NYT, Daron Acemoğlu'nu sorguladı: Yapay zekanın iş hayatına katkısı düşük mü olacak?

Yapay zekanın hızlandığı son dönemde, hangi işleri insanların elinden alacağı da sürekli konuşuluyor. İş hayatında, çalışanlara rakip mi, destek mi olacağı sorgulanan yüksek teknolojiler için incelemeler sürüyor.  

NYT'de incelenen tartışmalarda, MIT hocası Prof. Dr. Daron Acemoğlu'nun yapay zekanın iş hayatına ve üretkenliğe katkısını "sınırlı" olacağına yönelik son makalesi incelendi.

İşte, Bernhard Warner and Sarah Kessler imzalı, Daron Acemoğlu'nun da sosyal medya hesabından paylaştığı o yazıdan öne çıkanlar:    

Bilgisayar, internet ve diğer yüksek teknolojilerin ortaya çıkmasına rağmen, sanayileşmiş dünyanın büyük bir kısmı ekonomik büyümede bir düşüş yaşıyor. OECD ülkelerinin bu yıl toplamda yalnızca yüzde 1,7 oranında büyümesi bekleniyor. İktisatçılar, bazen bu olguyu "üretkenlik paradoksu" olarak adlandırıyor. 

Yapay zekanın verimliliğe katkısı yok mu? 

Yapay zeka gelişmeleri bu vasatlık çizgisinin kırılacağına yönelik umut verse de şüpheler yavaş yavaş arttı. MIT'de çalışma ekonomisti Daron Acemoğlu'nun şüpheci makalesi hararetli tartışmayı da tetikledi.

Acemoğlu, yapay zekanın işçi verimliliğine yalnızca "mütevazı" bir katkı sağlayacağını ve önümüzdeki on yılda ABD ekonomik üretimine yüzde 1'den fazla katkı sağlamayacağını belirtti. Bu, geçen yıl üretken yapay zekanın aynı dönemde küresel GSYİH'yı yüzde 7 artırabileceğini öngören Goldman Sachs ekonomistlerinin tahminlerine bakıldığında sönük kalıyor.

ChatGPT'nin mucidi OpenAI'den Sam Altman, yapay zekanın yoksulluğu ortadan kaldıracağını düşünüyor. Yapay zeka çiplerinin önde gelen üreticisi Nvidia'nın CEO'su Jensen Huang, teknolojinin "bir sonraki sanayi devrimini" başlattığını söylüyor.

Eğer olumlu tarafta olanlar yanılıyorsa, dünyada giderek yaşlanan iş gücü azaldıkça, üretkenlik tarafında atılıma ihtiyaç duyan dünyada sorunlar görülebilir. 

Yapay zekaya giden paralar balon mu yaratıyor? 

Acemoğlu, NYT'ye yapay zekanın, durgunluğu tersine çevirmeyeceğini söyledi.

Bunun bir nedeni olarak, "Teknolojinin bir ofis çalışanının görevlerinin yalnızca yüzde 5'ini otomatikleştirebildiğini" belirten Acemoğlu, "Yapay zekanın üretkenlik sorununa yardımcı olmak için sunabileceği çok daha fazla şey var. Ancak mevcut gidişatıyla bunu yapamayacak, bu yüzden bu abartılı reklamdan bu kadar rahatsızım" dedi.

Acemoğlu, yapay zekayı, e-posta yazmayı, satış konuşmalarını veya temel bilgisayar kodlarını hızlandırmak gibi rutin görevleri otomatikleştirebilecek bir araç olarak görüyor. Çalışanların yeni bir ürünün piyasaya sürülmesi, bir iş stratejisi geliştirmek gibi daha zekice zorlukların üstesinden gelmelerine yardımcı olabilir. Ancak, teknolojinin tek başına çalışanların "sorun çözmede daha iyi olmalarına veya daha karmaşık görevleri üstlenmelerine" yardımcı olup olamayacağını sorguluyor. Daron Acemoğlu, bunun başarılması halinde, şirketlerin işçi verimliliğinin arttığını göreceğini de sözlerine ekledi.

Yapay zekanın yarattığı heyecanı sorgulayan tek kişi Acemoğlu değil. Sequoia'nın ortağı David Cahn ile Barclays ve Goldman Sachs'taki analistler, son zamanlarda şirketlerin yapay zekaya akıttığı milyarlarca dolarlık fonun, spekülatif bir balon yaratabileceği konusunda uyarıda bulunuyorlar.

İyimserler, verimliliği ölçmek için erken olduğunu düşünüyor

Eleştirmenler, Acemoğlu'nun yapay zekanın bilimsel ilerlemeleri teşvik etme potansiyelini ve iş dünyası üzerindeki etkisini yeterince önemsemediğini söylüyor. Acemoğlu'nun çalışmasının arkasındaki modelin yanlış olduğunu söyleyen ekonomist Tyler Cowen, "Yapay zekanın pek çok faydası, daha az üretken olan firmaların ortadan kaldırılmasıyla elde edilecek" diyor.

London Business School'da şirketlere yapay zeka eğitimleri veren yönetim uygulamaları profesörü Lynda Gratton, iyimser tarafta yer alıyor. Ancak, önümüzdeki birkaç yıl içinde işyerlerinde daha yaygın bir şekilde kullanılmadan teknolojinin, üretkenliği artırmada etkili olup olmayacağını bilmek için henüz çok erken olduğunu düşünüyor.

Gratton, şirketlerin zaten canlı yapay zeka deneyleri yürüttüğünü söylüyor. NYT'ye göre bazı işletmeler yapay zekayı, "maliyetleri ve verimsizlikleri ortadan kaldıracak bir araç olarak" görürken, "şirket büyümek istiyorsa yenilik yapacak araçlara ihtiyacı olacak."

"Tamamen felaket tellalı değilim"

Acemoğlu, işyeri verimliliğini artırmak ve dolayısıyla yaşlanan ülkeleri daha rekabetçi hale getirmek için inovasyonu teşvik etmenin önemine dikkat çekerken, bunu gerçekleştirecek aracın yapay zeka olup olmadığına yönelik soruya rakamlarla şu şekilde cevap veriyor:

"Yüzde 40. Yapay zeka araçları, tipik bir çalışanın görev yükünün kabaca bu yüzdesini otomatikleştirebilseydi, o zaman teknoloji konusundaki konumunu yeniden gözden geçirirdi. "Ben tamamen felaket tellalı değilim."