Mobilyada MDF krizi

Talip ÖZTÜRK - Leyla İLHAN

Pandemi sürecinde özellikle ev mobilyalarına talebin artmasıyla altın çağını yaşayan mobilya üreticileri, 2020 yılında 3,4 milyar dolarlık ihracat yaptı. Ancak sektör son aylarda, özellikle mobilyanın ana hammaddesi olan MDF’nin tedarikinde büyük sorunlar yaşıyor. MDF bulmakta zorlanan birçok şirket üretime ara verip, personel azaltmak zorunda kalırken, bazı şirketler ise kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Sektör temsilcileri, depolarda bekletilen MDF’lerin yüksek fiyatlarla satışa sunulduğunu belirterek, sorunun çözümünde devletin MDF ihracatına kota koyarak çözülebileceğini ifade ediyor. Öte yandan, Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç ise Ticaret Bakanlığı’nın MDF üreten firmalarla görüştüğünü ve sorunun çözümünde adım atılmaya başlandığını aktardı.

Dünya’ya konuşan mobilya üreticileri ve sektör temsilcileri özetle şunları söyledi:

Gaziantep İhracatçı Mobilyacılar Derneği Başkanı Pınar Tümüklü: “Bir yıl öncesine kadar plakasını 195-200 liradan aldığımız MDF şu anda 340 lira. 12 MDF üreticisi iç piyasaya ürün vermiyor. MDF’nin ihracatta TIR bazlı ülkeye döviz girdisi 12 bin dolarken, işlenmiş mobilyanın döviz girdisi minimum 30 bin ile 50 bin dolar civarında. Mobilya sektörü tarihi zirvesini yaşıyor ama biz mobilya üretemiyoruz.”

İzmir Mobilyacılar Odası Başkanı Hasan Özkoparan: “Bölge bölge bizde de üretimi durdurma niyetinde olan meslektaşlarımız var. Özellikle büyük firmalar çalışanlarını evlerine göndererek üretimlerini durdurma kararı almak üzereler. Fiyat artışları nedeniyle kimse ne yapacağını bilmiyor. Bugün aldığın siparişi yapıyorsun, aldığın para ile harcadığın malzemeyi yerine koyamıyorsun. Arkadaşlar mal ettikleri fiyata ürünü vermek zorunda kalıyorlar.”

Adana Mobilya Sanayicileri İş Adamları Derneği (MOSİAD) Başkanı Rüştü Ekinci: “MDF, ham MDF, sunta, sunta lam bulunmuyor ya da çok geç geliyor. Bunlar tamamen Türkiye’de üretilen ürünler ancak üreten firmaların ihracata fazla yönelmesi nedeniyle sıkıntı yaşanıyor. Daha çok ihracata odaklandıkları için iç pazara mal veremiyorlar. Kapı üreten ya da ham MDF kullanan üreticiler en zor durumda olan kesim. Bunlar üretimi durdurdu. Böyle giderse bir iki ay içerisinde sektör tamamen durur.”

Kayseri Sanayi Odası Mobilyacılar Meslek Komitesi Başkanı Sedat Böyük: “Hammaddede hem tedarik hem de zam sorunu yaşıyoruz. Önümüzdeki günlerde Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile görüşmemiz olacak. Sorunlarımızı kendisine aktaracağız. 15-20 gün içinde çözüm bulunacağını düşünüyoruz.”

İnegöl Mobilyacılar Odası Başkanı Özcan Ayhan: “2019 yılında 75 lira olan 1 metreküp MDF fiyatı, 2020’de 150 lira, 2021 başında ise 265 liraya yükseldi. Şu anda firmalar kapasitelerinin yüzde 30’unu karşılayabilecek hammadde bulabiliyorlar. Bu sıkıntılı süreç 6 aydır derinleşerek devam ediyor. Şu an İnegöl’de tamamen kapatan yok ama bu işin düzelmesini beklerken firmasından tavizler veriyor. Esnaf ve sanatkarlar bu süreci en az zararla atlatmanın hesaplarını yaparken, sermayesi kısıtlı, gücü zayıf olan bir çok firmanın da üretimlerini durdurmak zorunda kalacağını düşünüyorum.”

Türkiye Mobilya Sanayicileri Derneği'nin (MOSDER) Başkanı ve Weltew Mobilya Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Balcı: “Hammadde sıkıntısı çok. Üretimi durdurma değil ama ciddi anlamda yavaşlatma var. Hammadde sıkıntı devam ederse bu süreç kapanmaya doğru gidebilir. MDF, sunta hammadde üreticileri biz mobilyacıların katma değer katarak yurtdışına bin dolara satacağım mamulü, 100 dolara ihraç etmeyi tercih ediyor. Hammadde üreticilerinden pazara ürün verecekleri yönünde gelen açıklamalar ise gerçeği yansıtmıyor. Ödemesini yaptığım mamulün fiyatı belli değil. Böyle bir piyasa olabilir mi?”

Kilim Mobilya Genel Müdürü Cihat Şahin: “Kurumsal bir işleyişe sahip olduğumuz için piyasa analizi yapıp, öngörülü ve stoklu çalışıyoruz. Dolayısıyla şu anda şirket olarak herhangi bir sıkıntımız yok. Sektörümüzün hammadde kıskacından çıkması için kurumsallaşmaya ve markalaşmaya yönelmesi gerektiğine inanıyoruz. Evet, gelecek için hammadde kanadında çok ciddi tedbirler alınması gerekiyor. Geç kalındığı takdirde hammadde sorunu büyüyecek ve çok fazla üretici zarar görecektir.”

Kuştüyü Yatak Genel Müdürü Mahmut Aksoy: “Hammaddeye ulaşımda sıkıntı yaşamıyoruz. Ancak, yaklaşık bir yıl içinde yüzde 115 ila 120 civarı zamla karşılaştık. Bizde bu durumu maalesef kendi müşterilerimize yansıttık. Dolayısıyla siparişler düştü. Yani piyasada hareketlilik yavaşladı.”

MODOKO Başkanı Koray Çalışkan: “Türkiye’deki MDF üreticileri 217 TL’ye Bulgaristan’a satıyor. Biz de gidip oradan alıyoruz. Hâlbuki biz diyoruz ki 250 TL’yi biz verelim bize verin. Ama kabul edilmiyor. Bu süreç Türkiye mobilya sürecine darbe vuracak. ”

DMS Mobilya Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Demir: “25 yıllık üreticiyim böyle bir sıkıntı yaşamadım. Kapkara bir dönemdeyiz. Ne olacağı belirsiz. 70 çalışanım var. Bu gidişle sayı azalacak. Önceden haftada 50-60 takım yapardık şimdi ise 5 takım. MDF’ye zam gelse ona kabulüm. Ben de ürünü zamlı satarım ama ortada ürün yok”

Lion Mobilya Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Aslan: “Toptancıyı arıyorum MDF yok diyor, ben gidiyorum ambarda mal dolu. 50 plaka vereyim dediler aldım. Cuma günü plakasını 260 liradan aldığım MDF için pazartesi söyledikleri fiyat ise 315 lira. Fırsatçılık yapıyorlar. Fiyat 300 veya 500 lira olsun ama sabit olsun. MDF’ye de her zaman ulaşabilelim. Hammadde yokluğundan dolayı üretimi durdurmak zorunda kaldık. İki satış mağazamız ve iki imalathanemizde 40 kişiyle çalışıyorduk şimdi 5 kişiyle.”

Ticaret Bakanlığı hammadde için devreye girdi

Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç, Ticaret Bakanlığı’nın hammadde konusunda devreye girerek ihracatçı firmaların iç piyasadaki mobilya firmalarına daha fazla hammadde verilmesini sağladığını söyledi. Bu hafta içinde piyasaya verilen hammaddenin arttığını, önümüzdeki hafta miktarın daha da artacağını söyleyen Güleç, “Mobilya ihracatımız martta yüzde 40 arttı. Nisan ayında da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 50 artış bekliyoruz” açıklamasını yaptı.

“İç piyasaya verilen MDF ve yonga levha artırıldı”

MDF ve Yoga Levha Sanayicileri Derneği (YOMSAD) sektöre yönelik suçlamalara cevap verdi. Sektörün, üretimin yüzde 75-80’ini iç pazara sunduğu belirtilen açıklamada, “Pandemi döneminde üretimine ara vermeden devam eden sektörümüz, mobilya sektörünün ihtiyacını en üst seviyede karşılamaya gayret gösterdi. Tüm sektörleri etkileyen ham madde sıkıntısı global ölçekte yaşanmakta. Ağaç bazlı panel sektörünün yurtdışından temin ettiği ara girdilerin, özellikle kimyasalların fiyatı Euro bazında iki katına yakın artarken, tedarikte de ciddi sorunlarla karşı karşıya gelindi. Pandemi sürecinde gerek Türkiye’de gerek diğer ülkelerde mobilyaya olan talebin arttı. Bu durum birçok ülkede ağaç bazlı panel ürünleri arzının, talebi dönemsel olarak karşılayamaz duruma gelmesine sebep oldu. Bahsi geçen fiyat hareketleri, ticaretin, derneğimiz üyesi üretici firmalar üzerinden yürüyen ana omurgasıyla alakalı değil. Daha ziyade bayiler ve alt bayiler arası yüzeysel miktarlarda gerçekleşen, ana tedarik rakamlarını etkilemeyecek köpük hareketlerdir” denildi.