Dünyada gıda fiyatları yükseldi

Dünya çapında ticareti yapılan bir dizi gıda emtiasının uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri takip eden FAO Gıda Fiyat Endeksi, şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 1,6 ve Şubat 2024 seviyesine göre yüzde 8,2 artışla ortalama 127,1 puan olarak gerçekleşti.

Artış büyük ölçüde FAO Şeker Fiyat Endeksi'nin art arda üç aylık düşüşün ardından ocak ayına göre yüzde 6,6 artarak şubat ayında 118,5 puana ulaşmasından kaynaklandı. Artış, özellikle Hindistan'daki üretim beklentilerinin azalması ve Brezilya'daki mahsulü etkileyen olumsuz hava koşulları nedeniyle 2024/25 sezonu için küresel arzın muhtemelen daha sıkı olacağına dair endişelerden kaynaklandı.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi ocak ayına göre yüzde 4,0 artarak ortalama 148,7 puan oldu. Artış, peynir ve tam yağlı süt tozu da dahil olmak üzere tüm önemli süt ürünlerinde, güçlü ithalat talebinin önemli ihracat bölgelerinde üretimi aşması nedeniyle yükselen fiyatların bir sonucu oldu.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi şubat ayında ocak ayına göre yüzde 2,0 ve bir önceki yıla göre yüzde 29.1 artışla ortalama 156,0 puan oldu. Artış büyük ölçüde Güneydoğu Asya'daki mevsimsel arz kısıtlamaları ve biyodizel sektöründen gelen güçlü talep nedeniyle palm, soya ve ayçiçek yağlarının fiyatlarındaki yükselişten kaynaklandı.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi şubat ayında yüzde 0,7 artarak ortalama 112,6 puan oldu. Buğday fiyatları, Rusya Federasyonu'ndaki arz sıkışıklığı ve Doğu Avrupa ile Kuzey Amerika'daki mahsul koşullarına ilişkin endişeler nedeniyle arttı, ancak genel endeks Şubat 2024 seviyesinin biraz altında kaldı. Dünya mısır fiyatları, Brezilya'da sıkılaşan arz ve güçlü ABD ihracat talebinin desteğiyle yükselmeye devam etti. Buna karşılık, dünya pirinç fiyatları şubat ayında bol ihraç edilebilir arz ve zayıf ithalat talebi nedeniyle yüzde 6,8 oranında düştü.

FAO Et Fiyat Endeksi şubat ayında sabit kaldı ve ocak ayına göre yüzde 0,1'lik bir düşüşle 118,0 puan ortalamasında gerçekleşti. Uluslararası kümes hayvanı ve domuz eti fiyatları arz bolluğu nedeniyle gevşerken, küçükbaş ve büyükbaş hayvan eti fiyatları güçlü küresel ithalat talebinin desteğiyle güçlü seyretti.

2025 küresel buğday üretiminde mütevazı bir artış öngörülüyor

FAO ayrıca, 2025 yılında küresel buğday üretiminin bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 1'lik mütevazı bir artışla 796 milyon ton olacağını tahmin eden son Tahıl Arz ve Talep Özeti'ni de yayınladı. Bu tahmin, yumuşak buğday ekimlerinin artması beklenen Fransa ve Almanya başta olmak üzere Avrupa Birliği'nde beklenen üretim artışlarıyla destekleniyor. Ancak Doğu Avrupa'daki kurak koşullar ve Batı bölgelerindeki aşırı yağışlar gibi zorluklar verim artışlarını etkileyebilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde buğday ekim alanlarının genişlemesi beklenmekle birlikte, kış mahsullerini etkileyen kuraklık koşulları nedeniyle verim biraz düşebilir.

Hindistan'daki olumlu mahsul beklentileri ile Kamboçya ve Myanmar'daki elverişli yetiştirme koşullarının etkisiyle pirinç üretiminin 2024/25'te 543 milyon tonla (öğütülmüş eşdeğer olarak) rekor seviyeye ulaşacağı tahmin ediliyor.

FAO, 2024 yılında küresel tahıl üretimi tahminini 2023 seviyesine göre hafif bir artışla 2,842 milyar tona yükseltti.

2024/25 pazarlama yılı için küresel tahıl kullanımı, beklenen rekor pirinç tüketiminin etkisiyle bir önceki yıla göre yüzde 1,0 artışla 2,867 milyar ton olarak tahmin ediliyor. Gıda tüketimindeki hafif düşüşün özellikle Çin'de endüstriyel kullanımdaki artışla dengelenmesi nedeniyle buğday kullanımının sabit kalması bekleniyor.

FAO, küresel tahıl stoklarında yüzde 1,9'luk bir düşüş öngörürken, Rusya Federasyonu ve Ukrayna'daki yüksek stokların diğer yerlerdeki azalmalarla dengelenmesi beklendiğinden, 2025 yılı için bitiş stoklarının 869,3 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. Küresel stokların kullanıma oranının yüzde 29,9'a düşmesi beklenirken, bu oran yine de rahat bir arza işaret ediyor. FAO ayrıca, değişen ihracat dinamikleri nedeniyle küresel tahıl ticareti tahminini bir önceki sezona göre yüzde 5,6 düşüşle 484,2 milyon tona revize etti.