Afet lojistiğinde 10 öncelik

Aysel YÜCEL

Türkiye maalesef depremden yangına sele kadar büyük riskleri barından bir afetler ülkesi. Son tarihi yangın felaketi tüm ülkeyi tam anlamıyla yasa boğdu. 8 vatandaşımızın ve doğadaki binlerce canlının yok olmasına neden olan yangınlarla mücadele çalışmaları devam ederken, yaşanan bu süreç afet lojistiğinin önemini de bir kez daha gözler önüne serdi. Koordinasyon sağlanmadan rastgele yapılan destek ve müdahalelerin amacına ulaşamadığını, aksine kargaşayı artırdığını dile getiren yetkililer, hem STK’lar hem de kamu kurumları bünyesinde acil bir afet lojistiği teşkilatlanmasına ihtiyaç olduğunu vurguluyor.

Lojistik sektörünün önde gelen uzmanlarından O2 Lojistik Yönetim Danışmanlık kurucusu ve eğitmen H.Oruç Kaya, lojistikle ilgili STK’ların afet durumunda hemen organize olarak firmaları yönlendirmesi gerektiğini vurguladı. Kaya, AFAD bünyesinde bir lojistik yönetim biriminin olması gerektiğini vurgularken, STK’ların da afet lojistiğine yönelik çalışma grubunun olması gerektiğini söyledi. Kaya konuyla ilgili şu önemli mesajları verdi:

“Afet sonrası insanların yarasının en hızlı şekilde doğru sarılması ve acılarının hafifl etilmesi şart. Örneğin İstanbul'daki yapı durumu düzeltilmedikçe binlerce bina, depremde yıkılabilir. Bu durumda deprem sonrası yapılacak şeyler, çok daha önemli olacak. Deprem sonrası için gerekli lojistik altyapının durumu, çalışacak kişilerin yetkinliği deprem sonrasının çok daha kolay yönetilmesini sağlayacaktır. Bu amaçla yetkililer, lojistik işini gerçekten bilen uzmanlardan fikir ve bilgi almalı. Hatta o lojistik uzmanlarına görev verilmelidir. Örneğin bir kamyonu, lojistikçiden daha iyi kimse yükleyemez ve boşaltamaz veya bir depoyu daha iyi kimse yönetemez. Afet durumunda lojistik şirketleri ve lojistik çalışanları, bir çeşit seferberlik emri gibi görev altına alınabilir. Lojistik ile ilgili STK’ler, afet durumunda hemen lojistik şirketlerini ve uzmanlarını organize edebilir ve onları gerekli yerlere yönlendirebilir ve onların çalışmasını takip edebilir. Öbür türlü bütün iyi niyetli çalışmalar, lojistik firmalarının bireysel gayretleri bile, sonucunda bir kargaşaya yol açabilir.”

“Simülasyon hayati önem taşıyor”

İnnova Eğitim & Danışmanlık Kurucusu ve CEO'su Cemil Çınar da afet durumlarında lojistik yönetimi ve koordinasyonunun önemine vurgu yaparak, “Doğal afetler insanların kontrolü dışında ortaya çıkan afetler gibi gözükse de ne yazık ki, bilinçsizlik yüzünden ve ekosistemde yarattığımız tahripler sebebiyle doğal afetler gün geçtikçe sayısı artan bir durum olmaya başladı. Hayatımızı olumsuz etkileyen bu süreç, bizlere afet yönetiminde kriz yönetiminin önemini ve beraberinde planlama, operasyon, lojistik, Türkiye'yi sarsan orman yangınları, afet lojistiğinin önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Gerekli koordinasyon sağlanmadan yapılan destek ve müdahalelerin kargaşayı artırdığına dile getiren uzmanlar, acilen bir afet lojistiği teşkilatlanmasının şart olduğunu vurguladı. sağlık ve mali-idari süreçlerinin de ayrı ayrı önem arz ettiğini gösterdi” dedi. Afet lojistiği koordinasyonu sağlanırken süreçlerin, tüm canlıları, kaynakları, afetzedelere yardım edebilecek ve koruyacak şekilde tasarlanması, sistemsel bir şekilde mobil hareket edebilen süreçler halinde oluşturulması gerektiğini ifade eden Çınar, şöyle devam etti: “Unutulmamalıdır ki, kontrolümüz dışında gelişebilecek birçok unsur ile çalışıldığı için afet lojistiği oldukça zorlu bir süreç. Bu aşamada afet lojistiğinde ekiplerin eğitim ve bilinç seviyelerinin yüksek olması, kişilerin yetkilendirilmesi, süreçlerin daha önceden simüle edilerek kurgulanması hayati önem taşıyor.”

"Müdahale araçları bilinçli kullanılmalı"

TTT Global Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Akın Arslan, depremlere yönelik acil afet planları gibi orman yangınlarını da içeren planlamaları önceden yapmak gerektiğini belirtti. Arslan, “Tabii burada iklim verilerinin yakından takip edilmesi dahil olmak üzere istatistik biliminden de azami istifade etmek önemli" dedi. Büyük ormanlık bölgelerde, yangın anında lojistiğin hayati önem taşıdığını ifade eden Akın, “Büyük ormanlık bölgelere mutlaka yangın durumunda kritik önleme güzergahlarına geçiş sağlayacak yollar planlanmalı ve yapılmalı. Rüzgar vb. verilere de bakarak genişlikler ayarlanmalı. Yangın riski yüksek ormanlık alanlarda gerektiğinde ikmal için kullanma amaçlı büyük boşluklar ormansızlaştırılmalı. Buralara geçiş yolları yapılmalı. Bu boşluklar ormanda yaşayan canlıları için de çok kritik olacak. Su havzalarıyla desteklenmesi önemli” diye konuştu. Yangın bölgelerinde lojistik operasyonların kesintisiz sürmesinin önemini vurgulayan Akın, şunları kaydetti: “Önceden ayrılmış, eğitilmiş, trafik ekipleri kullanılmalı. Birçok ülkede jandarma bu amaçla sorumluluk alıyor. Destek ekipleri için toplanma bölgeleri oluşturulmalı. Çok iyi bir iletişim sistemi ile desteklenmeli. Yangınlarda kamu, gönüllü kuruluşlar ve halktan gelecek desteğin doğru yönlendirilmesi önemli. Burada öncelikler öne çıkacaktır. Yine yangınlara müdahalede çok kritik role sahip uçaklar ve helikopterler ve diğer araçların bilinçli ve koordineli bir şekilde yönlendirilmesi, taleplerin tek yerde toplanması, operasyonun önceliklendirilerek tek elden yönetilmesi gerekiyor.”

Uzmanlar uyardı: Teşkilatlanma şart

1- AFAD ve STK’ların bünyesinde lojistik birimleri kurulmalı.

2- Afet öncesi simülasyon çalışmaları yapılmalı.

3 Tüm lojistik süreci uzmanlar yürütmeli.

4- Afet müdahale araçları ile yardım malzemelerinin taşındığı araçların güzergahları belirlenmeli.

5- Önceden ayrılmış, eğitilmiş, trafik ekipleri kullanılmalı.

6- Ormanlık bölgelere yangın durumunda kritik önleme güzergahlarına geçiş sağlayacak yollar planlanmalı.

7- Bölgesel ‘afet lojistik depoları’ oluşturulmalı.

8- Toplanan yardımlar, doğru zamanda ve doğru yere ulaştırılmalı.

9- Destek ekipleri için toplanma bölgeleri oluşturulmalı.

10- Afet lojistiği bölümleri açılarak bu alanda uzman yetiştirilmeli.

Firmalar bu kez 'yardım' taşıyor

Lojistik sektörünün önde gelen STK’ları ve firmaları yangınla mücadeleye destek vermek için seferber oldu. Bazı firmalar bölgeye giden yardım malzemelerini ücretsiz taşırken, bazıları da araçlarını yangın söndürme çalışmaları için gönderdi. Çok sayıda lojistikçi TEMA’nın ağaç kapmanyasına da destek verdi.

Ekol, hayvanlar için harekete geçti

Doğanın ve hayvanların korunmasına yönelik önemli sosyal sorumluluk projelerine imza atan Ekol, Türkiye genelinde meydana gelen Orman yangınlarıyla mücadeleye de destek oldu. Yangın bölgesiyle ilgili en doğru bilgilere ulaştıkları sahada görev yapan uzman kaynaklardan, en önemli ihtiyaçlardan bazılarının hayvan gıdası ve ilacı olduğunu öğrendiklerini aktaran Ekol yetkilileri, bu konuda harekete geçti. Şirket yetkilileri yapılan yardımlara yönelik şu açıklamayı yaptı: “Ekol olarak bu ihtiyacı gidermeye odaklanarak ilk yardım paketlerimizi yangının ilk başladığı yer olan ve ciddi zarar gören Antalya’ya ulaştırdık. Yangın bölgelerindeki ihtiyaçları sürekli takip ederek gereken tüm desteği vermeye devam edeceğiz. Ayrıca gönüllü veteriner hekimlerimizin yönlendirmesiyle hayvanlar için temin edilen ilaçlar, İstanbul’dan Antalya Afet Koordinasyon Merkezi’ne gönderildi. Burada toplanan ilaçlar diğer ihtiyacı olan bölgelere de ulaştırılacak.”

UND’den TEMA’ya 35 bin ağaç bağışı

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Yönetim Kurulu Üyeleri, Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde çıkan orman yangınlarına yönelik TEMA Vakfı tarafından başlatılan “Yeniden Yeşerteceğiz” kampanyasına 35 bin fidan ile destek verdi. UND Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Nuhoğlu, “Bu güzel vatanın, akciğerleri olan ormanları yeniden yeşertmek ve hayata döndürmek hepimizin görevidir. Şu anda büyük bir mücadele veriliyor, bu mücadeleye destek vererek ormanımıza, geleceğimize ve vatanımıza sahip çıkmak zorundayız. El birliği ile kaybettiğimiz ormanları tekrar ülkemize kazandıracağımıza inanıyoruz” dedi.

Yurtiçi Kargo ücretsiz taşıyacak

Yurtiçi Kargo, orman yangınlarından etkilenen bölgelerin acil ihtiyaçlarını ücretsiz olarak taşıyacağını açıkladı. Yurtiçi Kargo, sosyal medya hesapları üzerinden yaptığı açıklamaya göre; yangın bölgelerinde bulunan belediyelerle yapılan görüşmeler sonucunda belirlenen acil ihtiyaç listesinde yer alan malzemeleri ücretsiz taşımak amacıyla yardım kampanyası başlattı. Şirket, yardım kampanyası kapsamında bölgelerdeki acil ihtiyaçtan dolayı ilk olarak; yanmaz eldiven, maske ve kafa lambalarının yer aldığı kitleri bölgeye ulaştırmak için de yola çıkacaklarını bildirdi. Yurtiçi Kargo, ’yangın bölgelerinde bulunan belediyeler ile yapılan görüşme sonucunda acil ihtiyaçların listesini belirledi. İhtiyaçlar doğrultusunda şu ürünler bölgeye ücretsiz olarak taşınıyor.

● Yanmaz Ayakkabı,
● Yanmaz Eldiven,
● İş ayakkabısı,
● Kafa lambası,
● N95 Maske,
● Kalın Çorap,
● El Feneri.

Yetkililer ayrıca, durumun aciliyetinden dolayı yanmaz eldiven, maske ve kafa lambalarından oluşan binlerce kiti alacağını duyurdu.

Alışan, tankerlerini seferber etti

Alışan Lojistik, ülkemizdeki yangınların söndürülmesi çalışmaları için kolları sıvadı. İlk etapta TEMA Vakfı’na, şirket ve çalışanlar adına yaptığı 5 bin fidan bağışını duyuran Alışan Lojistik, son olarak Bodrum Belediye’sinin ihtiyacı doğrultusunda filosundaki 3 adet tankeri ve önüne eklediği en yeni model çekicisini su desteği için Bodrum’a ulaştırdı. Konuya ilişkin bilgi aktaran Alışan Lojistik Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Damla Alışan, “ Tankerlerimiz, Bodrum’da söndürme işlemlerinde su takviyesi sağlamak üzere İstanbul’dan, gerekli teçhizatla donatılmış konusunda uzman şoförlerimiz aracılığı ile yola çıkmıştır. Alışan Lojistik olarak, imkânlarımız çerçevesinde ülkemize destek için daima hazırız” dedi.

UTİKAD acil ihtiyaçları gönderdi

Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD), Türkiye’nin çeşitli noktalarında meydana gelen orman yangınlarından büyük bir endişe ve üzüntü duyduğunu dile getirerek, destek kampanyası yaptığını duyurdu: “UTİKAD Yönetim Kurulu Üyeleri tarafından el birliği ile hazırlanan ve acil ihtiyaç malzemelerinin bulunduğu yardım aracı Marmaris Belediyesi ile görüşülerek yetkililere teslim edilmek üzere yola çıkardı. Yangın sonrası ortaya çıkacak hasar tespiti ve oluşacak yeni ihtiyaçların tespitinden sonra yardım çalışmalarımızı sürdürmeyi planlıyoruz."

5 kamyon su ve soğutucu araç yolladı

Afet bölgelerinde en önemli ihtiyaçlardan birinin lojistik olduğunu vurgulayan GKN Kargo’nun Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Akyürek, “Toplanan yardımların doğru zamanda doğru yere ulaştırılmasının önemini biliyor ve elimizi taşın altına koyuyoruz. Afet bölgesindeki belediyelerimizin yayınladığı ihtiyaç listesini ulaştırmak isteyen vatandaşlarımızı bizlerle iletişime geçmeye davet ediyoruz. Tüm araçları hizmete sunuyoruz” dedi. Şirket ayrıca talep edilen 5 kamyon su ve elinde bulunan soğutucu araçları Bodrum ve Marmaris’e doğru yola çıkardı.