EYODER/Onur Ünlü: Yatırımlarında yavaşlama olabilir ama genele baktığımızda artış bekliyoruz
Enerji Verimliliği ve Yönetimi Derneği (EYODER) Yönetim Kurulu Başkanı Onur Ünlü, enerji verimliliği sektörünün zorluklara rağmen 2024'ü başarılı şekilde tamamladığını belirterek "2025'te özellikle teşviklerin artması ve finansal sıkılaşmanın azalmasıyla bu yıl bekleyen projelerin daha hızlı şekilde hayata geçeceğini öngörüyoruz. İhracat kayıpları yaşayan, kapasitelerini düşüren bazı sektörlerin enerji verimliliği yatırımlarında yavaşlama olabilir ama genele baktığımızda artış bekliyoruz" dedi.
Enerji Verimliliği ve Yönetimi Derneği (EYODER) Yönetim Kurulu Başkanı Onur Ünlü, enerji verimliliği sektörünün yüksek kredi faizleri ve enerji fiyatlarının küresel piyasada önceki iki yıla göre düşük seyretmesiyle uzayan geri ödeme süreleri sebebiyle zorlansa da 2024'ü başarılı şekilde tamamladığını ifade etti.
Sektörün zorluklara rağmen görece başarılı bir yıl geçirmesinde iklim değişikliğiyle mücadele bilincinin giderek artmasının ve uluslararası tedarik zincirlerinden gelen yoğun baskının etkili olduğunu anlatan Ünlü, yüksek faiz oranlarına rağmen işletmelerin yatırımlarına devam ettiğini dile getirdi.
"Enerji verimliliği yatırımlarında yavaşlama olabilir ama genele baktığımızda artış bekliyoruz"
Ünlü, yıl boyunca sektöre yönelik yeni yatırımların az olmasına karşın iyileştirme projelerine yoğun ilgi gösterildiğini belirterek, "2025'te özellikle teşviklerin artması ve finansal sıkılaşmanın azalmasıyla bu yıl bekleyen projelerin daha hızlı şekilde hayata geçeceğini öngörüyoruz. İhracat kayıpları yaşayan, kapasitelerini düşüren bazı sektörlerin enerji verimliliği yatırımlarında yavaşlama olabilir ama genele baktığımızda artış bekliyoruz." dedi.
Gelecek yıl bu alandaki en önemli gelişmenin ticari binalar alanında yaşanacağına işaret eden Ünlü, Binalardaki Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) desteklerinin artmasının beklendiğini ve bu doğrultuda otel, alışveriş merkezi, hastane gibi ticari binalardaki enerji verimliliği yatırımlarının ivme kazanacağını anlattı.
Ünlü, Türkiye'nin Enerji Verimliliği 2030 Stratejisi ve 2024-2030 yıllarında uygulanacak II. Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı kapsamında belirlenen hedeflere ulaşmak için çeşitli eylemlerin hayata geçirilmeye başlandığını vurgulayarak, özellikle VAP kapsamındaki enerji verimliliği projelerindeki üst limitin ve gönüllü anlaşmalardaki limitin yükseltilmesinin bu alanda yatırım hedefleyen firmaların önünü açtığını belirtti.
"İlgili mevzuatın yakın zamanda çıkmasını bekliyoruz"
Türkiye'yi enerji verimliliği alanında ileri taşıyacak diğer konunun Ulusal Yeşil Taksonomi'nin oluşturulmasına yönelik mevzuat çalışmalarının tamamlanması olduğuna dikkati çeken Ünlü, "Sürdürülebilir iş modellerini teşvik etmeyi amaçlayan bir sınıflandırma sistemi olan taksonomi düzenlemesine uygun projeler geliştiren işletmeler, bankalardan ve finans kuruluşlarından daha uygun kredi koşullarıyla finansman sağlayabiliyor. İlgili mevzuatın yakın zamanda çıkmasını bekliyoruz." diye konuştu.
Ünlü, İklim Yasası'nın çıkmasının ve Emisyon Ticaret Sistemi ile ilgili mevzuatların yürürlüğe girmesinin de enerji verimliliği yatırımları için katalizör görevi üstleneceğini vurgulayarak, "Son olarak Ticaret Bakanlığının Yeşil Mutabakata Uyum Projesi Desteği 'Responsible Programı'nı da ihracatçı firmaların gerek yeşil dönüşüme hazırlık süreci gerekse finansal destek noktasında son derece önemli bir gelişme olarak değerlendiriyoruz." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin enerji verimliliği hedeflerine ulaşması, bu süreçte atılacak somut adımlara bağlı
Ünlü, Türkiye'nin enerji verimliliği hedeflerine ulaşabilmesi için enerji hizmet şirketlerinin pazar büyüklüğünün artırılması, bunların daha aktif hale getirilmesi ve özellikle enerji verimliliği projelerinin enerji performans sözleşmeleri yoluyla yapılması gerektiğinin altını çizdi.
Ünlü, "Gelişmiş ülkelerde de yapı bu şekilde ilerliyor. Pazarın gelişmesini sağlayacak iki önemli konunun ise enerji hizmet şirketlerine sağlanacak finans kaynakları ile bunları sigorta poliçeleri ve teminatlarla desteklemek olduğunu düşünüyoruz. Bu kapsamda Bakanlığın da katılımıyla Türkiye Sigortalar Birliği ile toplantı yaptık. Bu konuda şu anda çalışma yapılıyor." değerlendirmesinde bulundu.
Somut adımların atılması gereken önemli konulardan birinin de kamudaki ihale dokümanları olduğunu anlatan Ünlü, "Bugüne kadar bazı kamu projeleri, enerji performans sözleşmeleri ihalesine çıkmış olsa da istenen başarı sağlanamadı. Biz bunda ihale dokümanlarının enerji hizmet şirketlerinin çalışma şekline uygun bulunmayan yapıda olmasının etkili olduğuna inanıyoruz. Bunun için de Bakanlık ile görüşme yaparak taleplerimizi ilettik ve bu süreçte üzerimize düşen görevi yapmaya hazır olduğumuzu belirttik." diye konuştu.
Ünlü, Türkiye'nin verimlilik hedeflerine ulaşması için derneğin de yoğun çaba sarf ettiğini belirterek, enerji verimliliği sektöründe standartları belirlemek üzere çalıştıkları proje kapsamında enerji hizmet şirketleri için bazı kriterler belirlediklerini söyledi.
Derneğe başvuran şirketlere bu kriterleri karşılamaları halinde sertifika verileceğini dile getiren Ünlü, "Böylece sektörümüzün kalite standartlarını yükseltecek, güvenilirlik seviyesini artıracak ve sektörde faaliyet gösteren firmaların yetkinliklerini daha şeffaf bir şekilde ortaya koyacağız. Bu sistem hem enerji verimliliği alanında hizmet almak isteyen şirketler için bilinçli tercih yapma imkanı sunacak hem de sektörde kalite odaklı büyümeye zemin hazırlayacak. Ayrıca enerji hizmet şirketlerinin profesyonelleşmesini teşvik ederek sektörün sürdürülebilir şekilde gelişmesine de katkı sağlayacağız." dedi.
