'Gen susturan' bilim insanları tarımın geleceği için buluştu

Deniz BİLGEN

Küresel tarımın geleceği, HEKTAŞ’ın ev sahipliğinde Tarım ve Orman Bakanlığı ve Ankara Üniversitesi iş birliğiyle Bursa-Orhangazi’deki Tarımsal İnovasyon, Eğitim ve Deneyim Merkezi F.A.R.M.’da düzenlenen 2’nci Uluslararası Moleküler Bitki Koruma Kongresi’nde masaya yatırıldı. Kongrede tarım sektöründe ‘canlıyı canlıyla koruma’yı temel alan yeni teknikler tartışıldı. mRNA üzerinden protein sentezini engelleyerek gen susturma tekniğini bulan 2006 Nobel Tıp Ödülü sahibi Prof. Craig Mello’nun açılış dersini verdiği kongrede, bilim insanları ‘gen susturma’ dahil yeni çalışmaları ve çözümleri paylaştı.

Kritik tarih 2050

Tarım ve gıda alanındaki son araştırmalar gelecek 10 yıl için karamsar bir tablo çiziyor. Raporların ortaya koyduğu perspektife göre gelecek 10 yılda nüfus artışına bağlı olarak gıda tüketimi yüzde 1,4 artacak. Buna karşılık gıda üretimi yüzde 1,1 seviyesinde olacak. Kritik tarih ise 2050 yılı. Etkin önlemler alınmadığı takdirde 9,1 milyar nüfusa ulaşacak dünyada gıda üretimi ile tüketimi arasındaki fark giderek büyüyecek. Dünyada 13 milyar hektar arazinin sadece 5 milyar hektarı tarıma elverişli. Bunun 1,5 milyar hektarında tarım yapılabiliyor ve bu alan giderek azalıyor. Yakın gelecekte, tarım yapılan alan 1,3 milyar hektara inerken dünya nüfusu 10 milyara çıkacak.

İnsanlığı ne bekliyor?

“Dünya nüfusu 10 milyara çıktığında bizi ne bekliyor” sorusundan hareket eden HEKTAŞ, bilimsel ve sürdürülebilir çözümler için son yıllarda etkili çalışmalar yapıyor. Bilim dünyası ve sektör paydaşlarının gerçekleştirdiği çalışmaların tartışıldığı uluslararası bir platforma ev sahipliği yapan HEKTAŞ, konuyu yeniden küresel tarım sektörünün gündemine taşıdı. Geleceğin tarımına yönelik araştırmaların ve çözümlerin ele alındığı kongre, yenilikçi ‘biyomoleküler bitki koruma stratejilerinin’ dünyaya tanıtımını sağlayan en önemli platform olarak tanımlanıyor. Bitki koruma stratejilerinin geliştirilmesinde çığır açan 81 bilim insanı böcek bilimi, bitki patolojisi ve yabancı ot bilimleri başlıklarındaki araştırma projeleri, yeni ve akıllı bitki koruma stratejileriyle ilgili sunumlar yaptı. Kongrede doğal örümcek zehrinden geliştirilen peptit-bazlı insektisitlerden sadece bir hedef organizmayı kontrol eden RNA-bazlı pestisitlere kadar yeni nesil biyopestisitler tanıtıldı.

Tarıma yön veren buluş

Yarının tarımı için gelecek vizyonunun çizildiği kongrede, sektöre katma değer sağlayacak, üretimi ve verimi artıracak yenilikçi uygulamalara ışık tutulması hedefl eniyor. RNA teknolojileriyle ilgili çalışmasıyla 2006 yılında Nobel Tıp Ödülü’nü alan ABD’deki Massachusetts Üniversitesi’nden Prof. Craig Mello’nun keşfettiği RNAi teknolojisinin bugün tarım alanında kullanılma potansiyeli ve yeteneği kongrede işlenen ana konular arasındaydı. Biyopestisit olarak ruhsatlanarak tarımda kullanılan RNA teknolojilerinin sağladığı avantajları aktaran katılımcılar, yaptıkları çalışmalarla ilgili bilgi verdi.

Kongreye Türkiye Entomoloji Derneği, Türkiye Fitopatoloji Derneği, Türkiye Herboloji Derneği ve Türkiye Biyolojik Mücadele Derneği, Zirai Mücadele İlaçları Üreticileri Derneği, İngiliz Bitki Patolojisi Derneği ve Kraliyet Entomoloji Derneği destek oldu.