Tarım, gıda ve içecek sektöründe ihracat yüzde 21, ithalat yüzde 22 arttı

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF), Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı Dış Ticaret Verileri baz alınarak Agrimetre tarafından hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli verilerini paylaştı. Paneldeki verilere 1 ile 24 fasılları arasındaki tüm GTIP kalemleri ile 29. ve 35. fasıllardan seçili ürünler dahil edildi.

Buna göre, sektördeki ihracat 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 21 artarak 22,9 milyar dolar, ithalat yüzde 22 artarak 17,2 milyar dolar oldu. İhracat, yıla yavaş bir giriş yaptıktan sonra toparlandı ve yılın devamını güçlü artışlarla geçirdi. İthalat ise yıla belirgin artışlarla başladıktan sonra yılın devamında yavaşladı.

2021 yılında sektörün dış ticaret fazlası, önceki yıla kıyasla yüzde 17 artarak 5,76 milyar dolar oldu. 2021 yılı, ihracatın ve ithalatın yüzde 20’nin üzerinde artışlarla tamamladığı bir yıl olarak kayda geçti. Birim ihracat değeri 2021 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 3,7 artarak 1.097 dolar/ton, birim ithalat değeri yüzde 28,2 artarak 606 dolar/ton olarak gerçekleşti.

TGDF’nin 2021 Dış Ticaret Verileri Raporu'na göre, 2021 yılında ihracatta öne çıkan ürünler sırasıyla 1,3 milyar dolarla fındık içi, 1,1 milyar dolarla un, yaklaşık 800 milyon dolarla makarna, yaklaşık 700'er milyon dolarla rafine ayçiçeği yağı ve ambalajlı fındık olurken, bu ürünler toplam ihracatın yaklaşık yüzde 20’sini oluşturdu.

En çok ithal edilen ürünler ise sırasıyla 2,3 milyar dolarla buğday, 1,5 milyar dolarla soya fasulyesi, 1,1 milyar dolarla ham ayçiçeği yağı, yaklaşık 600'ar milyon dolarla palm yağı ve arpa oldu. Bu 5 kalem, toplam ithalatın yaklaşık yüzde 35,5’ini, 3’te 1’inden fazlasını oluşturdu.

En çok ihracat yapan sektörler

2021 genelindeki dıș ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde sert kabuklu meyveler, şeker ve șekerli mamuller, yaș meyve, bitkisel yağ ve dolarla balıkçılık ve su ürünleri sektörleri en fazla ihracat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın yüzde 43,6’sı bu 5 sektör tarafından gerçekleștirildi.

Geçen yıl hayvan yemi, bitkisel yağ, un, kakao-çikolata ile tütün ve mamulleri sektörleri ise en çok ithalat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ithalatın yüzde 68,4’ü, yani 3’te 2’sinden fazlası bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi.

Dış ticarette öne çıkan ülkeler

2021 yılında dıș ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde 223 ülke ve konuma ihracat yapıldı. En çok ihracat yapılan 5 ülke 2,82 milyar dolarla Irak, 1,79 milyar dolarla Almanya, 1,49 milyar dolarla Rusya, 1,24 milyar dolarla ABD ve 1,02 milyar dolarla İtalya şeklinde sıralandı. Bu 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 36,4’ünü oluşturdu.

En çok ihracat yapılan 3 ülkeye göre en çok dışsatımı yapılan ürünler ise Irak’a yapılan ihracatta un, tavuk eti, gofret ve waffle, Almanya’ya yapılan ihracatta fındık içi, ambalajlı fındık ve kiraz, Rusya’ya yapılan ihracatta mandalina, alabalık ve șeftali oldu.

Geçen yılın dıș ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde 185 ülkeden ithalat yapıldığı görüldü. Ülke bazında ithalat verileri incelendiğinde, 2021 yılında en fazla ithalat yapılan ülkeler 3,91 milyar dolarla Rusya, 1,49 milyar dolarla Brezilya, 1,44 milyar dolarla Ukrayna, 959 milyon dolarla ABD ve 873 milyon dolarla Malezya oldu. Rusya, Brezilya, Ukrayna, ABD ve Malezya’dan yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 50,5’ini olușturdu. Yılın ilk 2 ayında ABD en çok ithalat yapılan 3. ülkeyken, mart ayında 4. sıraya geriledi ve yerini Ukrayna’ya kaptırdı.

En çok ithalat yapılan 3 ülkeye göre en çok alımı yapılan ürünler ise Rusya’dan yapılan ithalatta buğday, ayçiçeği yağı ve arpa, Brezilya’dan yapılan ithalatta soya fasulyesi, kahve, tütün, Ukrayna’dan yapılan ithalatta buğday, arpa ve dane mısır olarak sıralandı.