Hazır giyim ihracatında kârlılık yarı yarıya azaldı

Yener KARADENİZ

Ekonomi yönetiminin düşük faiz ve yüksek kurla üretim ve ihracatı canlandırmaya yönelik politikası her ne kadar ihracatı artırsa da, birçok sektörün kârlılığını düşürdü. Hammaddede büyük oranda dışa bağlı olan sektörlerde maliyetler kura bağlı olarak katlanırken, söz konusu artışlar ihracat birim değerine aynı oranda yansıtılamayınca, kâr kaybı yaşandı. Hazır giyim sektöründe daha önce iç piyasada yaşanan kâr kaybı, ihracatta da başladı ve sektör kârlılığı yüzde 50 azaldı.

İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe, salgın ile birlikte hammadde fiyatlarının çok yüksek oranda arttığını söyledi. Türk hazır giyim sanayicisinin bazı ürünleri dünya ortalamasının oldukça üzerinde fiyatlarla aldığını belirten Gültepe, “Müşteri fiyat konusunda çok hassas. Yerel para birimindeki her türlü hareketi çok yakından takip ediyorlar. TL’de yaşanan değer kaybının da çok farkındalar. İlk bakışta bu durum ihracata olumlu yansıyor. Ancak iç piyasada dengeler çok daha farklı. Birincisi Türkiye’de hammadde fiyatları dünya ortalamasının yüzde 20’ye yakın üzerinde. Dışardan alınan hammaddede ise ilave gümrük vergisi uygulanıyor. Kur nedeni ile de hammadde fiyatları sürekli yükseliyor. Ancak hammadde fiyatlarında gerçekleşen artış oranını son ürün fiyatlarına olması gerektiği gibi yansıtamıyoruz. Bizim en az yüzde 20 artırmamız lazım kilogram başına fiyatı, ancak son bir yılda bunun yarısını bile yansıtamadık” dedi. Daha önce hazır giyim sektörü ihracatında kârlılık oranının yüzde 5-10’larda olduğunu belirten Gültepe, söz konusu gelişmeler nedeni ile bu oranın yarı yarıya düşerek yüzde 3-5 aralığına gerilediğini aktardı.

“İhracat birim değeri yüzde 10 artmalı”

Hazır giyim sektöründe hammaddenin maliyet içindeki payının yüzde 70’e yakın olduğunu dile getiren TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat da, hammaddeye gelen zamlara rağmen hazır giyim sektörü ihracatında kilogram fiyatının sadece yüzde 1,1 arttığını, ancak aynı kârlılığı korumak için ürüne göre minimum yüzde 5-12 arasında artması gerektiğini belirtti. Fayat, “bu oranda bir zam yapmazsak eski kârlılığımızı korumuş olmuyoruz. Dolayısıyla şu anki kur artışı sebebi ile çok ciddi bir baskı olduğu için, sektör bunu yansıtmakta zorlanıyor. Şu an kur artıyor, daha fazla TL kazanıyorum diye kârlılığa konsantre olmuyor ya da görmezden geliyorlar. Bir şekilde müşterinin baskısına boyun eğiyorlar. Kâra çok dikkat etmek lazım. Ödediğimiz hammadde fiyatları döviz bazında arttığı halde, biz döviz bazında zam yapamazsak sıkıntı büyür. Devalüe olmamız ile hammadde maliyetlerinin döviz bazında artması arasında sektör sıkışıp yansıtması gereken zammı yansıtamıyor. En azından yaklaşık 4-5 gibi bir kârdan vazgeçiliyor anlamına geliyor. Zaten sektör çok kârlı çalışmıyor. Bu çok büyük bir sıkıntı” ifadelerini kullandı.

İşler sürdürülemez noktaya geliyor

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Ramazan Kaya, salgın döneminde işlerin durması nedeni ile üreticilerin kârlılığa çok da bakmadan aldığı birtakım işler olduğunu söyledi. Kaya, “Çünkü istihdam ve kapasite yoğunluğumuz var. Bunu devam ettirebilmemiz için işler aldık. Bu işler de kârsız işlerdi. Bu sebepten dolayı zaten hammadde ve emtia fiyatlarını çok dile getiriyoruz. Hammadde ithalatında uygulanan ilave gümrük vergilerinin bu nedenle kaldırılmasını talep ediyoruz. Bu kârsızlık ile bu işler sürdürülebilir hale gelmiyor. Çünkü artık sermayeler yetmiyor. Sadece görünenin dışında bir sürü giderler oluşuyor. Hem yenilenebilir enerji sistemleri, hem artıma ve atık sistemleri, iş güvenliği gibi birçok operasyonu yürütmemiz, bu alanlara yatırım yapmamız gerekiyor” dedi.