"İş yeri kiraları, pandemi de artmaya devam ediyor"

COVID-19 salgını nedeniyle bu yıl birçok iş yeri kepenk kapatma durumunda kaldı. Yılın neredeyse tamamına yayılan kısıtlamalar nedeniyle iş yerleri zor durumda. Son günlerde artan vaka sayıları ek tedbirleri gerekli kılmasından dolayı da şu anda evlere servis ve gel al sistemiyle esnaflar bir şekilde salgınla mücadele etmenin yöntemlerini arıyor. Esnafı bu süreçte en fazla zorlayan konuların başında ise artan işyeri kiraları oldu. Geçen haftalarda kabine toplantısı sonrası yapılan açıklamaya göre, esnaflara kira yardımı yapılacağı açıklandı.

Öncelikle taksi, dolmuş, servis işletmecisi, terzi, oto tamircisi, lokantacı gibi işletme sahiplerinin maddi destekten faydalanabileceği belirtildi. Buradan hareketle "En fazla artış hangi kategorilerde yaşandı?", "Hangi illerdeki işyeri kiraları daha falza artış gösterdi?", "İş yeri kiralarının yanı sıra konutlarda son durum ne?" sorularının cevabını arayan Gayrimenkul Borsası'na (GABORAS) göre, bu dönemde Türkiye nüfusunun üçte birini kapsayan 5 büyükşehir arasında en fazla dükkan ve mağaza kiraları yükseldi. Dükkan ve mağaza kiralarında en fazla artış yüzde 65 ile Bursa’da olurken, Bursa’yı yüzde 45 artış oranıyla İstanbul, yüzde 32 ile İzmir, yüzde 25 ile Ankara ve yüzde 20 artış oranıyla Antalya takip ediyor.

Ofis ve depolarda da artış var

İşyerleri kiralarında büro - ofis kategorisinde de artış sürüyor. GABORAS'ın verilene göre, geçen yılın aynı dönemine göre ofis kiralarında en fazla artış yüzde 25 ile İstanbul’da olurken, İstanbul’u yüzde 23 artış oranıyla Antalya ve Ankara, yüzde 15 ile Bursa ve yüzde 12 artış ile İzmir takip ediyor.
Depo - antrepo kiralarında ise yüzde 33 artış ile en fazla artış oranına sahip olan il Ankara oldu. Ankara’yı yüzde 23 ile İstanbul ve yüzde 22 ile Antalya takip ediyor. Bursa ve İzmir’deki depo kiralarına bakıldığında ise, geçen yıla göre yıl içerisinde fiyat artış ve inişleri yaşansa da yıl sonuna doğru geçtiğimiz yılın oranları gelerek yılı artış göstermeden kapatan iller oluyor.

Konut kiralarında pandeminin etkisi sürüyor

Bu yıl COVID-19 salgını nedeniyle çoğu firmanın evden çalışma sistemine geçmesi, insanların daha ferah alanlara geçerek pandemiyi en az sağlık sorunu ile atlatma beklentileri nedeniyle yazlık ve kırsal bölgelere yerleşimlerin oranını arttırdı. Buna paralel olarak yazlık ve kırsal alanlarda konut kiraları artış seyrini sürdürürken, nüfus oranı yüksek olan şehirlerde artış hızı yavaşladı. Bu yıl, geçen yıla göre, en fazla artış yaşanan iller yüzde 60 ile Muğla, yüzde 57 ile Mersin, Yüzde 56 ile Antalya ve yüzde 50 ile İzmir olurken, bu oran İstanbul (%20), Ankara (%25) ve Bursa (%11) gibi kentleşmenin yoğun olduğu illerde yüzde 25’in altında kaldı.

"Enflasyonun üzerinde bir kira baskısına maruz kalıyor"

Gayrimenkulde iş yerinin yapısal olarak dükkan - mağaza, büro - ofis, depo - antrepo olmak üzere 3 kategoride değerlendirildiğine değinen GABORAS Veri Direktörü Orhan Vatandaş, “Türkiye’nin pandemi döneminde büyümesi sürdü. Ancak, bir çok esnaf için de zor bir dönem devam ediyor. Ülkemizin itici gücü olarak kabul edilen KOBİ’lerimiz, ekonomik hayatı ayakta tutan dükkanlar ve üreticimizin gücü olan depoların GABORAS verilerimize göre enflasyonun üzerinde bir kira baskısına maruz kaldığını gösteriyor. Kiralık stokları ciddi oranda azalırken, bu konuda Devletimizin başlattığı kira desteği programının daralmayı hafifleteceğine inanıyoruz.” şeklinde konuştu.