Örtü altı muz üretimi %50 arttı

Duygu ŞAHİN DURMAZ

Tarımsal üretimin en önemli merkezlerinden Antalya’da, üretimde örtü altı sisteminin yaygınlık kazanmasıyla birlikte rekolte yüzde 50 oranında artış kaydetti. Antalya Tarım İl Müdürlüğü verilerine göre muz üretimi, 2018 yılında 163 bin 422 ton, 2019 yılında 201 bin 954 ton, 2020 yılında ise 316 bin 097 tona çıktı. Bu yıl ise 442 bin 742 ton muz üretimi hedeflenen Antalya’da son dönemde çok sayıda yeni üretici de muz yetiştiriciliğine adım atarak, tarımsal üretime katkı sunmaya başladı. Antalya, Türkiye muz üretimin yüzde 37‘sini karşılayarak ikinci sırada yer alıyor.

İlk tropikal meyve

Türkiye'ye ilk olarak 1750 yılında bir Türk aile tarafından ticaret gezisi sırasında Mısır'dan Alanya’ya süs bitkisi olarak getirilen muz, 1920'li yıllarda meyve olarak üretildi. O tarihten itibaren Antalya, Manavgat, Alanya, Gazipaşa, Kumluca ve Mersin'de üretimine devam edilen muzun son yıllarda üretimin 4 mevsime yayılması amacıyla örtü altı üretimine geçildi. Türkiye’de 5 yıl önce ülke tüketiminin karşılanmadığı ve ihtiyacın yüzde 50'sinin ithal muzla karşılandığını belirtelim. Son 3 yıldır yapılan üretim iyileştirmeleri örtü altı üretim ve çiftçi teşvikleriyle artan yerli muz üretimi ithal muz ihtiyacını da azalttı.

Tarımsal desteklerle üreticiler muza yöneldi

Antalya’daki bazı büyük işletmeler ile aile işletmeleri turizmde sürekli yaşanan krizlerde sorun yaşayınca Tarım ve Orman Bakanlığı’nın tarımsal desteklemeleriyle tropikal meyve üretimine yöneldiler. Bu noktada özellikle maliyeti daha az ve tarımı bölgede daha iyi tanınan muz üretimi öne çıktı. Devletin muzda yerli üreticiyi korumak adına yurtdışından ithal edilecek muza yüzde 145,8, artı yüzde 8 oranında gümrük vergisini koyması da yerli üreticinin daha fazla yatırım yapmasını sağladı.

İhracat artıyor

DÜNYA olarak bölgedeki muz üretimini mercek altına alan bir dosya hazırladık. Muz üretiminin yüzde 50 oranında artış kaydetmesi, ithalatın azaltılması noktasında da önem taşıyor. Yanı sıra dosyamızın ilerleyen sayfalarında da görebileceğiniz gibi ekipman ve fide yatırımlarını da artırıyor. Muz ihracatını hızlandıran şirketler, sera kapasitelerinde de önemli artışlar kaydediyor.

"İşçilik maliyeti daha az ve pazarda talep görüyor"

Alanya Muz Üreticileri Birliği (MUZBİR) Başkanı Mustafa Şenli, ilçede son yıllarda yapılan en büyük yatırımların muz üretimi alanında yapıldığını belirtti. Muz üretiminin yüzde 75’inin Alanya'da yapıldığını ileten Şenli, “Fakat hala doyum noktasına ulaşamadık. Yapılan seraların yapım maliyetlerinde, işletilmesinde ve pazara sunulmasında tamamen yerli ürünler kullanılıyor. Önümüzdeki dönemde de yerli muz üretimi artarak devam edecek. Muz üretimi örtü altı sebze üretimine kıyaslandığında işçilik maliyeti daha az ve üretici piyasadan karşılığını alıyor. Arz talep dengesine göre ilerliyor” diye konuştu.

Pandemi yerli muz üretimine yönlendirdi

Gazipaşa Ziraat Odası Başkanı Yusuf Çelik ise ilçede 2 bin 600 dekar örtü altı, açıkta da 12 bin 800 dekar alanda muz üretimi yapıldığını kaydetti. Yerli muzun ithale göre daha lezzetli olduğunu söyleyen Çelik, pandemi ile birlikte üreticilerin bölgede daha çok yerli muz üretimine yöneldiğini belirtti.

"Manavgat 10 yıl içinde en büyük üretici olabilir"

Manavgat Ticaret ve Sanayi Odası (MATSO) Başkanı Ahmet Boztaş, Türkiye muz üretiminin yüzde 9’unu Manavgat’ın karşıladığını belirterek "Antalya genelinde muz üretiminde üçüncü sırada bulunuyor. Verilen desteklerin devam etmesi halinde Manavgat’ın toprak yapısı, mikro kliması, coğrafi yapısı ile atıl kalan tarım alanlarımızın örtü altı alanlara gireceğini, nitelikli kontrollü bir muz üretiminin yapılacağını düşünerek, önümüzdeki 10 yıl içerisinde Türkiye’nin en büyük üreticisi konumuna geleceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

Alanya'da 8 bin dekarda muz üretiliyor

Alanya’da 2010 yılında bu yana muz üretiminin ciddi seviyelere ulaştığını kaydeden Alanya Ziraat Odası Başkanı Tahir Göktepe, 9 bin 500 dekar alanda örtü altı üretimi yapıldığını bunun 8 bin dekarında muz üretildiğini aktardı. Türkiye’nin muz ihtiyacının 100 bin tonunu Alanya’dan karşılandığını dile getiren Göktepe, “Devlet destekleri ve kredilerin artması, faiz oranlarının düşmesi sonrası muz yetiştiriciliği son yıllarda arttı” dedi.

"Muzun sonu nar gibi olmasın"

Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır da örtü altı muz üretiminin 2014’ten itibaren hızla büyüdüğünü aktardı. Antalya’nın Türkiye muz üretiminin yüzde 36.8’ini karşıladığını ifade eden Çandır, plansız üretim konusunda da uyarılarda bulundu. Bir dönem Antalya’da para kazandırdığı için her yerde nar üretimi yapıldığını ancak daha sonra yaşanılan olumsuzluklar nedeniyle nar bahçelerinin söküldüğünü hatırlatan Çandır, ‘’Muzun üretim alanları giderek artıyor, sonu nar gibi olmasın. Bu doğrultuda 5-10 Nisan tarihleri arasında Muz E-Çalıştayı’nı düzenleyeceğiz. Çalıştayda muz yetiştiriciliğinde fırsatlardan tehditlere kadar A’dan Z’ye muza dair her şeyle ilgili bilgilendirmelerde bulunacağız” dedi.