Sigorta sektörü bu yıl da çift haneli büyüyecek

Selçuk ALTUN

Sigorta sektörüne ilişkin son dönemde kamu ağırlıklı önemli düzenlemeler gerçekleştirildi. Hazine Müsteşarlığı altında faaliyet gösteren iki farklı kurum, tek çatı altında bir araya getirilirken, Maliye Bakanlığı bünyesinde Türk Reasürans AŞ (Türk Re) kuruldu. Katılım mevzuatı yeniden düzenlenirken, 18 yaş altı kesimin BES hizmetlerinden yararlanmalarının önü açıldı. Kamusal yeniliklerin yanı sıra şirketlerin yüksek yatırım heyecanı ve dijitalleşme yönünde alınan mesafelerle birlikte sektörün hızlı büyüme göstereceği ve hizmet kalitesini daha da üst noktalara ulaştıracağı kaydediliyor.

2016 yılında 40.5 milyar TL prim üretimi gerçekleştiren sektör, bu rakamı 2017’de 46,5 milyara, 2018’de ise 54,6 milyar TL’ye taşıdı. 2019'da rekor bir büyüme sağlayan ve toplam 69.2 milyar liralık prim üreterek bir önceki seneye oranla yüzde 26.7 büyüme gerçekleştiren sigorta sektörü, 2020'de ise toplam prim üretimini yüzde 19,3 artırarak 82.5 milyar TL’nin üzerine çıkardı. Böylece sektör son 5 senede iki katından fazla, yüzde 103,7 büyüme sağlamış oldu. Sektörün prim üretimi 2021 yılı Ocak-Mayıs döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16,2 artışla 38,5 milyar liraya ulaştı. 2020 yılındaki çift haneli büyümenin bu yıl da süreceği öngörülüyor.

Son yıllarda ciddi bir atılım gerçekleştirdiği gözlenen sigorta sektörü, 2020'de 261,5 milyar TL fon yaratabilme kapasitesine çıktı. Sektör; konsolidasyon, büyüme, yerli ve yabancı yeni oyuncuların pazara girmesi anlamında cazip bir konumda.

Diğer taraftan, Türkiye, son 3-4 yılda sigorta açığını en yüksek oranda kapatan ilk 10 ülke arasında yer alıyor. Buna karşın, dünyada yüzde 7,2 seviyesinde olan sigorta penetrasyonu, Türkiye'de dünya ortalamasının oldukça altında seyrederek yüzde 2,2 seviyelerinde. Sektör, aktif büyüklüğünün GSYH'ye oranı Avrupa Birliği’nde yüzde 75,7 iken Türkiye'de bu oran yüzde 5,5. Türkiye, bu açıdan dünyada 39. sırada yer alıyor. Ancak, sektör oyuncularının tümünde ortak kanı kısa vadede ilk 20'de olunması gerektiği yönünde. Dolayısıyla özellikle son 3-4 yılda hükümetin teşvik ve düzenlemeleriyle de büyük ivme yakalayan sektörün gidecek çok yolu var.

Sigortada iki kamu kurumu SEDDK çatısı altında toplandı

Son yıllarda sigorta sektöründe önemli değişim ve dönüşümler yaşanıyor. Bu dönemde sektörde yaşanan önemli değişikliklerin başında sigorta ve emeklilik sektörünün Hazine Müsteşarlığı çatısı altında faaliyet gösteren iki farklı kurumu olan Sigorta Denetleme Kurulu ve Sigortacılık Genel Müdürlüğü’nün faaliyetlerinin bağımsız üst kurul statüsünde tek çatı altında birleştirilmesi oldu. Bu iki kurum birleştirilerek Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) çatısı altında toplandı.

Türk Reasürans kuruldu

Türk sigorta sektörünün büyümesine katkı sağlamak ve sigorta piyasasının reasürans faaliyetlerindeki kapasite ihtiyacını karşılamak amacı ile Türk Reasürans AŞ (Türk Re) kuruldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın tek hissedar olarak kuruluşunda yer aldığı Türk Re, Yeni Ekonomik Program kapsamında, “Ekonomik Dengelenme” ve “Sağlıklı ve Sürdürülebilir Büyüme” hedeflerine sigortacılık sektörü odağında katkı sağlamak, Türkiye’deki yerli reasürans kapasitesini arttırmak ve kaynak verimliliği sağlamak amacı ile faaliyete geçti.

Kamu Sigorta şirketleri Türkiye Sigorta çatısı altında toplandı

Bu dönemde bir diğer önemli gelişme, ülke ekonomisinin tasarruf bazının büyütülmesi, bankacılık dışı finansal sektörün geliştirilmesi, aynı zamanda Yeni Ekonomi Programı kapsamında sigortacılık ve bireysel emeklilik alanında planlanan reformlara ivme kazandırılması amacıyla kamu sigorta şirketlerinin tek çatı altında birleştirilmesi oldu. Yeni kurulan şirkete Türkiye Sigorta adı verildi.

Dijitalleşme hız kazandı

Sektörün yaşadığı bir diğer dönüşüm de dijitalleşme alanında gerçekleşti. Sigorta sektöründe başta hasar süreçleri olmak üzere, üretim, yenileme, tahsilat ve müşteriye dokunan birçok süreçte dijitalleşme hızlı bir şekilde kendisini gösterdi.

Son yıllarda sektörün gelişimine ivme kadar kritik gelişmeleri şu başlıklar altında sıralamak mümkün:

OKS’de kademeli geçiş tamamlandı

2017 yılında hayata geçen otomatik katılım uygulaması çalışan sayısına göre işyerleri dahil edilerek başladı ve 2020 yılında tedrici katılım tamamlandı. Otomatik katılım sistemiyle 25 Haziran 2021 itibarıyla 20,5 milyon çalışan sistemle tanıştırıldı. Bunların 5,7 milyonu sistemde kalmaya devam etti. Sistemdeki çalışanların fon büyüklüğü ise 13,5 milyar TL’ye ulaştı.

Katılım mevzuatı düzenlendi

2020 yılının son günlerinde yayımlanan Katılım Esasları Çerçevesinde Sigortacılık ve Bireysel Emeklilik Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik’te yapılan önemli düzenlemeler ile özellikle faizsiz emeklilik sektöründe önemli yenilikler sektöre kazandırıldı.

Vakıf ve sandıklardan BES’e aktarım imkânı

Vakıf, sandık, dernek vb. kuruluşlardaki emeklilik birikimlerinin 2023 yılsonuna kadar BES'e aktarımına imkân verilmesi ile birlikte, sistemdeki tasarrufların artırılması konusunda önemli faydalar sağlanırken, söz konusu kuruluşların üyelerine de güvence oluşturulacak.

BEFAS platformu devreye alındı

BEFAS Platformu, Temmuz 2021 itibarıyla uygulamaya alınarak katılımcıların hizmetine sunuldu. BEFAS ile birlikte katılımcılar, BEFAS’ta sunulan tüm emeklilik şirketlerinin fonlarını doğrudan emeklilik şirketlerinin mobil ve web tabanlı uygulamaları üzerinden alıp satabilecek ve böylelikle piyasadaki gelişmelere paralel bir şekilde birikimlerini istedikleri fonda yatırıma yönlendirebilecek.

18 Yaş altı kesim BES’e dahil edildi

25 Mayıs 2021 tarih ve 31491 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yasa ile 18 yaş altı kişilerin sisteme dahil olabilmesinin önü açıldı. Yeni kanun değişikliği ile nüfusun 24 milyonunu oluşturan 18 yaşını doldurmamış olan hedef kitlenin BES’e dahil olmasıyla birlikte; tasarruf alışkanlıklarının tabana yayılması sağlanarak orta vadede 3 milyon katılımcının ve 30 milyar fon büyüklüğünün sisteme kazandırılacağı tahmin ediliyor.