenlere sahip Afganistan’da cumhurbaşkanlığı seçimi var ve Naderi Ailesi, şu andaki başkan Eşref Ghani’ye pek sıcak bakmıyor. Hatta karşısına çıkacak adayı da destekleyecek gibi görünüyor. Olan yine Türk şirketi Yıldızlar SSS Holding ile onlarca yıldır savaşın ve terörün içinde boğulmuş trilyon dolarlık madenlerin üzerinde yürüyen açlık ve sefalet çeken Afganistan’ın halkına oluyor.