Buğday fiyatı belli oluyor

Ali Ekber YILDIRIM 

Hasat öncesi buğday alım fiyatının bugün açıklanması bekleniyor. Saat 15.00'te başlaması beklenen Bakanlar Kurulu toplantısında 2020 ürünü buğday alım fiyatı ve destekleme priminin ele alınarak karara bağlanması öngörülüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Bakanlar Kurulu toplantısı sonrasında buğday alım fiyatını ve çiftçiye verilecek primi açıklaması bekleniyor.

Mayıs ayı sonunda ilk olarak Çukurova'da başlayacak buğday hasadı öncesinde Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), üretim maliyetini, enflasyon verilerini, dünya piyasalarındaki fiyatları ve gelişmeleri dikkate alarak fiyat belirleme çalışmasını tamamladı. Belirlenen fiyat bugün Bakanlar Kurulu'nda ele alındıktan sonra son sözü Cumhurbaşkanı Erdoğan söyleyecek. Toplantıdan sonra buğdayın yanı sıra arpa, yulaf, çavdar fiyatının da açıklanması öngörülüyor.

Fiyat ne olacak?

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, geçen yıl olduğu gibi buğday alım fiyatının dünya fiyatlarının üzerinde olacağını açıklamıştı. Dünya fiyatının ton başına 230-240 dolar olduğu dikkate alındığında, 2020 ürünü buğday alım fiyatının ton başına 1650 ile 1700 lira olması gerekiyor. Bunun üzerine destekleme primi de eklenecek.

Geçen sene 2019 ürünü buğday alım fiyatı açıklanırken yüzde 29 artış yapılmıştı. 2018 yılında ton başına 1.050 lira olan Kırmızı/Beyaz Sert Ekmeklik Buğday alım fiyatı 2019 yılında 1.350 lira olarak açıklanmıştı. Makarnalık buğday alım fiyatı ise 1.100 liradan yüzde 32 artışla ton başına 1.450 lira açıklanmıştı.

Destekleme primi ise geçen sene yıllar sonra kilo başına 5 kuruştan 10 kuruşa çıkarıldı. Bu sene üreticilerin beklentisi 20 kuruşa çıkarılması yönünde.

TMO'nun satış fiyatı

Toprak Mahsulleri Ofisi, yakın zamana kadar açtığı ithalat ihalesinde ton başına 225-230 dolara bağlantı yapıldı. Ofis, 1 Mayıs -31 Mayıs 2020 tarihleri arasında ekmeklik buğdayın Katma Değer Vergisi(KDV) hariç tonunu 1450-1525 lira arasında fiyatla satışa çıkardığını ilan etti. İthal ekmeklik buğdayın tonunu ise 1525 liradan satıyor. Yerli ve ithal makarnalık buğdayın tonunu KDV hariç 1825 liradan satışa arz eden Toprak Mahsulleri Ofisi arpanın tonunu KDV hariç 1275 liradan satıyor.

Koronavirüs fiyatları artırdı

Dünyayı etkisi altına alan koronavirüs buğday dahil bir çok ürüne talebi ve dolayısıyla fiyatların da artmasına neden oldu. Koronavirüsün ne kadar devam edeceği bilinmediği için Rusya başta olmak üzere bazı ülkeler ihracata kısıtlamalar getirdi. Buğday ve diğer tahıl ürünlerine getirilen kısıtlamalar dikkate alındığında önümüzdeki dönemde buğdayın çok değerli bir emtia olacağı söylenebilir. Bu nedenle açıklanacak fiyat aynı zamanda gelecek yılın buğday ekimini de belirleyecektir. Çiftçi para kazanırsa üretime devam eder. Üreticinin ürünü değerinde alınmalı. Üreticiye verilmeyen fiyat ve destek, yarın ithalatla başka ülke çiftçilerine verilmek zorunda kalınır.

Sezona stoksuz giriliyor

Son yıllarda ilk kez,Toprak Mahsulleri Ofisi ve özel sektörün yeni alım sezonuna stoksuz girmesi beklenirken üretimde yüzde 5 artış olacağı tahmin ediliyor. Ulusal Hububat Konseyi'nin sahadan yaptığı değerlendirmelere göre geçen yıl 19 milyon ton olan buğday üretiminin bu yıl 20 milyon tonun üzerine çıkması bekleniyor. Konsey, son yıllarda buğday ekim alanlarındaki daralmaya dikkat çekerek özellikle destekleme priminin kilo başına 20-25 kuruşa çıkarılarak üretimin cazip hale getirilmesini istiyor.