Gemi inşa ikinci yarıya çifte mutlulukla başladı

AYSEL YÜCEL

Salgın sonrası yabancı alıcıları ‘jet uçak’ çözümü ile Türkiye’ye getirerek seyahat engelini aşan gemi inşacılar, ihracatta hızlandı. Nisan ayındaki yüzde 74’lik daralmanın ardından mayıs ayında artışa geçen tersaneler, haziranda ise ihracatta yüzde 59’a yakın büyüme sağladı. Yılın ikinci yarısına umutlu giren sektöre bir müjdeli haber de finansman konusunda geldi. Eximbank, sektörün uzun süredir gündeminde olan ve ihracata büyük sekte vuran ‘teminat mektubu’ krizi için devreye girdi.

İhracatçıya büyük kolaylık

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, geçen hafta sanayiciye iki önemli müjde vererek Türk Eximbank’ın firmaların yurt dışından iş almalarını kolaylaştıracak ve ihracatçıların nakit akışlarını rahatlatacak iki yeni programını devreye aldıklarını açıklamıştı. Buna göre, teminat mektupları artık Eximbank kanalıyla da verilecek. Böylelikle firmaların yeni pazarlara açılmalarının ve yurt dışında daha fazla iş üstlenmelerinin önünün açılması hedefleniyor. İkinci programla da firmaların, sigorta kapsamındaki alacakları teminat kabul edilip, sevkiyat vadesinden bağımsız 1 yıla kadar finansman desteği sağlanacak. Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYHİB) Başkanı Cem Seven, yaklaşık bir yıldır teminat mektubu konusuyla ilgili hem Eximbank hem de TİM ve Ticaret Bakanlığı yetkilileri ile bu konuda görüşme halinde olduklarını hatırlatarak, “Teminat mektubu konusunda ilk etap başarı ile geçilmiş oldu. Bu ihracatçımız için büyük kolaylıklar getirecek” dedi.

Sırada kontr garanti var

Cem Seven, Eximbank teminat mektuplarına yurt dışındaki finans kuruluşları tarafından da kontr garanti eklenmesini umduklarını belirterek, “İhracatımızın önemli bölümünü Norveç’e gerçekleştiriyoruz. Norveç için inşa edilen gemilerde aynı zamanda o ülke menşeli ürünler de kullanılıyor. Dolayısıyla Norveç Eximbank (GIEK) üzerinden kontr garanti eklenebileceğini düşünüyoruz. Norveç haricindeki diğer Avrupa ülkelerinde ise Eximbank’ın kendisinin düzenleyeceği teminat mektupları için kontr garanti ekleyecek finansal kuruluş bulmasında diğer ticari bankalara göre daha etkin olabileceğini de düşünüyoruz” diye konuştu.

Gemi, yat ve hizmetleri ihracatı haziranda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 58,8 artarak 88 milyon 349 bin dolar düzeyinde gerçekleşti. Tersaneler haziranda ihracatını en çok artıran sektörler arasında yerini aldı. Sektörün yılın ilk yarısındaki ihracatı ise yüzde 1,9 artarak 501 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Cem Seven, salgın sürecinde gemi yat ve ekipmanları ihracatında yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen sektörün haziran ayında ihracatta ivme yakaladığına dikkat çekti.

İhracat teknolojik gemilerle yükseliyor

İhracattaki artışta özel amaçlı tekneler önemli bir yer tutuyor. Seven, Özel maksatlı özel yapım gemilerde ve de mega yatlarda dünyada ilk beş arasına girmeyi başardıklarını vurgulayarak, “Yüksek mühendislik içeren, inovatif unsurlara sahip, ihracat kilogram fiyatı yüksek olan özel maksatlı özel yapım gemiler ve de mega yatlar ihracatımıza yoğun destek sağlıyor” dedi. Tersanelerin inovatif üretiminin yaklaşık yüzde 40’ı Norveç başta olmak üzere Kuzey Avrupa'ya ihraç ediliyor. Sektör yılsonunda 1 milyar dolarlık ihracat hedefliyor.

Lider pazar yine Norveç

İlk 6 ayda en fazla ihracat 122 milyon dolarla Norveç'e yapılırken, onu 51 milyon dolarla Lüksemburg, 42 milyon dolarla Malta, 38 milyon dolarla Kanada, 33 milyon dolarla Marshall Adaları izledi. Cem Seven, yıla iyi başlasalar da salgın nedeniyle sonraki aylarda ihracatta duraklamalar yaşadıklarını kaydederek, "Birliğimizin çalışmalarıyla salgın döneminde alınan özel izinler sayesinde yabancı yetkililer Türkiye'ye gelebildi. Ardından gemiler sahiplerine teslim edilebildi. Böylece mayıs ve haziranda sektör ihracatı yeniden yükselişe geçti. Salgınla birlikte yaşanan büyük olumsuzluklara rağmen ihracatçılarımız, üretime ve ihracata ara vermeden devam etti ve birçok sektörün büyük kayıplar yaşadığı bu dönemi ihracat artışıyla tamamlamayı başardı" dedi.