İthal ‘cep’e taksit önlemi

Şebnem TURHAN

Cari açığı direkt artırıcı etkisi bulunan ithalata karşı ekonomi yönetimi yeni bir önlem almaya hazırlanıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), hazırladığı yönetmelikle 3 bin 500 liranın üstündeki telefonların taksit sayılarını 3 aya indirmeyi planlıyor. BDDK cep telefonlarına 3 bin 500 lira altı ve üstü telefonları ayırarak ithal cep telefonların taksit sayısını sınırlamıştı. Şu anda 6 olan taksit sayısı 3’e düşürülüyor. Fiyatta 3 bin 500 lira limiti genelde ithal cep telefonlarını etkiliyor.

Önce 12 ile başladı

Bilindiği üzere, BDDK 1 Şubat 2014 tarihinde aldığı karar ile kredi kartına taksit yapılarak cep telefonu satışını yasaklamıştı. Buna karşın, cep telefonu operatörleri, farklı cep telefonu üreticileriyle anlaşarak özel koşullarla taksitle cep telefonu satabiliyor. Teknoloji marketleri ise, bankalarla anlaşarak cep telefonu almak isteyen müşterilerine kredili taksit seçeneği sunuyor. İlgili kısıtlama kapsamına girmeyen ticari kredi kartları ise tüketiciler tarafından cep telefonu satın alım sürecinde sorunsuz şekilde kullanılabiliyor.

Cep telefonlarının satın alınması için kullanılan kredide vadesi sayısını 12’ye çıkaran düzenleme ise 27 Kasım 2018’de yapıldı. Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin yönetmelikte değişiklik yapılarak, fiyatı 3 bin 500 liraya kadar olan cep telefonları için kullanılan kredilerde vade sayısı 6 aydan 12 aya çıkarıldı. Fiyatı 3 bin 500 liranın üzerinde olan cep telefonlarını almak için kullandırılan kredilerin vadesi ise 6 ay olarak belirlendi.

Ancak geçici bir düzenleme yapılarak 3 bin 500 liranın üstündeki telefonlar için de iki aylığına 31 Ocak 2019 tarihine kadar taksit sayısı 12 olarak belirlendi. 2019 Şubat ayında 3 bin 500 liranın üzerindeki cep telefonları için kullandırılan kredilerde 12 aylık taksit sayısı nisan ayı sonuna kadar süreceği açıklandı. Ancak daha sonra 12 taksitten vazgeçildi ve 3 bin 500 lira üstü cep telefonları için taksit sayısı 6 ay olarak uygulanmasına karar verildi.

Yönetmelik taslağı hazır

BDDK şimdi 3 bin 500 liranın üzerindeki cep telefonları için taksit sayısını 3’e düşürmeye hazırlanıyor. Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik taslağında, “Fiyatı 3 bin 500 TL’ye kadar olan cep telefonu alımı amacıyla kullandırılan kredilerin vadesi 12 ayı, fiyatı 3 bin 500 TL’nin üzerinde olan cep telefonu alımı amacıyla kullandırılan kredilerin vadesi 3 ayı aşamaz” ifadesi yer aldı.

Yurtdışından getirilende harç yükseldi

Fiyatı 3 bin 500 liranın üzerinde olan telefonlar genellikle ithal telefonlar. Ekonomi yönetimi bu telefonların taksit sayısını düşürmeye hazırlanırken, yurt dışından getirilen telefonlar için ödenen harcı da geçen yıl artırmıştı. Temmuz ayında harç 618 liradan bin 500 liraya çıkarılmıştı. 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren harç yeniden değerleme oranında arttı ve bin 838 liraya çıktı.

“Cep”ten internet abone sayısı 62 milyonu aştı

Ekonomi yönetimi cari açıkta etkili tüketim malı ithalatına karşı yeni bir önlem daha almaya hazırlanıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), yeni bir yönetmelikle 3 bin 500 liranın üstündeki telefonların taksit sayılarını 3 aya indirmeyi planlıyor. BDDK, daha önce yaptığı uygulama ile cep telefonu satışlarını 3 bin 500 lira altı ve üstü diye ayırarak taksit sayısını 6’ya kadar sınırlamıştı. Taksit kısıtlamasının özellikle ithal cep telefonu satışlarını frenlemesi bekleniyor. Mobil cepten internet abone sayısı, geçen yılın üçüncü çeyreği itibarıyla 62 milyon 238 bin 237’ye yükseldi.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Pazar Verileri Raporu’ndan derlenen bilgilere göre, geçen yılın üçüncü çeyreği itibarıyla Türkiye’de yüzde 101.1 penetrasyon oranına karşılık gelen, makineler arası iletişim (M2M) aboneleri dahil toplam 82.9 milyon mobil abone bulunuyor. Geçen yılın üçüncü çeyreğinde 3G abone sayısı 4 milyon 959 bin 802’ye gerilerken, 4.5G abone sayısı 76 milyon 28 bin 440’a yükseldi. 2019 eylül ayı sonu itibarıyla M2M abone sayısı da 5.7 milyon oldu. 2018 yılı üçüncü çeyrekte 60 milyon 101 bin 551 olan 3G ve 4.5G hizmetiyle mobil bilgisayardan ve cepten internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısı, geçen yılın aynı dönemi itibarıyla 62 milyon 238 bin 237’ye ulaştı.

Sadece 4.5G hizmetiyle mobil bilgisayardan ve cepten internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısı da 39 milyon 957 bin 888 oldu. Bu dönemde mobil internet kullanım miktarı toplam 1 milyon 183 bin 411 terabayt, 4.5G kullanıcılarının toplam mobil internet kullanım miktarı da 1 milyon 109 bin 249 terabayt olarak hesaplandı.