Yük mühendisliği firmaları kritik görev için ‘koordine’ olacak!

Deprem gibi doğa olaylarında hayati bir rol üstlenen yük mühendisliği hizmetleri, gönüllü olarak görev aldığı 6 Şubat depremlerinden edindiği bilgi ve tecrübeyle beklenen Marmara depremi başta olmak üzere olası afetler için ‘koordinasyon’ hamlesi başlattı.

Depremlerde can kaybını en aza indirmek için önceliğin enkaz kaldırma çalışmalarına verilmesi gerektiğini söyleyen Yük Mühendisliği Birliği (YMB) İcra Kurulu Başkanı Taner İçten, YMB bünyesinde kurulan Acil Durum ve Afet Yönetimi (YMB-ADAY) çalışma gurubunun AFAD’la işbirliği yapacağını açıkladı. Bu kapsamda, afet anında acil ihtiyaçların başında gelen vinç ve özel taşıma araçlarının doğru zamanda doğru noktaya gönderilmesi birlikte koordine edilecek.

6 Şubat 2023’te 11 ili etkileyen, 50 binin üzerinde insanın hayatını kaybettiği ve 500 binin üzerinde binanın zarar gördüğü Kahramanmaraş merkezli depremler, tüm ülkeyi yasa boğarken afet yönetiminin önemini bir kez daha gözler önüne sermişti. Başta enkaz çalışmaları ve lojistik olmak üzere, koordinasyon eksikliği can kaybının önemli oranda artmasına sebebiyet verdi. Bu konuda AFAD çalışmaları hızlandırırken, YMB tarafından da Acil Durum ve Afet Yönetimi (YMB-ADAY) çalışma grubu oluşturuldu. YMB İcra Kurulu Başkanı Taner İçten, 6 Şubat depremlerinin ilk saatlerinden itibaren YMB üyelerinin seferber olduğunu ve kendi imkânlarıyla bölgelere giderek arama-kurtarma çalışmalarına katıldıklarını ifade etti. Bu süreçte önemli tecrübeler elde ettiklerini belirten İçten, YMB-ADAY’ın ortaya çıkışının da bu süreçten sonra olduğuna dikkat çekti.

UZMAN İSİMLERDEN EKİP OLUŞTURULDU

YMB-ADAY yönetim kurulunda önceki afetlere katılmış sektörden uzman firma sahipleri bulunuyor. Abdurrahman Aydın, Dursun Yabancı ve İbrahim Kalmuk öncülüğünde çalışmalara başlandığı bilgisini veren İçten, “Oluşabilecek yeni acil durum ve afetlerde aynı sorunlarla karşılaşmamak ve enkazlardan daha fazla canımızın kurtarılması için sahada karşılaştığımız tüm süreçlerdeki sorunları, öncesi ve sonrasına kadar detaylı bir şekilde analiz ettik. Bu analizlerden sonra konuyu projelendirdik ve bir sunum hazırladık. Daha sonra konuyu AFAD’a sunduk. Gönüllü projemizin AFAD tarafından yüksek kabul görmesi bizleri sevindirdi. Bu süreçte görüştüğümüz ve işbirliğimizin başlamasıyla görüşmeye devam ettiğimiz AFAD yetkililerine projemize ve uzmanlığımıza gösterdikleri saygı, ilgi ve destek için tekrar
teşekkür ederiz” diye konuştu.

ENKAZ KEŞİF EKİBİ İHTİYACI BELİRLEYECEK

Enkaz Keşif ekipleri, AFAD yetkilileri ve arama kurtarma ekipleriyle birlikte öncelikle bölgedeki enkazlara hangi özelliklere sahip vinçler tarafından müdahale edilmesi gerektiğini belirleyecek, ardından bu vinç bilgilerini iletişim ekibine bildirecek. İletişim ekibi de talep edilen vinç ve ‘low-bed’lerin temini ve ilgili bölgelere gönderilmesini sağlayacak. Bölgeye gönderilecek tüm vinçler YMB-ADAY için belirlenen sahada toplanacak ve buradan ihtiyaçları karşılanarak çalışacakları bölgelere yönlendirilecek. 

Tüm arama-kurtarma çalışmaları sürecinde Öncü Enkaz Keşif ekibinde bulunan yük mühendisleri ve uzmanları, vinç ve operatör ile şoförlerin temel ve teknik ihtiyaçları YMB-ADAY Saha ve Lojistik Ekibi tarafından karşılanacak, 7/24 arama kurtarma çalışmalarının aksamadan devam etmesi sağlanacak. Öncü Enkaz Keşif ekibimiz özellikle her enkazda arama kurtarma çalışmalarına katılarak enkazların nasıl bağlanması ve kaldırılması gerektiği konusunda vinç operatörlerini yönlendirecek. Böylelikle enkaz kaldırma çalışmaları sırasında hata oluşmaması için gerekli önlemleri alacak.

ENVANTER İÇİN TOBB’LA GÖRÜŞMELER YAPILIYOR

İçten, şu bilgileri verdi: "Enkaz kaldırma çalışmalarının tamamlanması sonrasında tüm ekipler yaptıkları çalışmalarla ilgili bir rapor hazırlayarak YMB-ADAY Yönetim Ekibine sunacaklar. Bu raporlarda tek bir rapor haline getirilerek AFAD yetkililerine sunulacak. Bu projenin hayata geçirilmesi sırasında ülkemizde henüz olmayan araç parkı makine envanteri de çıkarılmış olacak. Bu çalışmanın ülke ekonomimiz içinde oldukça önemli olduğuna inanıyoruz."

İçten, 10 binin üzerinde firmanın, çoğu ithal makinenin, yüzbinlerce kişinin
çalıştığı dünyanın tehlike ve risk grubu en yüksek uzmanlık alanlarında birinin ülkemizde doğru araç envanterinin bulunmadığını belirterek, TOBB ile de görüşmelerin sürdüğünü bildirdi.

ULUSLARARASI ÖRNEK BİR PROJE

AFAD ile sürekli iletişim halinde olduklarını vurgulayan Taner İçten, şöyle devam etti. “Şu anda projenin hayata geçirilmesi için yasal bazı düzenlemelerin tamamlanmasını bekliyoruz. Onlarda sanırım bu yıl sonuna kadar tamamlanmış olacak. Böylece bundan sonra ülkemizde yaşanabilecek acil durum ve afetlerde enkaz kaldırma çalışmalarında daha bilimsel ve organize çalışmalar yapacağız. Bu arada AFAD ile YMB-ADAY arasındaki bu işbirliği projesinin acil durum ve afetlerde uluslararası örnek bir proje olduğuna inanıyoruz. En son 6 Şubat depremlerinde yaşadığımız deneyimler kaybettiğimiz canlarımızı geri getirmese de, ortak geleceğimizi ilgilendiren
sorunlarımıza her uzmanlığa saygı duyarak, dayanışma içinde doğru planlama ve uygulamalarla çözüm bulunduğuna inanıyoruz ve çözümler buluyoruz da. Acil durum ve afetlerde geçmişte yaşanan sorunları bir daha yaşanmaması için samimiyette ve fedakarlıkta birlik ve dayanışma içinde olmamız yeterli. Üyelerimiz başta olmak üzere acil durum ve afetlere katılan tüm sessiz kahramanlarımıza tekrar teşekkür ederiz.”

Vinç ve low-bed sahibi şirketlerin % 60’ Marmara’da!

Taner İçten, bu projenin en önemli süreçlerinden birinin de ihtiyaç duyulan vinç ve low-bed’lerin zamanında tedarik edilmesi ile operatör ve şoförleri ile birlikte ihtiyaç duyulan bölgelere gönderilmesi olduğunu ifade etti. Ancak, Türkiye’deki vinç ve low-bed sahibi şirketlerin yaklaşık yüzde 60’a yakını Marmara Bölgesi’nde bulunuyor.  İçten, “YMB-ADAY Yönetim ekibi olası Marmara depreminde ihtiyaç duyulan vinçlerin İstanbul, Kocaeli, Adapazarı, Bursa illeri dışından hangi bölge ve illerimizden nasıl temin edileceği konusunda proje kapsamında çalışmalar yürütüyor. Ancak bu illerimizdeki vinç sahibi şirketlerin park alanlarının uygun bir alanda bir arada olması gerektiği konusunda da AFAD ile çalışmalar devam ediyor. Bu konunun da bu süreçte çözüme kavuşturulacağına inanıyoruz” diye konuştu. 

GÖNÜLLÜ FİRMALAR EKSİKLERİ TECRÜBE ETTİ, İHTİYAÇLARI BELİRLEDİ

“Firmalar, acil durum planlarına dahil edilmesi” 

 Ömer Gece/Yılnak:  

Yılnak olarak afet dönemlerinde gönüllü hizmet veriyoruz. 6 Şubat depremlerinde, tüm araç filomuzu seferber ederek bölgeye iş makineleri ve yaşam malzemeleri ulaştırdık. 47 lowbed ve yaklaşık 200 standart tenteli tır ile iş makineleri, yaşam konteynerleri ve gıda gibi temel ihtiyaç malzemelerini afet bölgesine taşıdık. Ekiplerimiz, sahada zorlu şartlar altında çalışarak bu yardımların doğru noktalara ulaşmasını sağladı. Bu katkılar,
enkaz kaldırma çalışmalarını hızlandırarak kurtarma operasyonlarına önemli destek sağladı. Bölgeye ulaşımda yaşanan en büyük zorluklardan
biri, yıkılan altyapılar ve yolların hasar görmesi nedeniyle lojistik operasyonların aksaması. Ayrıca, afetin ilk günlerinde bölgedeki yerel otoritelerle koordinasyon eksiklikleri, lojistik planlamada sıkıntılara yol açtı. Afetlerde ağır kaldırma ve taşıma hizmetlerinin daha hızlı ve organize devreye girebilmesi için AFAD ile YMB’nin daha güçlü bir iş birliği yapması gerektiğine inanıyoruz. Afet sonrası müdahale sürecine katkı sağlayacak fi rmaların acil durum planlarına dahil edilmesi, yakıt temini
planması ve ekipman geçişlerinde öncelik verilmesi, yardımların zamanında ulaşmasına katkıda bulunacaktır. Ayrıca, bu tür krizlerde sektördeki firmaların operasyonlarını daha hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirebilmeleri için, acil durum yolları ve altyapı düzenlemeleri gibi kritik önlemlerin önceden planlanması gerekiyor.

"Bölgelere göre vinç envanteri oluşturulmalı"

İhsan Arslan/Arslan Kurtarma 

Afetlerde gönüllü olarak araç ve personelimizle destek veriyoruz. Örneğin 6 Şubat depremlerinde Hatay bölgesine gönüllü olarak vinç, personel, gıda yardımında bulunmak suretiyle destek vermeye çalıştık. O dönemde bölgede çalışan biri olarak, en önemli sorunlarımız; sahadaki ekipmanın ve sahada çalışan personelin iletişim koordinasyon eksikliği, gıda temini, iş ekipmanı,
temel ihtiyaç eksikliği ve afette gönüllü çalışan personelin konaklama konusuydu. Afetlerde çalışacak vinç operatör ve uzmanların gerekli eğitimi alması, enkaz kaldırma çalışmalarında kullanılacak her türlü malzemenin konaklama ve temel ihtiyaçlara kadar önceden hazırlanması, vinç ve benzeri ekipmanların arıza vb. ihtiyaçların sahada acil giderilmesi için gerekli teknik ve servis personelin görevlendirilmesi gerekir. Ülkemizde hangi bölgede, ilimizde hangi ton-metrelerde kaç tane vinç var bunların kaydının oluşturulması ve sürdürülebilir takip ve güncellenmelerin yapılması, afet bölgelerine, enkazın durumuna göre hangi vinçlerin yönlendirilmesi gerektiği AFAD yönetimde YMB koordinasyonunda tek elden yapılması,
enkazlara zamana karşı mücadelede daha hızlı, eğitimli ve organize müdahale etmemizi ve kayıplarımızın en aza indirgenmesini sağlayacak..

"Benzer sorunları bir daha yaşamak istemiyoruz" 

Talip Kıroğlu/Kıroğlu Vinç

Her afette olduğu gibi ihtiyaç duyulan her afette de arama kurtarma çalışmalarına gönüllü olarak katılıyoruz. 6 Şubat sabahı Hasan Kıroğlu’nu keşif için bölgeye gönderdik. Talepleri doğrultusunda aynı gün Gebze bölgesi vinç işletmecileriyle birlikte 7 adet 80 tonluk makine ve yaklaşık olarak
35 kişilik bir ekiple bölgeye trafi k yoğunluğu nedeniyle gecikmeli intikal ettik. Bölgede aralıksız olarak 9 gün hizmet verdik. Bölgede yaşadığımız
sorunları bir daha yaşamamak için YMB’de yapılan toplantılara katıldık ve önerilerimizi paylaştık. Afetlere AFAD yönetiminde daha organize müdahele edilmesinden gerekli yol izinlerinin alınmasına kadar ki tüm süreçlerin uzmanlar tarafından yapılması gerektiğine inanıyoruz.

"Can kayıplarımızı en aza indirmek zorundayız"

Dursun Yabancı/Sürmeneli Vinç: 

6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde arama-kurtarma çalışmalarına ilk günden itibaren Gebze bölgesindeki firma sahibi arkadaşlarımızla oluşturduğumuz bir ekiple vinç ve diğer araçlarımızla birlikte 12 gün çalıştık.
Bölgedeki arama-kurtarma çalışmaları sırasında eksikliklerimizi yerine analiz etme şansımız oldu. Bölgeden dönüşümüzde, arama kurtarma
çalışmalarına katılan diğer arkadaşlarımızla birlikte YMB çatısı altında bir çalışma grubu oluşturarak toplantılar yaptık. Olası Marmara depreminde
daha önce yaşadığımız olumsuzlukları yaşamamız gerektiğine inanıyoruz. İletişim eksiklerimizi en az seviyeye indirmek ve daha verimli olmak can kayıplarımızı en aza indirmek zorundayız. YMB-ADAY projesini oluşturduk. Bu konuyla ilgili AFAD başta olmak üzere ilgili, yetkili kim varsa görüşmeler yapıyoruz. Biz uzmanlık alanımızda yapılması gerekenleri ve bunların nasıl yapmamız gerektiğini biliyoruz. Projemizinin hayata geçirilmesi için çalışıyoruz. Afetlerde Enkaz kaldırma uzmanlığının; vinç, low-bed, operatör
ve şoförleri ile yük mühendisleri uzmanlarının koordinasyonun mutlaka YMB-ADAY projesindeki gibi YMB tarafından yapılmasını gerektiğine inanıyorum.

"Enkaz kaldırma, yük mühendisliği gerektiriyor"

İbrahim Kalmuk/Yükselen Vinç: 

YMB-ADAY Ekibindeki bir üye olarak hem AFAD temel destek gönüllüsüyüm hem de Acil Durum ve Afet Yönetimi uzmanıyım. Dolayısıyla afet dönemlerinde gönüllü olmak bizim ilk önceliklerimizden. 99 Marmara depremini bizzat yaşamış ve arama kurtarma çalışmalarına gönüllü katılmış biriyim. 6 Şubat 2022 Maraş depreminde ise AFAD temel destek gönüllüsü olarak yer aldım. Bu konudaki hassasiyetimiz üst düzeyde. Afetlerde en büyük sorunun afet yönetimi operasyonlarının uzmanlıklara göre bölümlere ayrılması ve ilgili operasyonların tek elden bu uzmanlar tarafından yapılması gerektiğini tespit ettik. Örneğin enkaz kaldırma özünde yük mühendisliği gerektiren bir uzmanlık. Enkaz altındaki canlarımıza zarar vermeden hangi enkaza kaç ton-metrelik bir vinçle müdahale edilmesi, bağlama halatları enkazın neresine nasıl bağlanması gerektiği, kaldırma işlemi sırasında arama-kurtarma ekiplerinin nasıl rahat çalışacağına kadar birçok önemli detay olduğunu en iyi yük mühendisliği hizmetleri alanında çalışan uzmanlar yani bizler biliyoruz. Afet dönemlerinde değişmeyen ana kural, daha fazla canımızı sağ kurtarmak için zamana karşı verdiğimiz mücadeledir. Ancak zamana karşı mücadele etmek yerine zamanı sağlıklı ve doğru planlanmış bir organizasyonla yönetebiliriz. Bizler vinç işletmecileri olarak kendi imkanlarımız ve mağdurların talepleriyle enkaz başında enkaz kaldırma çalışmalarında oldukça büyük işler başardık. Ancak etkilenen sahanın büyüklüğü ve enkaz çeşitliliği göz önüne alındığında doğru zamanda doğru enkaza doğru vinç ve arama kurtarma ekiplerinin yönlendirilmesi çok önemli.

Bizlerde bu alandaki uzmanlığımızla YMB de sosyal sorumluluk alarak YMB-ADAY projesini oluşturduk. Projenin amacı olması muhtemel yeni afet ve acil durumlara; AFAD koordinasyonunda daha hızlı, eğitimli ve organize müdahale edilmesi ve kayıplarımızın en aza indirgenmesidir. Bu da bize doğru planlama, doğru ekip ve ekipmanın doğru enkaza sevk edilmesi ile başlayan ve etkilenen bölgeleri destekleyecek diğer alternatif bölgeler ve işletmelerin her daim hazır halde tutmak gibi birçok alt başlıkları bulunuyor.

“Planlar her yıl koşullara göre güncellenmeli”

Hasan Kızıl/Bakı Vinç: 

Afet dönemlerinde gönüllü olarak hizmet veriyoruz ve vermeye devam edeceğiz. Gönül ister ki afetler hiç olmasın. 2020 yılında meydana gelen İzmir depreminde 2 Adet 300 tonluk vincimiz ile 5 gün 24 saat hizmet verdik. Ayrıca 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde de  2 adet vincimiz ile gönüllü destek verdik. Afet anında yaşadığımız en büyük sorunlardan biri ilgili yetkililerle iletişim kurulamadığı için müdahalelerde gecikmelerin yaşanmasıydı. İzmir depreminde yakın olmamıza rağmen 1 gün sonra konuşlanabildik. Maraş depreminde lokasyon olarak uzak olduğumuzdan ve yine yetkililerle iletişim kuramadığımız için hemen yola çıkamadık. İkinci gün inisiyatif alarak yola çıktık ancak depremin 3. Günü Hatay merkeze varabildik ve hiçbir kurtarma yapmadan beklemek zorunda kaldık. Bunları YMB-ADAY çalışmaları için paylaştık. Afetlere AFAD ile birlikte uzmanlıklarına göre belirlenmiş YMB gibi STK’larla önceden planlamalarının yapılmalı, kimin nereye gideceği ve ne yapacağını bilmesi gerektiğine inanıyoruz.  Bu planlar her yıl günün koşullarına göre güncellenmeli.