Tarım makinecileri, ihracata sarıldı, hedef 2 milyar dolar

Zehra ORUÇ

Menemen Plastik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (MPİOSB) en son teknolojilerin kullanıldığı arıtma tesisini devreye aldı. Ekonomik zorluklara rağmen bölgede yatırımların devam ettiğini söyleyen MPİOSB Yönetim Kurulu Başkanı Salih Esen, bölgenin en küçüğü 2 bin 500, en büyüğü 80 bin metrekare olan toplam 41 sanayi parselinden oluştuğunu, son teknolojilerin kullanıldığı atıksu arıtma tesisinin diğer OSB’ler için referans olacağını dile getirdi. Esen, “Çevreye karşı duyarlı olmak ve temiz üretime odaklanmak bizim için önemli. Bölgemizdeki tüm sanayi tesislerinin atık sularının arıtılması amacıyla Moving Bed Biofilm Reactor (MBBR) sistemi kullanılarak kurulan tesisimiz, nihai 1.500 m3/gün kapasiteye sahip” diye konuştu. Arıtma tesisinin faaliyete geçen katılımcı sayısı ve artan debi miktarına göre 3 kademeli olarak tasarlandığını ve ilk 500 m3/günlük kısmının devreye alındığını belirten Esen, “Tesisimizin kurulumunda ileri teknolojilerin bir kombinasyonu kullanılarak hem çok iyi çıkış suyu kalitesi hedeflendi hem de arıtma tesisi için ihtiyaç duyulan alan en aza indirildi. Sistemin modüler yapısı ile ileride kapasite artışlarına da büyük kolaylık sağlandı” dedi.

TÜİK’e göre, ekim ayında tescil edilen traktör sayısı 2 bin 828 adet ile bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 23.5 seviyesinde azaldı. Yılın ilk 10 ayındaki kümülatif düşüş ise yüzde 52’yi buldu. Son 5 yılın tescil ortalaması dikkate alındığında ise yüzde 61’lik daralmadan bahsetmek mümkün. Bu trende göre traktör sektörünün iç pazarı yaklaşık 25 bin adetlik satışla tamamlaması muhtemel görülüyor. İç pazar bu şekildeyken, imalatta da durum farklı değil. Kasım ayı verilerine göre üretimdeki dönemsel daralma, bir önceki yıla göre yüzde 41 seviyesinde oldu.

Türk Tarım Alet ve Makinaları İmalatçıları Birliği (TARMAKBİR) Genel Sekreteri M. Selami İleri, bu sürece özellikle ilave yatırım safhasında iken yakalanan firmaların çok daha fazla zorlandığını belirtti. Özellikle banka kredisi kullanan firmalarda krizin etkilerinin çok daha belirgin olduğunu söyleyen İleri, “Üretim yavaşladı, bu da istihdama yansıdı, işçi çıkarmalar oldu. Firmalarda kapanma veya üretime ara vermede artış sürpriz olmaz. Bu risk özellikle ihracat yapmayan firmalar için yüksek” dedi. İhracatın firmaları ayakta tutan can simidi olduğunu kaydeden İleri, sene başında sektörün 2019 yılı ihracat hedefinin yüzde 20 büyüme olduğunu ifade etti.

Çiftçiler kredi hibe desteği bekliyor

Kredi faiz indirimleriyle çiftçinin yanında olan Ziraat Bankası’nın, 4 Kasım itibarıyla geçerli olmak üzere sübvansiyonlu krediler için baz fiyatını yüzde 12’ye indirmesi de çiftçinin yüzünü güldürdü. Çiftçi, banka kredisinin yüzde 85’ini traktör, yüzde 15’ini de tarım makinesi alımı için tercih ediyor. Faiz indirimlerinin özellikle traktör harici tarım makinaları alımlarında çiftçi için tek başına kesin çözüm olmadığını ifade eden sektör temsilcileri, “Faiz indirimi tek başına yeterli değil. Kredi şartları ve krediye ulaşım kolaylaştırılmalı. Bunun yanı sıra son teknoloji makinalar için hibe desteği verilmeli” diyor.

Kasım’da ihracatta 2018’e göre yüzde 15 artış kaydedildiğini belirten İleri, 868 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildiğini aktardı. Selami İleri, şöyle konuştu: “Bu sonuç aynı zamanda tüm zamanların rekorunu da beraberinde getirdi. Yılsonunda 1 milyar dolar barajının aşılacağını öngörüyoruz. Traktör aksam ve parça ihracatı ile tarımsal mekanizasyon endüstrisinde toplam ihracatın 2 milyar doları geçmesini bekliyoruz. En çok ABD, İtal ya, Irak, Özbekistan, Azerbaycan, Cezayir, Sırbistan, Bulgaristan, Rusya ve Fransa’ya ihracat yapıyoruz.”

TÜİK verilerine bakıldığında, Temmuz 2017-2019 döneminde tarım makineleri üretiminin yüzde 33 oranında gerilediğini kaydeden İleri, “Endekste yaşanan değişim tarım makinelerinde işlerin son bir yıldır genel makineye göre daha kötü gittiğini gösteriyor. Üretim endeksinin daha da düşmesini, bu dönem boyunca yaklaşık yüzde 50 artan ihracat önledi” dedi.

“Kredi faizlerinin düşmesi yüz güldürdü”

Otomotivde de benzer bir daralma olduğunu belirten “Faizlerdeki bu destek ve düşüş devam ederse, traktör pazarı için 2020 yılını, 2019’dan daha iyi görüyoruz. Aylık yüzde 3 olan kredi faizlerinin firmaların ve kamu bankalarının da desteği ile yüzde 1’in altına gerilemesi çiftçinin yüzünü güldürdü” şeklinde konuştu.

“TürkTraktör Finans uygulamamız var”

TürkTraktör Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cem Akyüz ise, faizlerdeki düşüşlerin satışlara olumlu yansıdığını dile getirerek, “Ziraat Bankası, sübvansiyonlu kredilerle çiftçinin her zaman yanında. Vakıfbank ile yaptığımız anlaşmayla da 0.69 faiz oranı ve 5 yıla kadar kredilerle piyasaya bir hareket geldi. Bir de TürkTraktör Finans uygulamamız var” dedi.

“Tarımda büyük gelişmeler beklemiyoruz”

Çiftçinin artan maliyetler karşısında para kazanamadığı, dolayısıyla yatırımdan kaçındığı günümüzde sürdürülebilirliklerini ihracatla sağladıklarına dikkati çeken ihracatın üretimdeki payını yüzde 30’dan yüzde 50’ye çıkardıklarını kaydetti. Çetin, 2020 Haziran ayından önce Türk tarımında büyük gelişmeler beklemediklerini ifade etti.

“Çiftçi yükselen maliyetlerden mağdur”

Zengin ürün gamına sahip olmaları nedeniyle iç pazardaki daralmayı yoğun hissetmediklerini anlatan ise, “Süt ve et üreticisi mağduriyet yaşadıklarını söylerken biz önlemlerimizi almıştık. Bugün üretimimizin yaklaşık yüzde 45’ini 65 ülkeye ihraç ediyoruz” dedi.