“2024 yılında Türkiye’de yeni bir ‘güneş enerjisi patlaması’ bekliyoruz”

ERAY ŞEN / ADANA

Yenilenebilir enerji alanında yurt içinde ve yurt dışında hayata geçirdiği projelerle sektörün önemli oyuncuları arasında bulunan Göktekin Enerji'nin CEO'su Abdullah Göktekin, öz tüketime yönelik ‘5.1.h' uygulamalarının etkisiyle, 2024 yılında güneş enerjisi yatırımlarında ‘patlama' yaşanabileceğini söyledi.

Abdullah Göktekin, sektördeki son gelişmeleri EKONOMİ'ye değerlendirdi. Göktekin ‘YEKDEM' olarak bilinen ‘Yenilebilir Enerji Kaynak Alanlarını Destekleme Mekanizması'nın sona ermesinin ardından yeni lisans verilmediğini, ardından başlatılan ‘Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları' (YEKA) uygulamasının beklenen verimliliğe ulaşmadığını savundu.

“YEKA'lar ne RES'de ne GES'te amacına ulaşmadı” diyen Göktekin, şöyle devam etti: “YEKA ihalelerinde yatırımın döviz bazlı olup, fiyatlamanın Türk lirasına çevrilmesi sebebiyle bu projeler uygulanabilir yatırımlar olmadı. Bugünkü ortamda çıkan YEKA'lar ile ne RES ne GES YEKA projelerinin tamamlanma şansı yok denecek kadar az. Mevcut YEKA'ların TL olmasından dolayı ve aynı zamanda finansmana erişimin de zorlaşması sebebiyle yeni yatırım yapılamıyor. Gelinen süreçte yeniden döviz ödemeli YEKA ihaleleri açılması gerektiğini ve Avrupa'daki sisteme benzer PPA (power purshase agreement) anlaşmalarının önünün açılması gerektiğini düşünüyoruz."

“Öz tüketime yönelik projelerde büyük artış oldu”

Göktekin, öz tüketime yönelik projelerde ise yoğun bir hareketlilik olduğunun altını çizdi. Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği'nde değiştirilen‘5.1.h' maddesi ile tüketicilere, bulundukları yerden farklı dağıtım bölgelerinde, sözleşme güçlerini aşmamak kaydı ile arazilere GES kurulumu imkânı getirildiğini hatırlatan Göktekin, şöyle devam etti: “Bu kapsamdaki tesislerin büyük bir kısmının bürokratik onayı bu sene içerisinde tamamlanacak, seneye de bunların fiziki kurulumu başlayacak. Bu yıl da başlayan yatırımlar oldu ama asıl ciro bazlı etkisi seneye görülür. Yani 2024'te Türkiye'de tekrar bir güneş enerjisi santral kurulumu patlaması bekliyoruz. Bu da öz tüketime yönelik ‘5.1.h' etkisiyle olacak.”

Şirket olarak bu döneme yönelik çalışmalarının izleyeceği seyir hakkında konuşan Göktekin, “GES'te bugüne kadar toplam 350 MW'lık kurulum yaptık. Bir sene sonra çok daha hızlı bir büyüme olacak. Geçmiş yıllardaki tecrübemize göre göre artan bir oranla yıllık 70-100 MW arası kurulum yaparken, bu rakam sadece 2024'te en az 500 MW olur. Türkiye'de çok büyük enerji tüketimleri olan firmalarla anlaşmalar yapıyoruz ve bunların kurulumu seneyi tamamlanmış olacaktır. Bu arada bazı büyük firmalarla yaptığımız GES anlaşmalarında; yatırımı onlar adına biz yapacağız, belirli bir süre işletip, sonra onlara devredeceğiz” dedi.

“Dünyada rüzgâr tribününe yoğun talep var”

Göktekin, rüzgâr enerjisi santralleri konusunda yaptıkları çalışmalar hakkında şu bilgileri verdi: “Rüzgâr enerjisinde, 2021 haziran ayına kadar YEKDEM'e yetiştirilmesi gereken toplam 120 MW gücünde yatırımlarımız oldu. Sinop, Çankırı Çerkeş ve Kocaeli Karamürsel'deki bu yatırımları bir grupla ortak yaptık ve sonrasında projeleri onlara devrettik. Böylece bu işlerin EPC'sini yapmış olduk. Aynı zamanda iki tane de kendi RES yatırımlarımıza başladık. Bunlardan Bingöl Karlıova'da 50 MW'lık Metafor Projesi tamamlandı. Bir de Ağrı'da 33 MW'lık Yakaağzı RES projemizi yürütüyoruz. Bugüne kadar yaptığımız RES'lerin toplamı, 83 MW'ı bize ait olmak üzere 203 MW'ı buldu. Yakaağzı RES'in de yılın ikinci yarısında devreye girmesiyle birlikte bu yıl için elektrik üreten 83 MW RES'imiz olacaktır. Ağrı ve Bingöl'de zaman içinde toplam RES büyüklüğümüz hibritlerle beraber 500MW'ı bulacaktır. Bu yeni yatırımların, başlama takvimi 2024 yılını bulur, çünkü istediğiniz anda rüzgâr tribünü bulamıyorsunuz, tedarik süresi bir sene ile 18 ay arasında değişiyor. Global enerji krizinin etkisiyle dünya genelinde rüzgar tribününe ciddi bir talep var.”

“Global bir EPC şirketi olmayı hedefliyoruz”

Göktekin Enerji’nin yurtdışı faaliyetlerini artırma hedefinde olduğunu vurgulayan Abdullah Göktekin, “Avrupa Birliği’ne dahil birçok ülkede yenilenebilir enerji üzerine çalışmalarımız devam ediyor. Önümüzdeki dönemde, Türkiye’deki pazar payımızı koruyarak kaynaklarımızın belli bir kısmını potansiyel gördüğümüz ülkelerdeki fırsatları değerlendirmek için kullanacağız. Uzun vadede Türkiye’deki çalışmalarımıza hız kesmeden devam ederken bir yandan da global bir EPC şirketi olma yolunda adımlar atmayı hedefliyoruz” dedi.