Antalya turizmde parladı sektör 'acil aşı' bekliyor

Selenay YAĞCI

Salgından en fazla etkilenen sektörlerin başında gelen turizm, yeni sezona umutla giriyor. Başta İngiltere ve Almanya olmak üzere Türkiye'nin en çok turist çektiği Avrupa ülkelerinde aşılamanın yarattığı iyimserlik Türkiye’ye yönelik tatil rezervasyonlarında da artışa neden oldu. Yunanistan’ın Ege adalarında aşılamayı hızlandırdığını ve sezon başlamadan tamamlamayı hedeflediğine dikkat çeken turizm sektörü yetkilileri, Türkiye’nin de daha fazla turist ağırlayabilmek için benzer yolu izlemesi gerektiğine işaret ediyor. Bu arada Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın turizm sektörü çalışanları için aşı kayıtlarına başlandığı açıklamasını memnuniyetle karşılayan turizm sektörü, Avrupa Birliği’nin gündemine gelen “aşı pasaportu” tartışmalarını da dikkatle izliyor. Yaz ayları yaklaşırken normalleşme adımları atmaya başlayan İngiltere ve Almanya’nın turizm rezervasyonları hız kazandı. İki ülkenin vatandaşları özellikle Antalya sahilleri ile Yunan adalarını tercih ederken, Yunanistan, turizm gelirleri pastasından büyük payı almak için stratejik bir hamle yapıp Avrupa Birliği ülkelerine ‘aşı pasaportu’ önerdi. Öneriye Almanya çekinceli yaklaşırken, Avusturya, İspanya, Malta ve Portekiz gibi ülkeler destek verdi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, aşı pasaportunun demokrasiye aykırı olduğunu savunmasına rağmen, Avrupa Birliği Komisyonu öneriye ilişkin yasa teklifi vermeye hazırlanıyor. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen konuya ilişkin, 'Dijital Yeşil Geçiş Kartı' için yasal düzenleme teklifini sunacaklarını söyledi. Avrupa Komisyonu Sözcüsü Dana Spinant ise, “Vatandaşlarını korumak için hangi aşıyı seçeceği Türkiye’nin kendi kararı elbette. AB ile aynı aşıları kullanmak zorunda değil. O kategoriye düşen aşıların durumuna ilişkin görüşme ve tartışma gerçekleşmiş değil. Dolayısıyla aşı pasaportu önerisinin kendisi gibi bu nokta da şimdilik netleşmedi” açıklamasını yapmıştı.

Aşı olanlara seyahat özgürlüğü tanınmasını içeren ‘aşı pasaportu’ teklifi, Türkiye’de de turizmciler tarafından yakından takip ediliyor. Turizmciler, aşı pasaportunun turizmde AB ülkelerine güç kazandıracağını savunurken, sektör çalışanlarının acil olarak aşılanmasının önemine dikkat çekiyor. Turizmciler, AB’nin, Türkiye’nin kullanıldığı Sinovac aşısını hala tanımaması ise dezavantaj olarak değerlendiriyor.

Geçen yıl büyük bir turizm hareketi olmamasına rağmen Türkiye ve Yunanistan rekabeti öne çıkmıştı. Sezona belirsizliklerle hazırlanan turizmciler, geçen yıla göre iyileşen tablodan büyük pay almaya çalışıyor. Türkiye 2019’da 51.8 milyon turist ağırlarken, bu sayı 2020’de 15,9 milyona düşmüştü. Turizmciler, Bakan Mehmet Ersoy’un da belirttiği gibi, bu yıl turist sayısının 30 milyonu aşmasını hedefliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan da turizm konusunda lobi çalışmalarına Türkiye’ye en çok turist gönderen iki ülke olan İngiltere ve Almanya’dan başladı. Erdoğan, önce Almanya Başbakanı Merkel’i ardından da İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ı aradı.

Yunan adaları, Antalya ile yarışıyor

Alman Seyahat Acenteleri Birliği’nin (DRV) bültenine göre ocak- şubat döneminde en çok rezervasyon alan destinasyonda Antalya birinci sırada. Ülkeler bazında Türkiye Yunanistan’dan sonra ikinci sırada yer alıyor. Yunanistan’ın aşılmayı neredeyse tamamladığı adalarına ise yoğun ilgi var. Almanya’nın en önemli turizm şirketlerinden TUI, kendi vatandaşları için en popüler destinasyonları Girit, Mallorca, Rodos, Kos ve Antalya olarak açıkladı. İngiltere’nin normalleşme takviminin ardından İngiltere’den Türkiye’ye en çok yolcu taşıyan şirketlerden olan Jet2holidays ve Easyjet rezervasyonlarında yüzde 500’ün üzerinde artış yaşandı.

‘AB'de seyahat edin’ demek oluyor

DRV’ye göre Almanya’da şubat ortasından itibaren yaz dönemine ait rezervasyonların yükseldiğini belirten NBK Touristic Genel Müdürü Recep Yavuz, 2020’de seyahate çıkamayan birçok insanın 2021'de tatile çıkmak istediğinin belirlendiğini kaydetti. Yavuz, aşı pasaportu önerisinin turizm tarihi için ‘utanç belgesi’ olacağına değindi. Yavuz, 450 milyon Avrupalının AB içinde seyahate zorlandığını ifade ederek, şöyle konuştu: “Aşı pasaportu olanların AB ülkeleri dahilinde karantina olmadan serbestçe seyahat edebileceği belirtilmiş. Ancak sadece BioNTech-Pfizer, Moderna ve AstraZeneca aşılarını kabul ediyor. AB, Dünya Sağlık Örgütü tarafından izin verilmiş olan Sinovac, Sputnik V gibi aşılara henüz onay vermedi. Verip vermeyeceği de belirsiz. 27 ülke günlerdir konuya hazırlanıp ortak çözüme çalışırken, bazıları AB ülkelerinden gelen turistlerin kendilerine yetmeyeceğini öngörüyor. Bu ortak çalışmayı delerek, AB dışındaki ülkelerle ikili anlaşmalar yapıyor. Yunanistan, İsrail ve İngiltere ile Güney Kıbrıs, Rusya ile görüşmeler yaptı. Yani AB yaptırımlarına takılıp Türkiye’ye gelebilecek İngiliz, Rus ve İsrailli turiste kancayı taktı. İspanya da birtakım görüşmeler içinde. Avusturya, Danimarka ve İsveç kendi başlarına ilerliyor. Türkiye dışarıda tutuluyor.” TÜRSAB Yönetim kurulu Üyesi Hamit Kuk da “Çözüm siyasilerden geçiyor ama hep son dakikaya bırakılıyor. Turist kendine hizmet edenlerin aşılanmasını ister ve tercihini ona göre yapar’’ dedi. TÜROFED Başkanı Sururi Çorabatır, Yunanistan’ın Türkiye’nin önünü kesmek amacıyla aşı pasaportu konusunda ısrarcı davrandığını söyleyerek, “Buradan sonuç alamaz. Ama Türkiye’nin de lobi çalışmalarını güçlendirmesi şart. Aşılamada da onlardan geride kalmamamız gerek. Mayıs sonunda seyahat kısıtlamaları kalktığında aşılamanın nüfusa oranı düşük kalırsa, turistin bize gelmesini engelleyici sebep olarak gösterilebilir” dedi. TÜRSAB Başkanı Firuz Bağlıkaya ise, aşı pasaportunun birçok ekonomik kaybı beraberinde getireceğini belirterek, Yunanistan'ın Türkiye’yi zorda bırakmak için uğraştığını ancak bunun boşuna olduğunu vurguladı.

1.2 milyon turizm çalışanı için aşı kayıtları alınmaya başladı

Türkiye'de 1.2 milyon turizm çalışanı var. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 'Turizm Personeli Aşılama Kayıt Sistemi'ni duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, 'Güvenli Turizm Programı' kapsamında turizm sektör çalışanlarının öncelikli olarak aşılanması için çalışmaların başladığı bildirildi. Sağlık Bakanlığı ile hayata geçirilen sistemde kayıtların 13 Mart itibarıyla internet üzerinden başlandı. Bakanlık Güvenli Turizm Sertifikası olan işletmelere öncelik tanırken, geçen yıl başlatılan uygulamada 5 bin işletme sertifika aldı. Turizmciler bu kararı olumlu karşıladı. Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği Başkanı Ülkay Atmaca, "Ülkelerine dönenler yakınlarına tavsiye ettiği için bu rezervasyonlara da olumlu yansımıştı. Daha önce güvenli turizm sertifikasının avantajını yaşıyorduk. Öncelikle turizm çalışanlarının da aşılanmasıyla daha güvenli turizm için rakiplerimizin bir adım önünde olacağız. Turizm personelinin aşılanması, rekabette Türkiye'ye avantaj sağlayacak. Sektörün aşılanması çok daha farklı pozitif sonuçlar doğuracak. Rakiplerin önünde olmak için çok hızlı hareket etmemiz gerekiyor. Önümüzdeki günlerde aşılama programı belli olacaktır. Önceliğimiz sektör çalışanlarının aşılanması. Böylece çalışanlar da gönül rahatlığıyla hizmet edebilecek" dedi. Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkan Yardımcısı Kaan Kavaloğlu kendileri için erken aşılanmanın önemli olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti: "Turizm çalışanlarının aşılanması konusunda alınan karar çok doğru. Dünya ülkelerinden Türkiye'yi tercih edecek turist açısından da olumlu olacağını düşünüyoruz. Türkiye güvenli turizm sertifikasıyla çok ön plana çıkmıştı, bunun da pozitif yansımalarını göreceğiz. Turizm çalışanları da salgın sürecinde zor şartlar altında çalıştı. Bu anlamla önemli bir adım. İnsanlarla teması çok olan tüm sektörlerin öncelikli olarak aşılanması önemli. Sadece turizm sektörünün değil, tüm hizmet sektörü çalışanlarının da bu şekilde aşılanmasını istiyoruz. 2021 tahmin edilenden biraz daha zor geçecek. Dünyada yapılan aşı, aslında beklenen o pozitif etkiyi uyandırmadı. Ama Türkiye, aşılama anlamında çok hızlı ve programlı davrandı. Bu da hem yurtiçi hem yurt dışından gelecek turistler için önemli olacak."

Eresin: Aşı, turizmin kaderini belirler

Türkiye’nin turizmde COVID-19 önlemleri konusunda rakip ülkelere göre çok daha hızlı davrandığını hatırlatan TÜROB Başkanı Müberra Eresin, “Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın öncülüğünde TÜROB, TÜROFED, TURYİD gibi sektör kuruluşlarının işbirliğiyle sertifika programı hayata geçirildi ve 5 bine yakın tesis sertifikalandırılmış durumda. Güvenli turizm sertifikası sayesinde işletmelerde COVID-19’a yönelik çok ciddi önlemler alındı ve farkındalık oluşturuldu. Güvenli Turizm Sertifikası uygulaması uluslararası düzeyde ilgi çekti ve örnek oldu. Aşı konusunu da bu sürecin devamı olarak nitelendirebiliriz.”

THY'den Türkiye'ye giriş formu şartı geldi

Türk Hava Yolları yurtdışından Türkiye'ye gelecek olan yolculardan son 72 saat içinde giriş formunun doldurulması gerektiğini duyurdu. Sosyal medya hesabından duyurulan karar uyarınca 15 Mart'tan itibaren form zorunlu oldu.