Otellerde 54 sektöre 11 milyarlık pazar var

Fehmi KÖFTEOĞLU

Aralarında Türkiye’nin de olduğu turizmi yurtdışından turist almaya dayalı (incomingci) ülkelerde sektörün lokomotifi konaklama kesimidir. Konaklamanın büyük bölümünü oluşturan oteller, yatırım aşamasında ve işletmeye girdikten sonra 54 sektör ile mal ve hizmet alımında bulunuyor.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) girdi-çıktı (Output-İnput) araştırmasına göre seyahat endüstrisi diğer sektörlerle ilişkisi en yüksek sektördür.

TÜİK verileri, seyahat endüstrisinin yalnız oteller bölümü kimyadan yiyecek içeceğe, mobilyadan tekstile, bilgisayardan asansöre, yazılımdan buklet malzemesine kadar, çeşitli sektörlerden küçük, orta ve büyük boy çok sayıda firma için önemli bir pazar olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla bu alanda yaşanan her olumlu ve olumsuz gelişme sektörün kendisi ile birlikte 54 sektörü etkiliyor.

Turizmin seyahat endüstrisine dönüşmesinin de temelini oluşturan sektörün bu özelliğini Türkiye Otelciler Federasyonu’nun (TÜROFED) “Konaklamanın Seyahat Pazarındaki Yeri, Ekonomiye Katkıları ve Turizm-Endüstri İlişkileri” ve Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) “Turizm Sektörünün Yapısı, Büyüklüğü Ve Ekonomiye Katkısı Araştırması’nda ayrıntılı biçimde yer alıyor.

5 yıldızlı otelin yatak başına yatırım maliyeti 196 bin TL

Bakanlık, butik otelden 5 yıldızlı otele kadar her tesisin tür ve sınıfına göre yatırımların birim maliyetini açıkladı. 2634 sayılı “Turizmi Teşvik Kanunu” ve “Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik” hükümleri uyarınca turizm yatırımcılarından tahsil edilmesi gereken bedellerinin tespiti için yapılacak işlemlere esas olmak üzere, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın turizm tesisleri için belirlenen birim maliyetlerine göre 5 yıldızlı otelin maliyeti 196 bin TL.

Almanya'dan sonra İtalya'da da acenteler protestoya başladı

►Koronavirüs salgını nedeniyle başta Almanya olmak üzere Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde aylardır seyahat acenteleri peş peşe iflas ederken ayakta kalanlar kamu yönetimine seslerini duyurmak için sokağa dökülerek eylem yapıyor. Almanya’da ülkenin 50 ayrı yerinde “Seyahat Endüstrisini Kurtarın” sloganıyla eylem yapan seyahat acenteleri bu eylemleri ile seslerini hükümete duyurdu. Federal Ekonomi Bakanı Peter Altmaier video konferans yoluyla görüştüğü eylemleri organize eden eylem ittifakından Vanessa Genter ve Jörg Franzen’e seyahat acentelerine sağlanan desteklerin artırılacağını söyledi. İtalya’da da ülkenin değişik şehirlerindeki seyahat acentelerinin sahip ve çalışanları başkent Roma’da Popolo Meydanı’nda toplanarak Başbakan Giuseppe Conte liderliğindeki koalisyon hükümetini protesto etti.

Yatırımlar azalsa da sürüyor
2020 ilk 11 ay için 127 yeni teşvik belgesi alındı

Salgın ortamında bile Türkiye’nin değişik illerinde yeni otel yatırımını öngören 127 proje için teşvik belgesi alındı. Sözünü ettiğimiz rakam, 2020'nin ilk 11 ayına ilişkin. Yeni otel yatırımlarına yönelik 2019 yılı teşvik belgesi sayısı 238 olarak gerçekleşmişti.

Yatırım projeleri için teşvik belgesine başvuru ‘yatırım niyet beyanı’ olarak ifade edilebilir. Buradan hareketle Türkiye’de koronavirüs ortamında bile otel yatırımına ilgi olduğu görülüyor. Bu ilgi sektörle ilişkili sektörlere de pazar yaratması açısından büyük önem taşıyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) inşaat maliyet birimleri ve daha önce turizm sektörünü kredilendiren Türkiye Kalkınma Bankası (TKB) birimlerinin konuyla ilgili verileri baz alınarak otellerin yatırım aşamasında hangi alana ne kadar yatırım yaptığı hesaplanabiliyor.

Bu hesaplamada fiyatlar döviz bazlı olarak alınıyor. Bunu nedeni TL’nin yabancı para birimleri karşısındaki değerinde meydana gelen değişikliklerin maliyetlere etkisinin azaltılmasıdır.

Otel yatırım maliyetleri hesaplanırken tesisin kurulacağı arsanın bedeli ayrı tutuluyor. Yanı sıra ortaya konan rakamlar, yatırım maliyet hesapları hem yatak başına hem de alan olarak, metrekare itibariyle ayrı ayrı değerlendiriliyor.

Dünyada acente sayısı azalırken Türkiye'de artıyor

Başta Avrupa’nın seyahat endüstrisi merkezi iki ülke Almanya ve İngiltere olmak üzere dünyanın her yerinde seyahat acentesi sayısı azalırken Türkiye’de artıyor. Almanya’da acente sayısı 11.200’den 9 bine, İngiltere’de 9.563’ten 7.362’e Yunanistan’da 4.700’den 3653’e, Avusturya’da 2.803’ten 2.300’e geriledi. Benzer durum Belçika, Romanya, İsviçre, İsveç, Danimarka, Norveç, G.Kıbrıs Rum kesimi, Estonya ve diğer ülkelerde de yaşanıyor. Türkiye’de ise acente sayısı son 5 yılda neredeyse ikiye katlandı. Son iki yılda 2 bin daha artan acente sayısı 2018’de 9.395’den 2019’da 11.440’a yükseldi.

Bu arada koronavirüs salgını ile birlikte her alanda büyüyen online alışveriş siteleri seyahat acenteliği de yapmak istiyor. Hepsiburada.com. ve N11 seyahat acentesi belgesi almak için TÜRSAB ve Bakanlığa müracaat etti. Bunun üzerine seyahat acentelerinin kuruluş ve çalışmasını düzenleyen 1618 sayılı yasanın yönetmeliğinde değişiklik yapılarak online alışveriş sitelerinin seyahat acenteliği yapmalarının öne kesildi.

OTELLERDE YILDA;

150 ton et
400 ton Meyve-sebze
1000 ton Alkollü-alkolsüz içecek tüketiyor

OTELLER DİĞER SEKTÖRLERDEN YILDA;

- 4 milyar dolarlık gıda ve içecek
- 2 milyar dolarlık tarım ve hayvancılık ürünleri
- 1 milyar dolarlık enerji
- 500 milyon dolarlık petrol ürünleri
- 120 milyon dolarlık bilgisayar cihaz ve yazılımı
- 85 milyon dolarlık Tv
- 80 milyon dolarlık tekstil ürünleri satın alıyor.