Sektörden ÇKS tepkisi: Kapsam genişletileceğine destekler artırılsın, ödemeler zamanında yapılsın
Çiftçi Kayıt Sistemi’nde yapılan değişiklik üzerinden çiftçinin tarımsal üretimde yaşadığı sıkıntılara dikkat çeken sektör paydaşları, “Çiftçiye devlet destekleri zamanında ve yeterli bir miktarda verilmediği sürece ÇKS başarılı olamaz.” açıklaması yaptı.
NURETTİN BAKİ
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, geçtiğimiz hafta Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Çiftçilere ait tarımsal faaliyetlerin kayıt altına alınması için kurulan ÇKS'nin kullanılmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen yönetmelikte yapılan değişikliğe göre çiftçi mülkiyet ve miras sorunu nedeniyle ÇKS’ye kaydedilmeyen ancak üzerinde üretim yapılan araziler için tarımsal destek alabilecek.
Söz konusu değişikliğin küçük çiftçiler için bir şey değiştirmediğini, çözülmesi gereken daha önemli sorunların öncelikli olarak ele alınması gerektiğini belirten sektör paydaşları, “Sistemin cazip hale gelmesi için tarımsal üretim destekleri artırılıp, ödemeler zamanında yapılmalı” görüşünde birleştiler.
Sistemde bir yığın sorun olduğunu ve burada ciddi bir reform yapılması gerektiğini dile getiren Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Hakan Çakıcı, “ÇKS sistemine kayıtlı çiftçi sayısı her geçen gün azalıyor. Bu durumun en büyük sebebi tarımsal üretimde devlet desteklerin az olması ve verilen desteklerin de zamanında ödenmemesi. ÇKS’de yapılan son değişikliğin sonuçlarını hep beraber göreceğiz. Ancak çiftçiye devlet destekleri zamanında ve yeterli bir oranda verilmediği sürece ÇKS başarılı olamaz. ÇKS’nin başarılı ve cazip bir sistem olması için çiftçinin üretim girdilerinin burada güncel olarak tutulması lazım. Aksi takdirde çiftçi emeklisinin sırf sistemde kaydı var diye Türkiye genelinde çalışmayan emeklilere verilen 5 bin TL’yi dahi alamıyorsa, zaten çiftçinin sistemde durmasını, kaydını yapmasını kimse beklemesin. Ayrıca bu tür desteklerden yararlanmak isteyen çiftçiler sistemden çıkarak, tarımsal üretimde kayıt dışılığın daha da artmasına sebep olur” dedi.
“30 yıl sonra açlığa mahkûm olacağız”
Bademler Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Murat Kulaç ise, “ÇKS yönetmeliğinde değişiklik yapıldı ama çiftçinin birinci sorunu bu değil. En büyük sorunumuz verilen devlet desteklerinin az olması. Dolayısıyla küçük üreticilerimiz için değişen bir şey yok. Burada ki değişiklik de büyük toprak ağalarının işine gelecek. Tarımda daha büyük sorunlarımız var. Tarım arazileri imara açıldı, çiftçi para kazanamadığı için toprağını sattı gitti. Köyde insan kalmadı. Tarım nüfusu 60 yaşına dayandı. Bu şekilde devam ederse 30 yıl sonra açlığa mahkûm olacağız” dedi.
“ÇKS’deki değişiklik göz boyamadan başka bir şey değil” diyen Kulaç, çiftçinin borç batağında olduğunu söyledi. Kulaç, “Genç nüfusun kırsala dönmesi için teşvikler verilmeli, tohum destekleri acilen yapılmalı. Çiftçi borç batağında, ithalatla tarımı hareketlendiremezsiniz. Bu noktada kooperatifler üzerinden tarım yapılmalı, sorunlar ele alınmalı ve çözülmeli. Çiftçinin bankalara dünya kadar borcu var, traktörleri hacizli. Köylerde üretim yok. Bizim kooperatifimizin 253 ortağı var ama hiçbirisinin arazisi yok. Bütün araziler satılmış durumda” ifadelerine yer verdi.
