36 bin kırtasiyeci kapısına kilit vurdu

YENER KARADENİZ

Okulların açılmasına sayılı günler kala kırtasiye malzemeleri satışları da hızlandı Geçen yıla göre yüzde 100’ün üzerinde artan fiyatlar, satışların kırtasiyelerden market ve online kanallara kaymasına yol açarken diğer yandan semt pazarları gibi noktalarda kayıt dışı ve sahte ürün satışlarında artış yaşanıyor. Bir diğer gelişme ise ithalatta yaşanan gerileme olarak karşımıza çıktı. 2017’de 325 milyon dolar olan kırtasiye malzemeleri ithalatı, geçen yıl itibarıyla yüzde 60 düşüşle 200 milyon dolara geriledi. Söz konusu gelişmelerin uzun süredir devam ettiğini ve bunun kırtasiye esnafı sayısında düşüşe yol açtığını söyleyen İTO Kağıt, Kırtasiye ve Ambalaj Meslek Komite Başkanı Muharrem Ender Karvar, son 10 yılda kırtasiye sayısının 40 binli rakamlardan 8 bine kadar gerilediğini söyledi. Bu en az 36 bin esnafın kapısına kilit vurduğu anlamına geliyor.             

Kırtasiyelerin payı düşüyor

Euromonitor’e göre 2017 yılında yazma gereçleri satışında kırtasiyelerin payı yüzde 70 iken perakende zincirleri yüzde 26 ve online ticaretin de dahil olduğu diğer kanalların payı ise yüzde 4 seviyesinde idi. 2021’e gelindiğinde kırtasiyelerin payı yüzde 62’ye gerilerken perakende zincirleri yüze 29'a ve diğer kanallar ise yüzde 5’e yaklaştı. Muharrem Ender Karvar, halihazırda kırtasiyelerin payının yüzde 50’lere kadar gerilediğini belirtirken indirim marketleri ve online'ın payının çok hızlı bir şekilde yükseldiği görüşünü paylaştı.           

Sınırdan merdiven altı ürün giriyor

Satışlar konusunda da bilgi veren Karvar, işlerin şu sıralar açılması gerektiğini ancak şu ana kadar büyük bir hareketlilik yaşamadıklarını anlattı. Karvar, “Adetlerde geçen senenin altındayız. Ciro olarak ise yüzde 30 yukarıda olsak da reel olarak gerideyiz” dedi. Artan fiyat hassasiyeti nedeni ile merdiven altı satışların da devam ettiğini belirten Karvar, “Markalı ürünlerin sahtesi de yapılıyor. Her iki kalemde de rakamları tahmin etmek çok zor ama sınırdan bu tarz ürünler geçiyor. Ancak asıl sorun fiyatlar. Artış oranı yüzde 100’ü geçti. Hala da devam ediyor” ifadelerini kullandı.          

Yerli, üretim yapamıyor

İthalatta uygulanan politikalar, gözetim süreleri, ürünlerin rahatça çekilememesi, içerdeki üreticilerin sınırlı imkanları ile üretilmeye çalışması, hammadde ve asgari ücrette meydana gelen artışlar ve finansa erişimde yaşanan sorunları fiyat artışlarına yol açan gelişmeler olarak sıralayan Muharrem Ender Karvar, şöyle devam etti: “Yerli üretici üretim yapamıyor. Fermuar dahi alamıyor. Böyle olunca ithal ürün fiyatları daha çok artıyor. Bu bir sarmala dönmüş durumda. Tahminimizden daha sıkıntılı bir sürece giriyoruz. KDV arttığı için pazarlar ve Japon pazarları gibi noktalarda gayri resmi satışlar artmış durumda. Resmi çalışan yerler çok mağdur oldu.”

Belediyeler tarihi geçmiş ürün alıyor

Sektörde yaşanan bir diğer ilginç gelişme ise belediyelerin ihaleleri ile ilgili. Belediyelerin sadece fiyata endeksli olduğunu savunan Karvar, “Zamanı, modası geçmiş, altı erimiş kalemleri alıyorlar. Böyle olunca tedavülden kalkmış ürünler piyasaya giriyor. Bu da sektörü olumsuz etkiliyor” dedi. Yardımcı kaynak kitapların bedava verilmesiyle de darbe yediklerini kaydeden Karvar, şöyle devim etti: “Şu an kırtasiyelerin payı yüzde 50’ye gerilemiş durumda. İndirim marketlerinin payı çok hızlı yükseliyor. Artışta online onu takip ediyor. Özel okulların kendisi de satış yapıyor. Vatandaş kırtasiyeye gitmiyor. İhtiyacını en uygun yerden halletmeye odaklı. Sektörümüz yakın zamanda yok olmaya mahkum. Bedelsiz kitabın olmadığı zamanlar 44 bin esnafımız vardı. Geçen sene 13-14 bini konuşuyorduk. Şu an bu rakam 8 binler civarında.” Finansman desteğine ihtiyaç duyulduğunu belirten Karvar, “Diğer taraftan marketler çok yakınlarımızda. İstediği üreticiye istediği şartlarla üretim yaptırıyor. Kendisi ithalat da yapabiliyor. Bu konuların ciddi şekilde masaya yatırılması lazım” ifadelerini kullandı.

Geçen yıl Eylül'de 14,8 milyar TL’lik kırtasiye ürünü alındı

Okul alışverişi okullar açılmadan 20 gün önce başlıyor ve açıldıktan sonraki 10 gün daha devam ediyor. Bu dönemde en önemli harcama kalemlerinden biri de kırtasiye malzemeleri olarak öne çıkıyor. Söz konusu kalemde harcamanın en yoğun olduğu dönem eylül ayı. Merkez Bankası verilerine göre geçen yıl bu kaleminde 14,8 milyar TL’lik harcama yapılmış. Söz konusu değer bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 51’lik artışı ifade ediyor.