Hızlı teslimat yatırımları hız kesmeden devam ediyor

Deniz KILINÇ

Hızlı teslimat şirketlerine yönelik artan hızlı talep, yatırımcıların da dikkatini çekiyor. Özellikle pandemi döneminde market alışverişlerini kısa bir süre içinde müşterilerine ulaştıran bu girişimlere geçen yılın tamamında yapılan yatırım tutarı, bu yılın ilk üç ayında aşıldı. ABD ve Avrupa merkezli hızlı teslimat girişimleri ağlarını geliştirmeye odaklanırken, Türkiye’nin ikinci unicornu Getir ve benzeri uygulamalar trilyonlarca dolar büyüklüğündeki gıda market sektörünü gözüne dikmiş durumda. Uzmanlar, sektördeki hızlı büyümenin pandemiden beslendiği konusunda hemfikir. Fakat bazı uzmanlar, hızlı teslimatın geleceğinde yatırımcıları büyük bir potansiyel beklediğini söylerken, bazıları da her girişimin bu fırsattan yararlanamayacağını düşünüyor.

Pandemide yatırım 14 milyar doları aştı

PitchBook Data verileri, pandeminin başından bu yana hızlı teslimat girişimlerine toplam 14 milyar dolar yatırım yapıldığını ortaya koyuyor. Bu yatırımın 8 milyar doları bu yılın yalnızca ilk üç ayında (9 Nisan itibariyle) geldi. 2020’de yapılan toplam yatırım 6 milyar dolardı. PitchBook Data yetkilisi Alex Frederick, geçen senenin sağladığı en büyük faydanın zorunlu sokağa çıkma kısıtlamaları olduğuna inanıyor. The Financial Times’da yer alan habere göre Frederick, “Hızlı teslimat girişimleri bu dönemde müşteri deneyimlerini geliştirmek için birçok veriye ulaştı. Bu yüzden müşteri taleplerini daha iyi karşılamak için bütün bu şirketlerin sermaye topladığını görüyorsunuz” yorumunu yaptı.

“1 depo 1 ayda 1 milyon Euro getirebilir”

ABD merkezli DoorDash ve Londra merkezli Deliveroo gibi yemek teslimat uygulamaları müşterilerine 30 dakikanın altında ulaştırmayı hedefl erken, Getir, Gorillas, GoPuff ve Glovo gibi yeni nesil girişimlerin gözü ise ABD’de 1 trilyon dolar, Avrupa’da 2 trilyon Euro büyüklüğündeki gıda market sektöründe. Berlin ve Köln’de faliyetlerine başlayan Gorillas’ın kurucu ortağı Kağan Sümer, market ürünlerinin restoran yemeklerine göre “çok daha kârlı” olduğunu savunuyor. Restoranların yemek saatlerinde artan siparişlerine karşılık hızlı teslimat uygulamalarının öğleden akşama kadar sipariş aldığını belirten Sumer, “Bir depo bir ayda 1 milyon Euro gelir sağlayabilir” diyerek sektörün potansiyeline dikkat çekiyor. Getir’e benzer olarak müşterilerine 10 dakikada süpermarket ürünleri teslimatı gerçekleştiren bu girişimlere mart ayında da milyonlarca dolar yatırım yapıldı. 128 milyon dolarlık bir fonlamadan yalnızca iki ay sonra Getir, mart ayında 300 milyon dolar yatırım alırken, Gorillas ise 290 milyon dolar fon kaptı. Philadelphia merkezli GoPuff 1,15 milyar dolar yatırımla değerlemesini 8,9 milyar dolara taşırken, bir süre Türkiye’de de hizmet veren İspanyol hızlı teslimat uygulaması Glovo 450 milyon dolar yatırım aldı.

Sektörün potansiyelini Getir’le keşfetti

The Financial Times haberine göre Avrupa’da online market alışveriş sektörünün önde gelen isimlerinden Dominique Locher, sektörün potansiyelini Getir’le keşfetti. Locher, FT’ye verdiği demeçe göre Türkiye’de katıldığı bir Türk marketler zincirinin yönetim kurulu toplantısında verdiği Getir siparişinin diğer katılımcıların kahve siparişinden daha hızlı gelmesi dikkatini çekmiş ve Locher bu keşfi n ardından Londra merkezli hızlı teslimat girişimi Jiff y’ye yatırım yapmış.

Deliveroo halka arzı İngiliz IPO pazarının suçu

İngiltere’de halka arzı istenen başarıyı getirmemesi ise sektör yatırımcılarına göre “İngiliz halka arz pazarından kaynaklanıyor”. Deliveroo mart sonunda gerçekleştirdiği halka arzda (8,8 milyar pound) 10,5 milyar dolar piyasa değeri öngörmüştü ancak şirketin piyasa değeri geçen hafta itibariyle 5,2 milyar dolar. Yine de “Yatırımcıların geri çekileceğini düşünmüyorum” diyen Locher’e göre hızlı teslimat devasa bir pazar. Londra merkezli risk sermayesi Blossom Capital yatırımcısı Ophelia Brown, Deliveroo halka arzından hızlı teslimat sektörünün değil, İngiliz halka arz pazarının sorumlu olduğunu düşünüyor. “Bu tıpkı Ocado’nun başarısız halka arzından sonra gıda sektörüne yatırım yapmamaya benziyor” diyen Brown, 2010’daki halka arzından beri Ocado hisselerinin 10 kat değer kazandığını hatırlatıyor.

Sıkı rekabet konsolidasyon da getirebilir

Sektöre yönelik söz konusu yatırımcı ilgisi Avrupa ve ABD’de rekabeti güçlendirirken, uzmanlar her oyuncunun başarıya ulaşamayabileceği uyarısını yapıyor. Bu yıl Avrupa, Ortadoğu ve Afrika’da yeni depolar açmayı planlayan İspanyol hızlı teslimat uygulaması Glovo’nun CEO’su Oscar Pierre güçlü talebe rağmen söz konusu heyecana karşı dikkatli olmaya çalışıyor. Önceki yatırımcı eğilimlerini hatırlatan Pierre, “Grouponlar ve birkaç yıl önce elektrikli scooterların başına gelenlere benzer bir durumla karşı karşıyayız” diyor. Getir yatırımcılarından Sequoia Capital’in ortaklarından Michael Mortiz ise daha sert bir uyarı yapıyor: “Sektöre yeni giren girişimlerin büyük bir kısmı sert bir ders alacak.”