Avrupa'nın kara kışı ve enerji enflasyonu
Enerji fiyatlarındaki hızlı artışın, pandemiyle rekor seviyelere tırmanan enflasyonu daha da hızlandıracağı uyarıları yapılıyor.
Hilal SARI
Enerji tüketiminin daha da artacağı kış sezonu arifesinde Avrupa ekonomilerinde etkili olmaya başlayan enerji krizi, üretim sektörlerine de yansımaya başladı. Fiyatlardaki yüksek oranlı artışlar, başta İngiltere olmak üzere enerji sektöründe iflasları gündeme getirdi. İlk aşamada gübre ve et üretimini doğrudan etkileyen krizin, gıda fiyatlarını daha da yukarı çekmesi bekleniyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), hızlı artan enerji fiyatlarının ve tedarik zincirinde yaşanan darboğazların, 10 yılın zirvesindeki tüketici enflasyonunu daha da tırmandıracağı uyarısında bulundu. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) da Avrupa’ya doğalgaz arzını artırması için Rusya’ya çağrı yaptı.
OECD dün yayımladığı OECD Ekonomik Görünüm raporunda hem 2021 hem de 2022’de daha önceki tahminlerinden çok daha güçlü fiyat artışları olacağını öngördü. Morgan Stanley öngörülerine göre yüksek enerji fiyatları Euro Bölgesi TÜFE verisine son üç ayda 0,2 ila 0,3 puan daha ekleyecek. G20 genelinde son çeyrekte ortalama %4,5 enflasyon bekleyen OECD, bunun 1,5 puanının navlun ve enerji fiyatlarından kaynaklanacağını belirtiyor. Küresel GSYH’nin pandemi öncesine döndüğü belirtilen raporda artan emtia fiyatlarının ve navlunun kısa vadede enflasyonu daha da yukarı çıkaracağı öngörülüyor.
ECB BAŞKAN YARDIMCISI Luis de Guindos da Financial Times’ın bir etkinliğinde yaptığı açıklamada “Önümüzdeki dönemde çok daha kalıcı bir enflasyon baskısı görebiliriz, özellikle de enerji maliyetlerinden kaynaklanan fiyat artışları daha yüksek ücret baskılarını artırırsa” diyor. Rusya’nın Avrupa’ya doğalgaz akışını yavaşlatması ve soğuk kış ayları için stokların henüz yeniden doldurulamamış olması, ABD’de kasırgaların küresel arzdan önemli bir payı daha durma noktasına getirmesi ve ekonomilerin çoğunun tamamen açılmasıyla gelen güçlü talep, kıtada enerji fiyatlarını tarihi rekorlara getirerek, sanayicileri zorlamaya başladı.
EN AZ 4 ENERJİ ŞİRKETİ HAFTAYA BATACAK
Avrupa’nın enerji krizinden en çok etkilenen ada ülkesi İngiltere’de gelecek hafta dört küçük enerji şirketinin yükselen doğalgaz fiyatları nedeniyle iflas etmesi bekleniyor.
BBC’ye konuşan kaynaklar bu şirketlerin sektördeki büyük oyunculara “1 milyondan fazla müşteriyi devralmak için teklif yapın” dedi. 2021 başında 70 enerji tedarikçisi olan ülkede sektör kaynakları yıl sonuna sadece 10 enerji şirketi kalabileceğini öngörüyor.
KRİZİN KAZANANI RUS GÜBRE ÜRETİCİLERİ
İngiltere’de iki büyük gübre tesisi gösterge doğalgaz fiyatının 70 Euro’nun üzerine çıkması sonrası çareyi kepenk kapatmakta bulmuştu. VTB Capital analisti Elena Sakhnova, Rusya’da sanayici için doğalgaz fiyatlarının 12 aylığına sabitlenmiş olmasının Rus üreticilere büyük bir avantaj sağladığını, azot gübre fiyatlarını tekrar temmuz zirvelerine dönebileceğini söylüyor. Rus gübre tesisleri doğalgazı 2 dolar/mmbtu’dan alırken, Avrupa’da bu rakam 23 dolar/mmbtu düzeyinde.
ET ÜRETİCİLERİ KARBONDİYOKSİT BULAMIYOR
Gübre üreticilerinin kapanması, gıda sektöründe hayvan kesiminde ve gıda ambalajlamasında kullanılan karbondiyoksit arzını da azaltıyor. Dün açıklama yapan İngiltere Ticaret, Enerji ve Temiz Büyüme Bakanı Kwasi Kwarteng et üreticilerinin karbondiyoksit tedariğinde ciddi bir sıkıntı yaşadığını ve önümüzdeki birkaç günün zor geçeceğini söyledi. Bloomberg’de yer alan habere göre et üreticileri “sadece birkaç günlük karbondiyoksit stoklarının olduğunu ve zaten kamyon şöförü gibi insan kaynağı kısıtlarıyla sıkışmış durumda olan gıda tedarik zincirlerinin de tehlike altında olduğunu” söylüyor.
"FATURALARDAN YEŞİL ENERJİ HARÇLARINI KALDIRIN"
İngiltere’nin en büyük enerji tedarikçilerinden Eon İngiltere CEO’su Michael Lewis, tüketicileri bu zor kıştan korumak için hükümete “tüketicilerin elektrik faturalarından yeşil enerji harçlarının kaldırılması” için çağrı yaptı.
Enerji fiyatlarıyla ilgili diğer gelişmeler
● İNGİLTERE enerji şirketlerine devlet kredisi verebilir.
● NEPTUNE Energy İngiltere hükümetine “Kuzey Denizi’nde daha fazla doğalgaz üretmeme izin ver” talebiyle mektup gönderdi.
● NORVEÇ, Avrupa’ya daha fazla doğalgaz tedarik etmeyi taahhüt etti.
● YARA CEO’su Avrupa’ya arzında sıkıntı duyulan amonyak getirecek.
● İSPANYA, AB’den artan enerji fiyatlarıyla mücadele için bir dizi önlem talep ediyor.
● ALMANYA’da vatandaşların doğalgaz faturaları yüzde 11,5 artabilir.
● GAZPROM’un Avrupa’nın doğalgaz fiyatlarında artışındaki payı AB tarafından soruşturulabilir.
● ULUSLARARASI ENERJİ AJANSI, Rusya’ya Avrupa’ya doğalgaz arzını artırması için çağrı yaptı.
● KREMLİN: Kuzey Akım 2’nin faliyete başlaması doğalgaz fiyatındaki artışı kontrol altına almaya yardımcı olur. Avrupa’da bazı sektör yetkilileri Rusya’nın arzı Kuzey Akım 2 için onay kararını hızlandırmak için yavaşlattığı görüşünde.
● EMİSYON HEDEFLERİ de krizden olumsuz etkileniyor.
