GEKAD, faaliyetlerine polietilen yasağını kaldırma çalışmalarıyla başladı

Barış SEDEF

İSTANBUL- Ticaret Bakanlığı, 'Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği’nde değişiklik yaparak 3915.10.00.00.00 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonlu (GTİP) etilen polimerden olan, plastik hurda ithalatını yasakladı. Sektördeki etilen polimer ithalatının toplam girdiler içerisinde yüzde 60’lık paya sahip olduğunun altını çizen Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği (GEKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Eren, plastik geri dönüşüm sektörünün ekonomiye 1,2 milyar dolarlık katkı sağladığını söyledi.

Yeni kurulduklarını ama plastik dönüşüm sektörünün yüzde 80’lik bölümünü temsil etmeyi hedeflediklerini kaydeden Eren, gündemlerine aldıkları ilk konunun etilen polimer ürünlerde atık ithalatı yasağının kaldırılması olduğuna vurgu yaptı.

Konu ile ilgili görüşmelerin sürdüğünü dile getiren Eren, “Biz sektör olarak 300 bin kişiye direkt istihdam sağlıyoruz ve sektör her yıl yüzde 7 civarında büyüme gösteriyor. Ekonomiye ise yıllık 1,2 milyar dolarlık katkı sağlıyoruz. Bu kapsamda yurt dışından ithal edilen başta granür olmak üzere ton başı 2 bin dolar olan hammaddeyi biz daha uygun maliyetlere alıp iç piyasaya katma değerli ürün olarak sürüyoruz.” ifadelerini kullandı.

Ekonomiye 6 milyar dolarlık katkı sağlanması hedefleniyor

Plastik geri dönüşüm alanında 2020 yılı için sektör olarak 1,3 milyon tonluk üretim gerçekleştirdiklerini anımsatan Eren, “Mevcut büyüklüğümüzü sürdürürsek 2030 yılına kadar üretim hacmimizin 4,5 milyon ton olacağını öngörüyoruz. Bu da yaklaşık beş PETKİM demek. Bu rakamın cari açığımıza etkisi ise 6 milyar dolar civarında olacak. Bunu sağlamamız için etilen polimer ithalat yasağının kaldırılması ve sağlıklı bir denetim mekanizması ile ithal edilmesine izin verilmesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı.

Yasağın konulmasında Avrupalı üreticilerin Türkiye’deki medya organlarını kullanmasının etkili olduğunu kaydeden Eren, “Avrupa’da faaliyet gösteren hammadde üreticileri Türkiye’ye ihraç ettikleri ürünlerde pazar kaybı yaşamaya başladı. Bunun önüne geçmek adına sektörde faaliyet gösteren bazı merdiven altı üreticilerin usulsüz uygulamalarını gündeme getirdiler. Halbuki Avrupa bölgesindeki üreticiler hammadde de pazar kaybının önüne geçmek adına medya organları üzerinden algı oluşturuldu.” şeklinde konuştu.

Yüzde 50 hammadde avantajı sağlıyor

Yurt dışından ithal edilen plastik hammaddelerde alternatif maliyetin ton başı 2 bin dolar olduğuna dikkat çeken Eren, “Biz etilen polimer’in geri dönüştürülmesiyle bu ürünün iç piyasadaki oyunculara bin dolara sunulmasını sağlıyoruz. Rahatsızlık yaratan temel konuda buradan kaynaklanıyor.” dedi.

Otomotiv, tekstil, kimya ve gıda başta olmak üzere birçok sektörün hammadde tedarikçisi olduklarını anlatan Eren, “Sektörlerin büyümesine bağlı olarak biz de yukarı yönlü ivmelenme yakalıyoruz. 2020 verilerine baktığımızda otomotiv endüstrisi yapmış oldukları üretimlerde ortalama yüzde 12 plastik hammadde kullanmış; hem hammadde maliyet baskısından hem de çevre bilincinden dolayı bu oranının yüzde 70’lik kısmını geri dönüşüm şirketlerinden tedarik etmiş durumda.” bilgisini verdi. Eren Sakarya bölgesinde geri dönüşümcülere yönelik özel bir organize sanayi bölgesinin kurulması gerektiğine işaret ederek, bu yönde fizibilite çalışmaları yaptıklarını söyledi.

Pastadan 65 milyar dolarlık pay almayı hedefliyor

Bunun dışında 2050’de plastik geri dönüşüm sektörünün dünyada 900 milyar dolarlık pazar hacmine ulaşması beklediklerini dile getiren Fatih Eren, şunları söyledi: “Biz de bu pastadan 65 milyar dolarlık pay almayı amaçlıyoruz. Ayrıca birçok firma ürünlerini geri dönüşüm hammaddesinden istiyor. Örneğin bir tane futbol takımı bütün formalarının geri dönüştürülmüş hammaddelerden üretilmesini istiyor. Bazı markalar da üretim süreçlerindeki hammaddeleri geri dönüştürülmüş ürünlerden talep ediyor. Bu noktada global markaların Türkiye geri dönüşüm sanayicilerinin müşterisi olmak için sıraya girmelerine şahit oluyoruz.”

Sektörde 35 bin kişi işsizlik tehdidiyle karşı karşıya

Plastik hurda ithalatının yasaklanmasının geri dönüşüm sektörünün sonu anlamına geleceğini belirten Plastik Sanayicileri Federasyonu (PLASFED) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Karadeniz, “Yurtiçinde en yoğun olarak işlenen plastik hurdası olan polietilen hurdasının ithalatının yasaklanması yıllardır kamunun teşvikleri ile yapılan yatırımların atıl hale gelmesine neden olur.” dedi.

Atık ithalatının fiilen yasaklanması ile birlikte plastik geri dönüşüm sektöründe çarkların durma noktasına geleceğini söyleyen Karadeniz, “Tesisler mevcut stokları ile üretimi kısa bir süre daha devam ettirebilse dahi bu işletmelerde çalışan 35 binin üzerindeki personel işsizlik tehdidi ile karşı karşıya. Kamu otoritelerimizin bu düzenlemeleri yaparken gözden kaçırmış olabilecekleri önemli bir husus, sektörün kapasitesinin Türkiye’de geri dönüşüme uygun olarak toplanan plastik atık miktarını 3’e katlamış olmasıdır. Yani mevcut ithalat yasakları ile sektörün yüzde 80-85 bandında olan kapasite kullanım oranı kaçınılmaz olarak yüzde 30 bandına gerileyecek ve en nihayetinde birçok tesis ya yurtdışına taşınacak ya da kapısına kilit vuracaktır. Ülkemiz kaynaklarının heba edilmemesi adına düzenlemenin tekrar gözden geçirilmesi gerekiyor.” değerlendirmesini yaptı.