Lojistikte yabancı yatırım ve büyümeden umut yok!

Aysel YÜCEL

Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) ve Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi işbirliğinde hazırlanan Lojistik Eğilimler ve Beklentiler Araştırması (Haziran-Aralık 2019) sonuçları açıkladı. Geçtiğimiz günlerde düzenlenen UTİKAD yıllık değerlendirme toplantısında açıklanan rapora yönelik olarak, UTİKAD Başkanı Emre Eldener, “Son dönemde küresel anlamda yaşanan ekonomik dalgalanmaların ülkemizde neden olduğu zorlayıcı koşullar nedeniyle, bir süre ara verdiğimiz bu çalışmayı yeniden canlandırmak gerektiğine inandık. Bu analiz sayesinde sektör paydaşlarının yatırım planlarını ve stratejilerini daha net ortaya koyabileceğini düşünüyoruz” dedi.

Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan Tuna önderliğinde Defne Angın, Demir Ali Akyar ve H. Tuğba Bafra’dan oluşan ekip tarafından yapılan araştırma, Türkiye’de faaliyette bulunan taşımacılık ve lojistik işletmelerine yönelik olarak hazırlandı. UTİKAD üyesi 447 işletmeye, sektördeki son 6 aydaki gelişmeler ve 2020’nin ilk 6 ayındaki beklentileri kapsayan 29 soru yöneltilerek anket yapıldı. Çalışmada sorulan soruların başlıklarını, sektördeki güven ortamı, lojistik ekosistemindeki gelişmeler, firmaların finansman ve yatırım konularındaki görüşleri, insan kaynakları, dijitalleşme ve endüstri 4.0 gelişmeleri, sürdürülebilirlik, ve kamu ilişkileri oluşturdu.

Rapora göre; katılımcıların yüzde 68.89’luk büyük çoğunluğu, sektörde büyüme konusunda önemli bir değişim beklemiyor. Yüzde 8.89’u büyüme beklerken, yüzde 22.22’si küçülme bekliyor. Katılımcıların yüzde 64.4’ü yabancı sermaye yatırımlarının aynı seviyede kalacağı görüşünde.

Firmaların yüzde 57.78’i ilk altı aylık dönemde sektörde yatırım planlarken yüzde 42.22’si yatırım planlanlamıyor. Yatırım planlaması içinde olan işletmelerin de yüzde 73.08’lik oranla “teknoloji” alanında yatırım yapacağı belirlendi. Öte yandan İşletmeler yüzde 68.89’u önümüzdeki altı ayda yeni istihdam planlıyor. "Sektörde sürdürülebilir uygulamaların artmasına katkıda bulunacağını düşündüğünüz itici güçler nelerdir” şeklindeki soruya verilen cevaplar sırasıyla şöyle; yasal düzenlemeler (%73,33), vergi/finansal teşvik (%66,67), belgelendirme (%40), itibar (%37,78), kamuoyu baskısı (%28,89) ve geliştirici teknoloji (%2,22). “2019'’un son altı ayında sizce lojistik sektörünün karşılaştığı sorunlar neler olmuştur?” sorusuna şirketlerin %53.33’ü “stratejik plan eksikliği” dedi. Rapor, UTİKAD’ın resmi web sitesinde herkese açık olarak yayımlanıyor.

FİRMALARA NELER ÖNERİLİYOR?

• Türkiye’nin makroekonomik hedeflerini gerçekleştirmesine bağlı planlar için risk analizi yapılmalıdır.

• Müşteri talebi ve iş hacmini artırmak amaçlı değer yaratıcı hizmetlere yönelik yatırımlar yapılmalıdır.

• E-Ticaret sektörünün iş hacmi büyüyecek. Lojistik sektörü bu sektördeki iş hacmini artırmak amaçlı hizmet çeşitlendirmesine gidebilir.

• Firmalar yeni müşteri kazanımlarını, varolan müşterilerini korumalarını ve maliyet kontrolü yapmalarını sağlayan güçlü yönlerini, bu alanlarda engel teşkil eden zayıf yönlerini ve varolan/ hedef müşterilerinin profillerini analiz edebilecek şekilde veri toplamalıdır.

• Yapılan teknolojik yatırımları müşteri ilişkilerini geliştirme, katma değerli hizmet yaratma, rekabetçi fiyat sağlama ya da network bağlantısı kurma alanlarında olmalıdır.

• Fiyat rekabeti stratejisinden orta vadede vazgeçilemeyeceği görülse de özellikle teknoloji ve Endüstri 4.0’ın etkin kullanımı sektöre önemli fırsatlar yaratabilir.

• Sektörü etkilemesi beklenen teknolojik gelişmelerin, firmanın hizmet yelpazesine ve karar mekanizmalarına entegre edilmesi hedeflenerek, üst yönetimin desteklemesinin ötesinde katılımcısı olduğu proje bazlı iş geliştirmesi yapılmalıdır.

• Sürdürülebilirlik konusunda proaktif bir pozisyon alarak atık ve enerji yönetiminin iyileştirilmesi ve karbon ayak izinin azaltılması gibi somut adımlar atılmalıdır.

• Sektörün üniversite ile işbirliğini daha da artırması, bu kapsamda somut projeler üzerinden çalışmalar yapması, rekabetçi üstünlük yaratılması için önem arz ediyor.

• Üniversite-sanayi işbirliği kapsamında gözlemlenen negatif eğilimin temel kaynağı devlet ve üniversitelerce araştırılarak, destek ve teşvik kurgularına konuyla ilgili çözümler eklenmelidir.