Otomotivde satışlar yarım milyonu aştı: Yüksek hız devam edecek mi?

Aysel YÜCEL

Türkiye’deki yüksek enflasyon ve kurdaki hızlı yükselişle en cazip yatırım araçlarından biri haline dönüşen otomobil, bayram tatiline rağmen yeni satış rekoru kırdı. Haziran ayında otomobil ve hafif ticari araç satışları yüzde 37,5 artarak 110 bin adeti aştı. Böylece, tarihte ilk kez otomotiv satışları yılın ilk yarısında 500 bin adeti geçmiş oldu.

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin (ODMD) açıklamasına göre, haziran ayında otomobil ve hafif ticari araç satışları, geçen yılın aynı dönemine göre yıllık bazda yüzde 37,5 artarak 110 bin 861 adete ulaştı. Bu dönemde otomobil satışları yüzde 40,1 artarak 89 bin 833 adet, hafif ticari satışları yüzde 27,3 artarak yaklaşık 21 bin adet olarak gerçekleşti.

Otomobil satışları, 10 yıllık haziran ayı ortalamalarına göre yüzde 57,2 artış gösterirken, hafif ticari araç satışları ise 10 yıllık haziran ayı ortalamalara göre yüzde 40,8 yükseldi.

Pazar 6 ayda yüzde 55 büyüdü

Türkiye otomobil ve hafif ticari araç satışları 2023 Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 55,3 oranında artarak 555 bin 867 adet olarak gerçekleşti. Otomobil satışları, yılın ilk yarısında 2022’nin aynı dönemine göre yüzde 54,5 oranında artarak 429 bin 870 adet, hafif ticari araç pazarı yüzde 58,2 artarak 125 bin 997 adet oldu. Yılın ilk yarısında pazarın yüzde 89,6’sını vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluşturdu. Satışlarda elektrikli araçların payındaki artış dikkat çekti. Yılın ilk yarısında elektrikli araç satışları yüzde otomobil satışları 12 bin 792 adetle yüzde 3 pay aldı. Geçen yılın aynı döneminde ise elektrikli araçlar 2 bin 263 adetle toplam satışlardan yüzde 1’in altında pay almıştı.

Sektör ‘temkinli iyimser’

Yılın ilk yarısında yarım milyon adetlik satışı aşarak tarihi rekor kıran otomotivcilerde, gelecek 6 ay için ‘temkinli iyimserlik’ görüşü hakim. Pazarda temponun aynen devam edeceği ve yıllar sonra yeniden 1 milyon adetlik satış rakamının yakalanacağını öngörenler olduğu gibi, faiz artışı ve alım gücünün düşmesine paralel pazarın fren yapmasını bekleyenler de var. Sektörün çatı kuruluşlarından ODMD, yılsonunda 950 bin ila 1 milyon adet arasında satış öngörüyor. Sektör temsilcileri, ikinci yarıya yönelik beklentilerini EKONOMİ gazetesine değerlendirdi:

“1 milyon adeti aşkın satış mümkün”

Opel Türkiye Genel Müdürü Emre Özocak: Gelmiş geçmiş en yüksek ilk 6 ay pazarına ulaşıldı. Hepimizin takip ettiği parametreler var. Bizim hesap mekanizmamız da 1 milyon 150 bin adetlik bir trend gösteriyor. Olur mu? İyi dinamiklerin oluştuğu, ekonomik koşulların normal gittiği veya bugünkü koşulların korunduğu bir ortamda evet sağlanabilecek bir sayı bu.

"Faiz artışı yatırım amaçlı alımları azaltır"

Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer: Bir iki ay içerisinde üç farklı nedenle talepte daralma bekliyorum. Çünkü faiz artışı yatırım amacıyla alanların önünü kesecek. Kredi faiz oranları artacak. Fiyatlar alın gücünün çok ötesine geçti. Geçmeye de devam edecek.

“Finansmana erişim satışı hızlandırır”

Ulu Motor CEO’su Mahmut Ulubaş: Ekonomik koşullara bağlı olarak pazarın 1 milyon satış adetine ulaşma olasılığı geçtiğimiz yıllara göre daha yüksek. Finansman koşullarının rahatlaması durumunda pazar rahat yürür.

“Talep tam gaz devam edecek”

Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın: Yılın ilk 6 ayında süren güçlü ivmenin yılın ikinci yarısında da sürmesini bekliyoruz. Ertelenmiş güçlü talebin etkiiyle birlikte, gözde yatırım aracı olan otomobile rağbet tam gaz devam edecek. Satışların yılsonunda 1 milyon adeti geçmesini bekliyoruz. Kredi bulmada yaşanan zorluklar nedeniyle hem sıfır kilometre hem de ikinci elde tüketiciler peşin alıma devam ediyor.

Bulunurluk sorunu azalacak

Arzın talebin gerisinden geldiği sektörde yılın ikinci yarısında araç bulunurluğunun artması bekleniyor. Bunda üretimde tedarik sıkıntılarının azalmasının yanı sıra Avrupa’da düşen talebin Türkiye’ye daha fazla araç gönderilmesinin önünü açması da etkili olacak. Birçok marka temsilcisi, yılın ikinci yarısında daha fazla araç getireceğinin sinyallerini vermişti.

İkinci el araç fiyatları 6 ayda %80 arttı

Cardata’nın verilerine göre, ocak ayından bu yana sıfır km araç fiyatlarında yüzde 30, ikinci el araçlarda ise yüzde 80 oranında artış yaşandı. Türkiye’nin en ucuz ve en çok satan otomobillerinden olan Renault Clio ile Fiat Egea gibi modellerin ortalama fiyatı 700 bin TL’yi aştı. Kurdaki artışa paralel fiyatların artmaya devam ediyor. Dün Renault, Honda gibi bazı markalar fiyatları güncelledi. Bu markaların web sitesine giren vatandaşlar ‘Fiyatlar güncellenmektedir’ yazısıyla karşılaştı. Otomobil fiyatları neredeyse her hafta zam görmeye başladı.