Petrolde ‘resesyon satışı’ büyüyor

EVRİM KÜÇÜK

Petrol piyasalarında son yılların en büyük satış dalgası yaşanıyor. Gösterge Brent petrolünün ve Amerikan ham petrolünün varil fiyatı dün yüzde 4’e yakın düşüşle 201’den bu yana en düşük seviyesine indi. Tırmanan ticaret savaşının küresel ekonomiyi yavaşlatabileceği ve enerji talebini zayıflatacağı endişesi petrol piyasalarını sarsıyor. Fiyatları aşağı yönlü etkileyen bir diğer faktör OPEC+ ittifakının beklenmedik derecede büyük bir üretim artışı duyurması ve en büyük ihracatçı Suudi Arabistan’ın Asyalı alıcılar için ham petrol fiyatlarını düşürmesi oldu.

Yılın zirvesine göre %20’den fazla düşüp ayı piyasasına girdi

Petrol fiyatlarında düşüş eğilimi güçleniyor. Brent fiyatları dün öğle saatlerinde günlük yüzde 3.6, haftalık bazda yüzde 15.5 gerileyerek 63 dolara doğru geri çekildi. Bu, fiyatların yılın zirvesini gördüğü 82 dolardan yüzde 23 geri çekilip ayı piyasasına girdiği anlamına geliyor. Amerikan ham petrolü (WTI) Nisan 2021’den bu yana ilk kez 60 doların altına düştü. Dün yüzde 4 gerileyerek 59.8 dolara test eden fiyatlarda haftalık kayıp yüzde 17’ye yaklaştı. Yılın zirvesi 78.8 dolardan yüzde 24.1 geri çekilme yaşandı.

Trump’ın vergileri günlük tüketimi 550 bin-1 milyon varil azaltacak

Trump’ın açıkladığı karşılıklı tarifiler sonrasında tırmanan ticaret savaşının küresel ekonomiyi yavaşlatacağı ve enerji talebini zayıflatacağı yönündeki endişeler arttı. Dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olan Çin, şu anda ABD’ye yaptığı ihracatta yüzde 50’den fazla tarifelerle karşı karşıya. Buna karşılık Pekin, ABD mallarına yüzde 34 tarife uyguladı.

Morgan Stanley, son gümrük vergilerinin küresel ekonomik büyümeye vurmasıyla petrol talebinde günlük yaklaşık 550 bin varil, olası bir resesyonda ise günlük yaklaşık 1 milyon varil azalmaya yol açmasının bekliyor. Banka, talebin bu yıl günlük 900 bin varil yerine 700 bin varil artacağını öngörüyor. 2026’da talep artışının günlük 800 bin varilden günlük 500 bin varile düşeceği tahmin ediliyor.

OPEC+ 2.2 milyon varil üretim artıracak

OPEC+ ittifakının beklenmedik derecede büyük bir üretim artışı duyurması da fiyatları aşağı çekti. Mevcut üretim planı kapsamında OPEC+, Nisan 2025’ten Eylül 2026’ya kadar piyasaya kademeli olarak 2.2 milyon varil/gün ek arz sağlayacak. Nisan ayı arz artışı 138 bin varil/gün iken, grubun Mayıs ayında arzı 135 bin varil/ gün daha artırması bekleniyordu. Ancak grup, piyasayı şaşırttı. Mayıs ayında petrol arzını 411 bin varil/gün artıracağını duyuruldu. OPEC+’nın 5 Mayıs’ta yapacağı toplantıda Haziran ayı üretim seviyeleri belirlenecek. Sektör uzmanları, grubun Haziran ve Temmuz aylarında üretimi sabit tutmayı ve ardından Ağustos’tan itibaren kademeli olarak azaltmayı sürdüreceğini tahmin ediyor.

Aramco, Asya’da petrol fiyatını 2.30 $ düşürdü

Diğer taraftan, dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan, mayıs ayında Asya’ya satılacak ham petrolün fiyatlarını 2.30 dolar azaltarak son dört ayın en düşük seviyesine çekti.

Fiyatlarda düşüş nereye kadar sürer?

Ekonomik belirsizlik ve üretim artışı nedeniyle fiyatlarda düşüşün sürmesi bekleniyor.

■ ING yılın ikinci çeyreği ortalama Brent tahminini 74 dolardan 72 dolara, 37üncü çeyrek beklentisini 75 dolardan 73 dolara, son çeyrek beklentisini de 71 dolardan 68 dolara indirdi.

■ Goldman Sachs, küresel resesyona yol açmasını beklediği tarife hamlesi nedeniyle Brent ham petrolü için 2025 yılı fiyatı tahminini yüzde 5,5, WTI için ise yüzde 4,3 oranında düşürdü. Bankanın analistleri artık Brent ham petrolünün bu yıl ortalama varil başına 69 dolar ve WTI’ın ortalama varil başına 66 dolar olmasını bekliyor.

■ Morgan Stanley, bu yıl Brent ham petrolüne ilişkin tahminlerini düşürürdü. Banka analistleri, yılın ikinci çeyreğinde varil başına 70 dolarlık önceki beklentisini 65 dolara indirdi. Üçüncü ve dördüncü çeyreklerde Brent’in varil başına 67,5 dolardan 62,5 dolara inmesi bekleniyor.

OPEC+ ittifakı arzı artırıyor

OPEC+ arz artışının daha olumlu bir görünümden kaynaklandığını söylerken, uzmanlara göre bu hareketin arkasında başka şeyler var. Trump’ın İran ve Venezuela›ya karşı daha katı yaptırımlara yönelmesinin, OPEC+ arzı artırma alanı sağladığı düşüncesi var. İkinci olarak, Trump’ın petrol fiyatlarını düşürmek istediği ve Suudilere arzı artırmaları için baskı yaptığı biliniyor. Ayrıca grubun sürekli olarak üretim hedeflerinin üzerinde üretim yapan üyeleri cezalandırmak için arzı artırmaya karar verdiğine dair söylentiler de var. Irak geçmişte bunu yapmakla suçlanıyordu. Yakın zamanda ise Kazakistan üretim hedeflerinin çok üzerinde üretim yaptı.

Muhalefetten uyarı: İklim Kanunu değil piyasa odaklı düzenleme olmuşEkonomi

Küresel çalkantıya karşı direniş!Ekonomi