Sanayiciyi yüzde 20 de kurtarmadı

Merve YİĞİTCAN

Geçen hafta yüzde 40 olarak gerçekleşen sanayide doğalgaz kısıntısının yüzde 20’ye düşürülmesi, üretimlerinde enerjinin payı yüksek sektörlerin yaşadığı sorunlara çare olamadı. Özellikle demir-demir dışı metaller, cam, seramik ve çimento sektörlerinde fabrikalar tam kapasite çalışamazken, dur kalk yapan fırınların güvenliği konusunda endişeler sürüyor. DÜNYA’ya konuşan sektör temsilcileri, tesislerin doğalgaz kotalarını tutturabilmek adına sürekli bir optimizasyon arayışı içinde olduklarını söylerken, yüzde 20 oranının da mümkün olan en kısa sürede kademeli olarak yüzde 10’a çekilmesini beklediklerini belirtiyor.

Tüm opsiyonları değerlendiriyoruz

TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Sanayi Meclis Başkanı Veysel Yayan, sektör kuruluşlarının kendi içlerinde optimizasyon yapmaya çalıştıklarını söylerken, “Yani ‘neyi nasıl devre dışı bırakırsak yüzde 20’yi tuttururuz’ arayışı içindeler. Kimi kuruluş her gün yüzde 20 kesintiyi hesaplamak yerine bir kerede tamamen durmayı tercih ederken, kimi kuruluş da bazı ünitelerini devre dışı bırakarak zararını asgaride tutmaya çalışıyor. Sektörde üç vardiya çalışma devam ediyor. Yüzde 20 doğalgaz az değil bizim gibi sektörler için, ama bir gayret içindeyiz” diye konuştu. Yüzde 20 oranının süratle düşürülmesini beklediklerini dile getiren Yayan, “Birden düşürülmese de en azından yüzde 20’nin yüzde 10’a düşürülmesini mümkün olan en kısa zamanda bekliyoruz” diye konuştu.

Cam fırınları için risk sürüyor

TOBB Cam ve Cam Ürünleri Sanayi Meclis Başkanı Vecdet Salgın da doğalgazdaki kesintinin yüzde 40’tan yüzde 20’ye düşmesinin bir iyileşme sağlamakla birlikte, alternatif enerji kaynaklarının kullanılmaya devam etmesinin randıman kaybı ve ilave maliyetlere yol açtığını söyledi. Salgın, “En büyük endişe ise fırınların değişimden zarar görme riski… Eğer yeterli ısı sağlanamazsa fırınlar zarar görebilir. Değeri 100 milyon Euro’yu bulan fırınlar var. Sürecin uzamamasını ümit ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Seramikte kapasiteler yüzde 70’lerde

Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Ercüment Arıcı, doğalgaza gelen zamlarla enerjiyi 6 kat daha pahalı aldıklarını hatırlatırken, seramik sektöründe enerjinin tüm maliyetler içindeki payının yüzde 12’den yüzde 45’lere geldiğini kaydetti. Arıcı, “Şimdi ise doğalgazın olmamasının bir maliyeti de söz konusu. Yüzde 20 kesinti demek, seramik tesislerinin tam kapasite çalışamaması demek. Zararı en aza indirmek için opsiyonlu çalışıyoruz. Çok adetli fırınınız varsa alternatifl i yakıyorsunuz ancak, tek fırınınız varsa o zaman kapasiteniz daha da düşüyor. Şu an ben kendi tesislerimde yüzde 70 kapasite ile çalışıyorum, ancak sektör ortalaması bunun bir miktar daha altında. Geçen hafta sektörde bu oran yüzde 50 civarındaydı” şeklinde konuştu. NG Kütahya Seramik Porselen Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Erkan Güral da, yüzde 20 kesintinin yüzde 40’tan daha iyi olduğunu, kesintinin yüzde 20’ye düşürülmesinin sönen fırınların yeniden yakılmasına fırsat verdiğini kaydetti. Şu an için ortada çok dramatik bir tablo olmadığını belirten Güral, sanayiciler olarak bu zor günlerin atlatılması için olumlu şekilde katkı sunmaya hazır olduklarını ifade etti.

Sürekli dur-kalk çimento için de risk

Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası (ÇEİS) Genel Sekreteri Dr. H Serdar Şardan ise yüzde 20 ile devam eden doğalgaz kesintisinin etkilerini paylaştı. Sürekli dur kalk yapmanın fırınların güvenliğini tehlikeye soktuğunu vurgulayan Şardan, “Henüz fabrikalardan fırınlara yönelik bir arıza bilgisi ulaşmadı ama kesintinin azalarak da olsa devam etmesi nedeniyle risk hala var. Çimento fırınlarında refrakter tuğlalar vardır. Eğer bu tuğlalar düşerse ve elinizde tuğla yoksa bunu 6-9 ayda temin edebiliyorsunuz, ciddi bir süre gerekli. Bir çimento fabrikasının klinker üretim hattının ortalama 180 ila 225 milyon dolarlık bir yatırım maliyeti olduğunu düşünürsek, fırınlarda yaşanacak olası bir arıza bu büyüklükteki yatırımları riske atmış oluyor” ifadelerini kullandı.

Kütükcü: Ağır kış şartları da firmaları zorluyor

Sanayide azalarak da olsa devam eden doğalgaz kesintilerini değerlendiren Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükcü de doğalgaz kesintisinin yüzde 20 ile devam ettiğini söylerken, “Elektrik kesintisi üretimi doğrudan düşürmüştü ama şimdi doğalgazda operasyonunda gaz yoğun olanlar zorlanıyor. Üretimlerini doğrudan etkiliyor, üretim kayıplarına neden olabiliyor. Ağır kış şartları nedeniyle yüzde 20 kesinti ısınma ihtiyacı olan tesisleri de etkiledi. Boyahanelerde de bunu görüyoruz. Firmaların tasarruf etmeleri gereken bir dönem. Ancak çok uzun sürmeyeceğini öngörüyoruz” diye konuştu.