Zam korkusu tüketici talebini erkene çekti

Yener KARADENİZ

Perakende sektörü, seçim sonrası artan kur ve asgari ücrette meydana gelecek artışın ürün fiyatlarına zam olarak yansıyacağı beklentisi ile hareketli bir döneme girdi.  Olası yukarı yönlü fiyat hareketlerinden etkilenmemek için ihtiyaçlarını öne çeken tüketiciler beklenti enflasyonunu yeniden harekete geçirdi. Babalar gününde de etkisi ile AVM ziyaretçi sayıları yüzde 15 artarken değer kaybeden TL, turist alıverişini canlandırdı. Markalar ise günlük satış rekorları kırdı. LCW’nin bir günlük satış adedi 1,3 milyon adete yükseldi. Birçok şirket, satışlarını adet bazında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20’ye yakın artırdı. Sektör temsilcileri, kurda meydana gelen artışın ithal ürünlerde zam olarak yansımasının kaçınılmaz olduğunu belirtirken yerli ürünlerde söz konusu artış oranının sınırlı ve daha uzun vadede gerçekleşeceği yorumunu yaptı.

Yeme-içmede UEFA hareketi

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, babalar günü, okulların kapanması ve tatil hazırlıkları nedeni ile perakende sektöründe satışların hareketlendiğini, UEFA Şampiyonlar ligi finalinin ise yeme içme sektörünü canlandırdığını söyledi. Öncel, “Söz konusu harekette tabi ki zam gelecek endişesi de etkili. Elektronik, beyaz eşya ve bilgisayar satışlarının arttığını gözlemliyoruz” dedi. Zam konusunda ise Öncel, “Hazır giyimde çok uçuk bir fiyat artışı beklemiyoruz. Ancak ithal ağırlığının yüksek olduğu elektronikte zam kaçınılmaz” şeklinde konuştu.

Turisti TL’deki kayıp canlandırdı  

Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, geçen haftasonundan itibaren ziyaretçi sayılarının hem 2019, hem de geçen yılın üstünde seyrettiğini belirterek, “Dövizde meydana gelen artışın özellikle ithal ürünlere zam olarak yansıyacağı beklentisi alışverişte bir hareketliliği beraberinde getirdi. Asgari ücrete gelecek zammın da perakendecinin maliyetlerini artıracağı için ürün fiyatlarına belli bir oranda yansıtılacağı konuşuluyor. Onun da ürün fiyatlarına kısmi dahi olsa zam olarak yansıyacağını tahmin ediyoruz. Bu da satın alma talebini öne çekiyor. AVM ziyaretçi sayılarında turist tarafında da bir artış var.  TL’deki değer kaybı, bu tarafı da hareketlendirdi. Diğer taraftan fiyatların artma potansiyeline karşılık online tarafta iptaller olduğunu duyuyoruz.  İnternet satışlarında ‘ürün kalmadı, veremiyoruz’ lafını duymak yerine mağazalardan hemen satın alma eğilimine giriyorlar. Tüm bu gelişmelerin etkisi ile AVM ziyaretçi sayıları en zirve yıl olan 2019’un bile yüzde 15 yukarısında seyrediyor” ifadelerini kullandı.

“Agresif bir fiyat artışı beklemiyoruz”

Kiğılı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hilal Suerdem, seçim döneminin geride kalması ve siyasi çalkantının bitmesinin sektöre pozitif yansıdığını anlattı. Suerdem, “Piyasada yeni kabine ile olumlu bir beklenti oluştu. Kurdaki hareket de zam gelecek algısına yol açtığı için alışveriş hareketlendi. Haftasonu oldukça iyiydi. Gelecek ile ihtiyaçlar da alınıyor. Biz marka olarak geçen yılın adette yüzde 10, ciroda ise yüzde 60 yukarısındayız” dedi. Turist alışverişinin de yükselmeye başladığını ve temmuzda pik noktasına ulaşmasını beklediklerini kaydeden Suerdem,  olası zamlar konusunda ise şöyle konuştu: “Çok agresif bir fiyat artışı beklemiyoruz. Tüm şirketler dolardaki artışı öngörmüş ve maliyetlerini de buna göre planlamıştı.  Bu bizim gibi şirketleri uzun süre götürür.”

Maliyet enflasyonu azaldı

Orka Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, kurda dengelenmenin beklendiğini belirterek, “Bu kur artışlarını fiyatlara yansıtarak enflasyonu artırmamamız lazım. Dengelenme olacak. Enerjisi olan bir ülkeyiz” dedi. Seçim öncesi işlerin durgun olduğunu ancak şimdilerde piyasada alışveriş enerjisi ve heyecanının arttığını  kaydeden Orakçıoğlu, “Evlilik dönemi de başladı. Biz TL olarak şu an yüzde 80 adet olarak da geçen seneye göre yüzde 10-15 artıdayız. Geçen dönemde maliyet enflasyonu yüksekti. Şimdi kur kaynaklı bir artış var maliyetlerde sadece. Enerjide de geriye gidiş söz konusu. Haliyle geçen yıllardaki gibi hızlı bir fiyat artışı beklemiyoruz” ifadelerini kulandı.

Birçok ürün yatırım aracı oldu

Fiyatlar artacak beklentisi birçok tüketim ürününün yatırım aracına dönüşmesine yol açtı. Küçük ev aletleri ile ilgili iki hafta önce alınan gözetim uygulaması ile  satın alım hareketi artarken aynı ürünlere kur artışı ve yeni vergilerin fiyatlara yansıtılması ile online satış sitelerinde tüketiciler tarafından satışa sunuldu. Bu durum perakende sektöründe ihtiyaç dışı tüketimi tetiklerken, ikinci el piyasasında da hareketliliğe yol açtı. Sadece Letgo’da 30 binden fazla ev aleti satış ilanı bulunuyor.