OSB’ler aynı miktar gaza 3.4 kat daha fazla ödeyecek

Hüseyin GÖKÇE

Tedarik zincirindeki kırılmaların etkisiyle hammadde maliyeti döviz cinsinden yükselen, döviz kurundaki artışla bunu daha yoğun hisseden sanayici şimdi de enerji maliyetlerindeki ekstra yükselişle karşı karşıya kaldı. BOTAŞ yılbaşından itibaren sanayi doğalgazına yüzde 50 zam yaptı. Bununla eş zamanlı olarak yıllık 300 bin Sm3 gaz kullanımına ekstra bir zam daha uygulamaya başladı. Ancak doğalgazı kendisi dağıtan OSB’lere tek bir fatura kesildiği için burada faaliyet gösteren şirketler yıllık 300 bin Sm3’ün altında gaz tüketse bile doğalgazı ekstra zamlı kullanmak zorunda kaldı. Yapılan hesaplamaya göre aynı miktarda gaz tüketseler bile OSB içindeki sanayici, dışındaki sanayiciye göre 3.4 kat daha fazla fatura ödüyor.

Yüzde 18 indirim 3.4 kat pahalı kullanıma döndü

BOTAŞ’ın, indirimli tarife uygulanacağını belirterek yönlendirmesiyle 1989 yılından itibaren bölge içi doğalgaz dağıtım altyapısını kuran OSB’ler ilk etapta doğalgazı yüzde 18’e varan oranlarda indirimli kullanmaya başladılar. Ancak hizmet bedeli olarak adlandırılan bu indirimler zaman içinde azalarak 2005 yılında yüzde 3’e geriledi.

OSB’lere tek fatura kesildiği için BOTAŞ’ın sanayiciden tahsilat riskini de ortadan kaldıran sistemde, hizmet bedelleri yeni hat yapımı, personel, bakım ve onarım masrafl arı için kullanılıyordu.

İndirim oranı 2008 yılında yüzde 1’e indirilirken, 2009 yılında sıfırlanmıştı. Hâlen bu kapsamda indirim oranı yüzde 0.5 (yarım) seviyesinde bulunuyor.

Ancak doğalgaz altyapı yatırımını gerçekleştirerek bölge için gaz dağıtımını kendisi yapan OSB’ler için tek fatura kesilmesi BOTAŞ’ın yeni fiyat tarifelerine göre, firmaların aleyhine bir durum yaşanmasına yol açtı.

Kademeli fiyat ek zamma nasıl dönüştü?

OSİAD Başkanı Süleyman Ekinci’nin verdiği bilgilere göre, sanayiciler 2021 yılı Aralık ayındaki tüketimlerinin yüzde 60’ı için Ocak-Eylül dönemindeki ortalama aylık tüketiminin yüzde 60’ına 4.35 TL/Sm3, bunun üzerindeki kısma ise 6.53 TL/Sm3 fiyat uygulandı.

BOTAŞ’ın 31 Aralık 2021 tarihli tarifesine göre ise Ocak 2022 döneminde fiyatlar yüzde 50 artırıldı. Böylece tüketimin yüzde 60’ına kadar olan kısmı 6.45 liradan, üzerindeki kısmı ise 9.68 liradan faturalandırıldı.

Ekinci’nin projeksiyonuna göre, Aralık/2021 dönemi tüketimi 22.336,36 Sm3, ilk dokuz aylık ortalama tüketimi 8.470,30 Sm3, yıllık toplam tüketimi 121.446,7 Sm3 olan bir sanayici KDV dahil 159 bin TL fatura ödeyecek.

Buna karşılık OSB dışındaki işletmeler ise aynı miktarda doğalgaz için 46 bin 627 lira fatura ödeyecek. Başka bir ifade ile OSB’de faaliyet gösteren bir sanayici, OSB dışındaki sanayiciye göre aynı miktarda gaz için 3.4 kat daha fazla ödeme yapacak.

OSB tüzel kişiliğine tek fatura kesildiği için buralarda toplam kullanım otomatikman, zamlı tarifi dilimine giriyor.

Ekinci: OSB dışına çıkma eğilimi artacak

OSTİM Sanayici ve İş İnsanları Derneği (OSİAD) Başkanı Süleyman Ekinci OSB adına düzenlenen faturanın tüketim miktarına göre sanayicilere yansıtılacağı için OSB’lerde üretim yapanların maliyetlerinin çok artacağını söyledi. Bu uygulamanın OSB’lerde üretim yapanlarla, dışında yapan sanayiciler arasında eşitsizliğe ve haksız rekabete yol açacağını dile getiren Ekinci, bu uygulamanın sürmesi halinde işletmelerin OSB dışına çıkma eğiliminin artacağı uyarısında bulundu. Ekinci, BOTAŞ’ın uygulamasına göre, OSB’lerde yer alan sanayicilerin tarifesinin ilgili OSB’nin tüm sanayicilerinin yıllık toplam tüketimi baz alınarak belirlendiğini, OSB dışında yer alan sanayiciler için ise ayrı ayrı tarife oluşturulduğunu anlattı.

Sözdinler: Tarife sanayiciyi adeta cezalandırıyor

Çerkezköy OSB Başkanı Eyüp Sözdinler, bu tarife sistemiyle OSB’lerdeki sanayicinin adeta cezalandırıldığını söyledi. Daha düşük kullanım yaptığı halde, sadece OSB’de olduğu için doğalgaza yüksek fatura ödemek zorunda kalan sanayicinin haksız rekabete maruz kaldığını dile getiren Sözdinler, bunun değiştirilmesi için BOTAŞ ve EPDK’ya başvuruda bulunduklarını bildirdi. Sözdinler, bunun OSB’lere yeni yatırımın önünü tıkayabileceğini kaydederken, “OSB’ler zamanında teşvik edildi ve altyapı yatırımları yaptılar. Bir anlamda BOTAŞ’ın üzerindeki yükü de aldılar. Gelinen noktada indirimin sıfıra yaklaşması ve yeni tarifelerle birlikte, cazibesi kalmayan sistem artık OSB’lere yük olmaya başladı” ifadelerini kullandı.