Koronavirüs ABD enerji sektörünü sert vurdu

Çin'de ortaya çıkarak hızla dünyaya yayılan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını, ABD enerji sektöründe milyarlarca dolar zarara ve petrol üretiminde sert düşüşlere neden oldu.

Motorlu taşıtlar ve hava yolu ulaşımının durma noktasına gelmesi, dünyanın en büyük petrol tüketicisi olan ABD'de benzin, dizel ve jet yakıtı talebini azalttı.

Arz kısmında ise ABD'li petrol üreticilerinin düşük fiyatlara hızlı adapte olamayarak zamanında kesinti yapamaması, ülkede ham petrol stok kapasitesinin dolmasına yol açtı.

ABD'li üreticilerin ellerindeki ham petrolü stoklayacak yer bulmakta zorlanması, dolayısıyla petrolü hızla ellerinden çıkarmak istemesi ve kontrat sahiplerinin mayıs ayı için vadeli işlem sözleşmelerinin süresi dolmadan fiziki petrol teslimatından kaçınmasıyla, ABD'nin Batı Teksas (WTI) tipi petrolünün varil fiyatı 20 Nisan'da eksi 37,63 seviyesine kadar inmişti.

AA muhabirinin derlediği verilere göre, WTI tipi petrol fiyatının belirlendiği ve ABD'de petrol boru hatlarının kalbi olarak bilinen Oklahoma eyaletinin Cushing kentinde 76 milyon varillik ham petrol stok kapasitesi bulunuyor. Ancak 18-24 Nisan haftası itibarıyla bu kapasitenin 63,4 milyon varille yüzde 83,4 doluluk oranına ulaştığı biliniyor.

Petrol üretimi 1 milyon varil düştü

Suudi Arabistan ve Rusya'yı Kasım 2018'de geride bırakarak dünyanın en büyük ham petrol üreticisi olan ABD'nin üretimi 22-28 Şubat haftasında günlük ortalama 13,1 milyon varile kadar çıkarak rekor kırmıştı.

Ancak salgın nedeniyle geçen ay petrol fiyatlarının 1999'dan bu yanaki en düşük seviyesine gerilemesi ve ABD'li şirketlerin olumsuz etkilenen finansal durumları nedeniyle, ülkenin ham petrol üretimi 25 Nisan-1 Mayıs haftasında günlük ortalama 11,9 milyon varile gerileyerek son 2 ayda günlük 1,2 milyon varil düşüş gösterdi.

Ülkenin petrol endüstrisinin görünümü ve kısa dönem ham petrol üretimine ilişkin gösterge olarak kabul edilen petrol sondaj kulesi sayısının 7 hafta üst üste azalarak 25 Nisan-1 Mayıs tarihlerinde Haziran 2016'dan bu yanaki en düşük seviyeye gerilemesi de ABD'nin ham petrol üretiminin gelecek aylarda daha da düşeceğine işaret ediyor.

Şirketlerden milyarlarca dolarlık zarar açıklaması

Brent türü ham petrolün varil fiyatının Haziran 2014'teki 115 dolardan Ocak 2016'da 30 doların altına düşerek yüzde 74'ten fazla değer kaybettiği 19 aylık dönemde, ABD'nin petrol sektöründe yaklaşık 250 milyar dolarlık yatırım erimiş, 300 bin kişilik istihdam kaybı yaşanmış, 250'den fazla küçük ve orta ölçekli şirket batmıştı.

Bu yıl mart ve nisan aylarını kapsayan 2 aylık dönemde, Brent türü ham petrolün varil fiyatının 45 dolardan 16 doların altına inmesi ve çok kısa sürede yüzde 64'ten fazla değer kaybetmesi ise ABD'nin petrol sektöründe daha büyük kayıpların yaşanacağına işaret ediyor.

Yılın ilk çeyreğinde, ABD'nin en büyük petrol şirketi ExxonMobil 610 milyon dolar, en büyük üçüncü petrol şirketi ConocoPhillips ise 1,7 milyar dolar zarar açıkladı. ExxonMobil ve Chevron yatırım maliyetlerini bu yıl geçen yıla göre sırasıyla 10 milyar dolar ve 3,3 milyar dolar azaltmayı planlarken, ConocoPhillips de maliyetlerini 5 milyar dolardan fazla düşüreceğini duyurdu.

Bu dönemde, dünyanın en büyük petrol sahası hizmetleri şirketlerinden ABD'li Baker Hughes 10,2 milyar dolar, Schlumberger 7,3 milyar dolar ve Halliburton 1 milyar dolar zarar ettiğini açıkladı.

Houston'da 30 bin petrol çalışanı işini kaybedebilir

ABD'nin enerji merkezi olarak kabul edilen Teksas eyaletinin Houston kentinde petrol sektöründe 30 bin kişinin işini kaybedebileceği öngörülüyor. Bu rakam ABD petrol endüstrisindeki iş gücünün yüzde 12'sini oluşturuyor.

Kovid-19 nedeniyle ABD'de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı son 7 haftada 33 milyon 483 bine ulaşırken, ABD Merkez Bankası (Fed) mart ayı itibarıyla yüzde 4,4 seviyesinde bulunan işsizlik oranının gelecek aylarda yüzde 20'lere kadar çıkabileceği uyarısında bulunuyor.

Ayrıca, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, ABD ekonomisinin bu yıl geçen yıla göre yüzde 2 daralacağını öngörüyor.

ABD ekonomisi, Kovid-19 nedeniyle yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,8 daralırken, gayrisafi yurtiçi hasıla 2008'deki küresel finansal kriz döneminden sonraki en sert düşüşünü kaydetmişti.

ABD'li petrol şirketlerinin maliyetlerini karşılayabilmeleri için petrolün ortalama varil fiyatının en az 45 dolar olması gerekiyor. Açık denizde bulunan sahalardaki rezervler daha büyük olduğu için bu miktar 25 dolara kadar inebiliyor ancak bu projelerden üretim yapılması daha uzun süreli ve maliyetli oluyor.