Mesken ve ticarethane elektriğinde ‘serbest’ modası bitti

ALİ ŞAHİN/BURSA
Türkiye’de 2002 yılında buyana uygulanan ‘serbest tüketici’ sistemi, 2017 yılıyla birlikte yeni bir aşamaya başlamış ve popülerliği artmıştı. Yasal limitlere göre serbest tüketici olma hakkına sahip ve bunu kullanmak isteyen tüketicisin EPDK’dan lisans almış tedarik şirketlerinden herhangi birisiyle ikili anlaşma imzalaması ile bu alanda serbest ticaretin de önü açılmıştı. Son dönemde ise elektrik enerjisindeki bu süreç artan fiyatlar yüzünden sekteye uğradı. Sanayi grubunda serbest tüketici eğilimi kısmen devam ederken mesken ve ticarethanelerde ise tersine bir hareket gözlemlendi. Mayıs 2024 verilerine göre Türkiye’de 2 milyon 548 bin 594 mesken abonesi serbest tüketici hakkını kullanmadı. Ticarethane tarafında ise bu rakam 1 milyon 430 bin 512 olarak kayıtlara geçti. Bu gerilemede özellikle enerji tarafındaki maliyetlerin ve fiyatların artması gerekçe gösterildi. Sektör temsilcileri ulusal tarifedeki sübvansiyon nedeniyle serbest kullanıcı olmanın avantajını kaybetmeye başladığını ve paralelinde kullanıcılarda serbest tüketici hakkı bulunmasına karşın bu hakkın kullanılma oranı azalmaya başladığını belirtti. Yetkililer ayrıca dağıtım şirketlerinin son yıllarda elektriği büyük oranda ulusal tarife üzerinden piyasaya sattığını ve bu nedenle elektrik ticareti hususunun büyük yara aldığına vurgu yaptı. Öte yandan EPDK’nın serbest tüketici olabilmek adına yaptığı limit indirimleri de bu gidişata engel olamadı. 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren elektriğini istediği satıcıdan alabilme hakkına sahip olmak için son bir yılda en az 1.100 kWh elektrik tüketmiş olmak gerekiyorken, 2023 yılında bu miktar 1.000 kWh olarak uygulanmış, 2024 başında 950 kWh olarak güncellenmişti.