'Otobüste talep patlayacak'

Aysel YÜCEL

Otomotivde pandemiden en ağır darbeyi alan segment olan otobüste, toparlanma sinyalleri gelmeye başladı. Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, “Yılın ikinci yarısından itibaren otobüs tarafında hareket bekliyoruz. Özellikle aşılama sürecini hızlandırarak normalleşme adımlarını atan Avrupa ülkelerinden gelen talepler ve açılan ihaleler bupozitif öngörümüzü destekliyor. Hem Avrupa’da hem Türkiye’de öyle bir talep birikti ki, patlayacak o segment” diye konuştu.

Türkiye’nin önde gelen ağır ticari araç üreticilerinden Anadolu Isuzu’nun Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, sektörde yaşanan son gelişmeleri DÜNYA’ya değerlendirdi. Şu anda otomotivde tek negatif ayrışan alanın otobüs olduğunu vurgulayan Arıkan, özellikle ihracatta yaşanan düşüşün üretim rakamlarına yansıdığını söyledi. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), verilene göre, yılın ilk 4 ayında ürün grubu bazında üretimde tüm segmentlerde artış olurken, otobüste yüzde 36, midibüste ise yüzde 16 oranında azalma olmuştu. Bu segmentteki düşüşün ana nedeni, salgın kaynaklı seyahat engellerinin talebi kısıtlamasıydı. Bu dönemde otobüs ihracatı yüzde 48 oranında düştü bin adette kaldı. Tuğrul Arıkan, 2021'de şirket olarak otobüs ihracatında geçen yılın yüzde 50 üzerine çıkmayı hedeflediklerini, bu segmentte toplam ihracatta da benzer bir artış olabileceğini belirtti. Sektör, 2020'de 6.9 bin adede yakın ihracat yapmıştı.

Elektrikli otobüs talebi artıyor

Anadolu Isuzu, özellikle elektrikli otobüs konusunda iddialı ürünleri pazara sunmaya hazırlanıyor. Şirket daha önce uluslararası şovlarda sergilediği elektrikli otobüsü Isuzu Novociti Volt modelini yakında piyasaya sunuyor. Bu model müşteri ihtiyaçlarına göre farklı menzil ve donanım özellikleri ile çıkacak. Arıkan, “Çünkü bu araç özellikle ‘old city’ dediğimiz şehirlerin merkezi bölgelerinde çok tercih ediliyor. Uzun menzil gereken gerekmeyen durumlar var. Bu modelimizden çok umutluyuz. Sonra 12 metre modelimizin lansmanını yapacağız” dedi. Arıkan özellikle Avrupa’da elektrikli otobüs talebinin arttığına dikkat çekti. Arıkan, “Sadece batı ülkelerinden değil, Doğu Avrupa’dan da talepler geliyor. Çünkü birçok ülke elektrikli otobüslerde teşvik veriyor” dedi.

Kamyonda tam kapasite çalışıyor

Anadolu Isuzu Kocaeli’nde bulunan fabrikasında otobüs ve kamyon üretiyor. Kamyon tarafında otobüsün aksine işler oldukça iyi gidiyor. Özellikle pandemiyle birlikte lojistik talebinin artması kamyon satışlarına da ivme kazandırmıştı. Tuğrul Arıkan, kamyon tarafında tek vardiya da tam kapasite tam kapasite çalıştıklarını, hatta bunun da üzerine çıktıkları zamanlar olduğunu söyledi. OSD’nin verilerine göre, kamyon tarafındaki talep artışıyla yılın ilk dört ayında yurt içinde ağır ticari araç satışları yüzde 124 arttı. Yılın ilk dört ayında kamyon ihracatı da yüzde 127 artış gösterdi. Tuğrul Arıkan, kamyon tarafındaki bu hareketliliğe rağmen pazarın istenilen seviyelerin çok altında olduğunu dile getirerek, “Ağır ticaride 2020’yi baz alırsanız kuşkusuz satışlar çok iyiydi. Ama baz yılını 2020 almak doğru olmaz. Ağır ticaride 2015’ten sonra bir küçülme vardı. Büyümeye rağmen hala 2015’in yüzde 40 gerisindeyiz” dedi. Arıkan, Anadolu Isuzu’nun kamyon tarafında 2019’un rakamlarını geçtiğini söyledi.

“Bu yaz hareketli geçecek”

Tuğrul Arıkan, yaz aylarında üretimin hızlanmasını beklediklerini ifade ederek şöyle konuştu: “Avrupa’daki gelişmelere baktığımızda, aşılamada ön plana çıkan ülkelerdeki ekonomiyi konuşmak artık daha kolay olmaya başladı. Bu yaz dönemi geçmiş yaz dönemlerine göre biraz daha hareketli geçecek görünüyor. Otobüs ve midibüsteki talep artışı beklentimiz ve tedarik sorunlarının azalacağı umudu ile bu yaz üretim hacmimizin daha önceki aylara göre hızlı olacağını öngörüyorum. Otobüs ve midibüste de haziran ayından itibaren tek vardiyayı geçebileceğimizi düşünüyorum.” Arıkan, yıllık izinleri öne aldıklarını hatırlatırken, kısa çalışma süresinin uzatılmasının da bu süreci destekleyeceğini söyledi.

Savunma sanayiinde büyüyor

Şirket, savunma sanayiine yönelik de ürünler geliştiriyor. Arıkan, “Savunma sanayiine yönelik kamyon yapıyoruz. İlk projemizi yaptık. İkinci ve üçüncüyü de yapacağız. İlk proje aracımızın sahadan gelen geri bildirimleri çok olumlu. Bu alanda da ilerleme hedefliyoruz” dedi.

Pick-up, salgında otelsiz seyahat etmeyi sağladı

Tuğrul Arıkan, pick-up satışlarının da iyi gittiğini söyledi. Anadolu Isuzu’nun Pick-Up modeli olan ve aralık ayında yeni versiyonu tanıtılan D-satışlarının gayet iyi gittiğini vurguladı. Arıkan, “Bizim hedefimiz pick-up’ta çift haneli pazar paylarına ulaşmaktı. Gelen taleplere baktığımızda bu rakama ulaşacağımızı öngörüyoruz” dedi. Arıkan, pandemin pick-up araçlara ilgiyi artırdığına dikkat çekerek, “Pick-up öyle bir hale geldi ki, arkasına yapılan eklemelerle gerçekten insanlara salgın döneminde otelde kalmadan gezerek seyahat etme imkanını yarattı. Ama hala ticari amaçla kullanım daha çok. Hem ticari ve bireysel amaçlı kullanım da artıyor. Bireysel de artıyor” diye konuştu.

Tedarikte yaşanan sıkıntılar en büyük tehlike

Tuğrul Arıkan, 2021’deki olumlu beklentilerini en fazla negatif etkileyebilecek tehlikenin tedarik sıkıntılarının artması olduğunu dile getirerek, “Ticari araçları da etkileyen mikro çip sorunu, tedarik sıkıntılarından sadece bir tanesi. Sac, plastik, kauçuk aliminyum gibi hammaddelerde sorunu var. İnanılmaz, yüzde 100’ün üzerinde fiyat artışları söz konusu. Bir de hem maliyeti hem tedariki etkileyen konteyner sıkıntısı devam ediyor. Bütün bunlar kalıcı mı, geçici mi bunu yönetmeye çalışıyoruz. İşimin yüzde 30’u tedarik zincirini yönetmekle geçiyor. Kolay olmasa da bu sorunların tek kalıcı çözümü yerlileşmeyi sağlamak” açıklamasını yaptı. Arıkan gündemlerindeki diğer önemli iki konunun da yıkıcı teknolojiler ve Yeşil Mutabakat olduğunu söyleyerek, “Üretimde yerlilik payını ve Avrupa’da rekabetçi kalabilmek için daha fazla geç ihtiyaç duyulan gerekli çalışmaları yapmalıyız” dedi.