Petrolde tavan fiyata Kuzey Akım misillemesi
G7’nin petrolde tavan fiyat uygulama konusunda anlaşmasının ardından Gazprom Kuzey Akım 1’de doğalgaz akışını ‘belirsiz süreyle’ durdurdu. Haftabaşında gösterge doğalgaz fiyatlarında yeni bir ralli bekleniyor. Tasarruf ve stokları paylaşma planlarıyla zor bir kışa hazırlanan AB ise sözleşmelere uyulmazsa karşılık verileceğini bildiriyor.
Hilal SARI
G7 ülkelerinin enerji fiyatlarını düşürmek ve Ukrayna’yı işgal eden Rusya’nın fosil yakıtlarından bağımsızlaşmak amacıyla Rus petrolüne tavan fiyat uygulamasında anlaşmasının ardından Rusya Kuzey Akım 1 üzerindeki gaz akışlarını belirsiz süreyle askıya aldı. Rus Gazprom cuma günü yaptığı açıklamada 2 Eylül’de akışların yeniden devam etmesinden zaten endişe edilmekte olan Kuzey Akım 1’de Avrupa’ya gaz tedariğinin ‘ilave bakım çalışmaları nedeniyle’ durdurulduğunu açıkladı.
“Putin’e sözleşmelere uymazsa karşılık vereceğiz”
AB’nin Ekonomi Komiseri Paolo Genitloni ise Rusya’nın enerjiyi silah olarak kullanmaya devam etmesi halinde bile tepkilerinin daha da artacağını ve AB’nin tepki vermeye hazır olduğunu düşündüğünü söyledi. “Tabii ki enerji tasarrufu yapmak, enerjiyi paylaşmak zorundayız. Stoklarımız yüksek düzeyde ve Putin’in kararlarından korkmuyoruz. Putin’den sözleşmelerine saygı duymasını istedik ancak sözleşmelere uymazlarsa tepki vermeye hazırız” dedi ve nasıl bir karşı adım atılacağının detayına ilişkin konuşmadı.
“Pazartesi çok güçlü bir ralli olacak, arz-talep dengesi daha da zorlaştı”
Uzmanlar Gazprom’dan yapılan açıklama sonrası küresel doğalgaz fiyatlarının pazartesi günü güçlü bir ralli yapmasını bekliyor. Küresel emtia araştırmaları yapan ICIS’dan Gaz Analitiği Direktörü Tom Marzec-Manser, Twitter’da yaptığı açıklamada “Piyasalar son Gazprom gelişmesine göre yeniden konumlanacağı için, küresel doğalgaz fiyatları pazartesi günü muhtemelen çok güçlü bir ralli yapacak” ifadelerini kullandı. Marzec- Manser’e göre “Kuzey Akım 1’in kapanması Rusya’dan gelen boruhattı akışlarını heryerde daha da azaltmış olacak ve bu kış arz ve talebin dengelenmesini çok daha zor hale getirecek”.
Avrupa hükümetleri zaten yüzde 20 kapasiteye kadar gerileyen ve 31 Ağustos- 2 Eylül tarihlerinde tamamen kapatılan Kuzey Akım 1’deki akışların 3 Eylül’de devam etmesini umuyordu. Ancak Moskova’nın gelişmelere Batı’nın Rusya’ya karşı açtığı bir ‘ekonomik savaş’ olarak bakması ve birçok AB ekonomisinde gaz kesintilerine yol açabilecek şekilde tedariği ‘bir türbinde petrol sızıntısı olduğu gerekçesiyle’ tamamen kesmesi, Almanya ve İtalya gibi Rus gazı bağımlılığı yüksek ekonomiler başta olmak üzere Avrupa genelinde resesyonu tetikleyebilir. Avrupa gösterge doğalgazı son bir yılda yüzde 645 artmış durumda. 3 Eylül 2021’de 28,82 Euro/ MWh düzeyinden işlem gören Avrupa gösterge doğalgazı TTF, Rusya’nın akışı tamamen keseceği endişeleriyle 26 Ağustos’ta 348,78 Euro/MWh ile tarihi rekorunu görmüştü. Pazartesi ralli yapması beklenen gösterge TTF, cuma 214 Euro/MWh seviyesinden kapanış yapmıştı.
Avrupa Konseyi Başkanı Katar’la LNG alımını görüşecek
Almanya’da 5. LNG terminalinin hazırlıkları başlatılırken, AB Rusya’dan bağımsızlaşmak için alternatif enerji üreticileriyle görüşmelerini daha da hızlandırıyor. Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, bu hafta Katar, Doha’ya gerçekleştireceği ziyarette Avrupa’nın enerji krizinde doğalgaz üreticisinin AB’ye enerji ihracatının nasıl artırılabileceğini görüşecek.
İsveç: En kötü senaryoda finansal krize yol açabilir
Avruğa Birliği üyesi İsveç, cumartesi günü artan gaz fi yatları nedeniyle enerji şirketlerine yönelik acil bir fi nansal destek paketi açıkladı. Başbakan Magdalena Andersson, “Harekete geçmezsek, fi nansal sistemde ciddi aksaklıklar yaşanma riski var - en kötü senaryoda bu fi nansal bir krize de yol açabilir” diye konuştu. Putin’in birlik içinde bölünme yaratmak istediğini ifade eden Andersson “Ama mesajımız çok net: Başaramayacaksın” dedi.
“İtalya’nın enerji faturası 2’ye katlanacak”
İtalya Ekonomi Bakanı Daniele Franco İtalya’nın enerji faturasının 2022 yılında geçen yıla göre neredeyse iki katına çıkarak 100 milyar Euro’ya ulaşacağını söyledi ve “Roma ekonominin aldığı bu darbeye yastık olmak için sonsuza dek harcama yapamaz” diye konuştu. İtalya’nın Napoli kentinde önceki gün gerçekleşen ve vatandaşların doğalgaz ve elektrik faturalarını yaktığı protestolar ise savaşla birlikte artan enerji fi yatlarının Avrupa için ciddi bir siyasi krize dönüşmekte olduğunun diğer bir göstergesi. Franco Rusya’nın enerji ihracatını kısıtlamasıyla artan fi yatlar karşısında kamu maliyesiyle yapılacakların “hiçbir zaman yeterli olmayabileceğini” belirterek önemli olan doğalgaz ve enerji fi yatlarının tekrar sürdürülebilir düzeylere indirilmesi olduğunu söyledi. 2021’de ülkenin enerji ithalatına beklentiler dahilinde 43 milyar Euro olduğunu, ancak bu faturanın bu yıl yaklaşık 60 milyar Euro (GSYH’nin yaklaşık yüzde 3’ü oranında) artacağını söyledi. Franco’nun ifadeleriyle “İtalya satın alma gücünün önemli bir kısmını ‘yurtdışına’ transfer ediyor.”
Frexitçiler: Birlikten çıkarsak elektrik daha ucuz olur
Fransa’da ülkenin AB’den çıkmasını savunan siyasi parti Generation Frexit’in Başkanı Charles-Henri Gallois, Brüksel’de enerji bakanlarının elektrik piyasasına müdahale etmeye hazırlandığı bir dönemde, ‘Frexit’in Fransa’nın elektrik maliyetini düşüreceğini’ öne sürdü. Gallois, “Avrupa Birliği’nin Ekonomik İlüzyonu” isimli kitabı kaleme alan Gallois “AB’nin elektrik piyasası yüzünden bağımsız olsaydık elektriğe ödeyeceğimizden çok daha fazlasını ödediğimizi biliyor muydunuz? Frexit? Evet!” ifadelerini kullandı.
