Konut kaporasını yatıran kredi için bankaya koştu

LEYLA İLHAN

Orta gelir grubuna yönelik devreye alınan Yeni Evim kampanyası dün itibariyle başladı. Kredi imkânlarının kapanması nedeniyle 2 yıla yakın bir süredir konut alamayan yerli alıcı yüzde 0.69-0.99 arasında değişen faizli krediyle ev sahibi olmak için satış ofislerine koştu. Yeni kampanyada öncelik kredi almak olduğu için birçok kişinin daireyi çok fazla incelemeden kapora yatırıp, biran önce kredi almaya yöneldiği ifade ediliyor. Kampanya ilk günde satış ofislerinde hareketlilik yaratsa da sürecin devamını bankaların vereceği kredi koşullarının belirleyeceği kaydediliyor.

Kampanyanın gidişatını bankalar belirleyecek

Kampanya nedeniyle satış ofislerinde umduklarından daha fazla bir yoğunluk oluştuğunu söyleyen Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt, “Kredi kısıtlaması ve enflasyon nedeniyle konut almak yerli alıcı için hayal haline gelmişti. Şimdi bu kampanya kapsamında bu para bedavaya geliyor. Ayrıca iki ila üç yıl sonra dairenin fiyatının ikiye katlanacağını da biliyor. Bu nedenle dairelerini çok fazla incelemeden kaporalarını verip bir an önce bankaya gidip kredi almaya öncelik veriyorlar” dedi. Ancak Özyurt, kampanya başlamasına rağmen bankacıların da detaylar konusunda bir şey bilmediğini ifade etti.

Kampanyanın gidişatını bankaların vereceği kredinin belirleyeceğini dile getiren Özyurt, “Firma olarak bizim elimizde hem bitmiş, hem devam eden hem de başlayacak olan konut projeleriyle yeterli arz var. Banka bunların ne kadarına kredi verecek, burası önemli” dedi.

Firma olarak ellerinde bitmiş, teslime hazır 350 konut olduğunu kaydeden Özyurt, “Bu konutların hepsini eriteceğimiz görünüyor. Ayrıca raftan indirdiğimiz projemiz var. Üç tane ruhsatı alınmış projemiz olacak. Bu projelerde 1100 adet konut olacak. Bunlardan 200 tanesine başlamıştık. Kalan 900 tanesine de başlayacağız. Hem yeni başlayacak projelerimizden 3 tanesi, hem de devam eden ve bu yıl içinde teslim edilecek iki projemizi bankalarla garantörlük anlaşması yaparak, bu kredi kampanyasına almaya çalışacağız” bilgisini verdi.

Kampanyanın başlayacağı tarihin açıklanmasıyla birlikte satış ofislerine ciddi bir talep almaya başladıklarını söyleyen Babacan Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Babacan da, “Faiz sübvansiyonu, ilk üç yıl düşük ödemeli dönem, yüzde 10 peşinatla kampanya çok büyük bir katkı sağlıyor. Neredeyse evin üçte birini devlet karşılıyor. Ancak kampanyanın start almasıyla birlikte de bankalara gelecek bilgileri bekliyoruz. Bu nedenle satış ofislerinde de tereddütlü bir yoğunluk var. Çünkü herkesin bu kampanyadan faydalanamayacağına dair duyumlar var. Bankalar gelir grubuna bakacak. Dolayısıyla kampanyanın verimini belirleyecek olan finans kuruluşları” dedi. Devam eden projelerin kampanyaya dahil edilmesine değinen Babacan, “Bunun için bankaların şirketlerle garantörlük anlaşması yapması söz konusu olacak. Bu da maketten satılan bir projede bankanın o firmaya ve bu projeye “güveniyorum” demesi oluyor. Burada bir sübvansiyon var. Bu nedenle özellikle kamu bankalarının bu işin içinde olmasını bekliyorum” diye konuştu.

Bir taşla iki kuş

KGF’de inşaat sektörüne yönelik paketin altının doldurulmasını beklediklerini kaydeden Babacan şöyle konuştu: “Ayrıca bakanlığın kampanya ile ilgili tüm mevzuatı web sitesi üzerinden açıklamasını bekliyoruz.” Kampanyanın bir taşla iki kuş vurulmasını sağlayacağını dile getiren Babacan, “Çünkü kampanya ile stoklar eriyince yeni proje yapma ihtiyacı ortaya çıkacak. Devam eden projeden satış yapma imkânı sağladığı için de, dolaylı olarak istihdam ve 250 alt sektöre katkı sağlayacak” yorumunda bulundu.

Küçük müteahhit yerine markalıya yarayacak

Kampanyanın küçük üretici yerine özellikle markalı konut üreticilerini öne çıkaracağını söyleyen İbrahim Babacan, “Çünkü diğer küçük üreticiler kayıt dışı çalıştıkları için 100 TL’ye mal ettikleri üretimi kağıt üzerinde 30-40 TL gösteriyor. Kredili satışta birebir fiyattan faturasını gösterdiği zaman bu sefer de yüzde 25 gibi bir vergiyle karşılaşıyorlar. Böyle olunca markalı olmayan projelerde tüketicinin istediği krediyi alamayacağını duyuyoruz. O da bizim gibi markalı üreticileri öne çıkaracak” dedi ve ekledi: “Çünkü biz kaç paradan satıyorsak o fiyattan kredi almasını sağlıyoruz. Örneği 5 milyon liralık bir ev için bana geldiğinde ben kredinin yüzde 5’ine iskonto yapıyorum”. Babacan şöyle konuştu: “Böylece ev 4 milyon 750 bine inecek. Yüzde 10’unu peşin aldıktan sonra kalan kısmını gelir belgesi uygun şekilde kredilendirebiliyorum. Ancak markalı olmayan üretici, 5 milyon TL’lik ev için ancak 1.5 milyon liralık kredi çekme imkanı sunabiliyor. Bundan dolayı tüketicinin markalı konutları önde tutacağını müşterilerden gelen geri dönüşlerden anlıyoruz.”

Ev için kredi alma yarışı başladı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından başlatılan "Yeni Evim Konut Finansman Programı" kapsamında başvurular bugün başladı. Projeye ilişkin detaylar "https://yenievimkampanyasi.com.tr/" internet sitesi üzerinden öğrenilebilecek ve vatandaşlar başvuru yapabilecek. Kampanyayla orta gelirli vatandaşların 81 ilde piyasa koşullarına göre çok daha uygun vade yapısıyla ilk konutlarını alabilmesi hedefleniyor.

İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin, Muğla'dan ev sahibi olmak isteyen vatandaşların, son 1 yılda o ilde ikamet etmesi istenecek. Finansman desteğinden yararlanacak kişilerin konutunun olmaması gerekiyor. Kırsaldaki evler, devre mülkler bu kriter kapsamında değerlendirilmeyecek. Hanede (eş ve 18 yaş altı çocuklar dahil) en az 1 tane yüzde 50 ve üzeri hisseli konut tapusu varsa ya da hisse oranına bakılmaksızın hanede birden fazla hisseli konut tapusu varsa programdan yararlanılamayacak.

Bireyler söz konusu finansman modeliyle 81 ilde bitmiş konutlar, belirli bir oranda tamamlanmış ve devam eden konutlar, bankalarla garantörlük sözleşmesini imzalamış yeni başlayacak projelerden konut sahibi olabilecek.

Programdan yararlanmak isteyenlerin son bir yıl içinde konut satmamış olması gerekiyor. Alınan konut 5 yıl boyunca satılamayacak, yeni evde bir yıl ikamet şartı olacak.

18 yaş üstü, bankalar tarafından kredi alması uygun görülen her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı kampanyadan yararlanabilecek.  Finansman tutarına faiz oranı değişecek.

Bu finansman modeliyle ilk etapta 100 bin ailenin tamamının birinci el olacak yeni evlerine kavuşması amaçlanıyor. Kampanyada, 15 yıl vadeli, yüzde 10 peşinat, hane gelirinin yüzde 30'unu geçmeyecek taksit oranı ve ilk 3 yıl ödeme kolaylığı sağlanacak.

Hazine taksit katkısı, destek dönemi bittikten sonra, kredi vadesinin son 8 yılı içinde taksitlere eklenerek geri alınacak. Konut üreticisi firmadan proje bedelinin yüzde 5'ini kredinin ilk yılı için taksit katkısı olarak peşin alınacak.

Finansman tutarı 2 milyon liraya kadar 0,69, 2 ile 4 milyon lira arası için 0,79 ve 4 ile 5 milyon lira arası 0,99 faiz/kar payı ile 15 yıl vadeli olacak. Konut satış bedelinin yüzde 5'i kadar tutar yüklenici firma katkısı olarak ilk azami 3'üncü yıla kadar ödeme planına yansıtılacak.

Başvuru nasıl yapılacak?

Dün başlayan süreç kapsamında, konut üreticileri, kriterler uygun yapılan konut projelerini web sitesinde ilan edecek. Konut almak isteyenler daireyi bulacak ve finans kuruluşlarına başvuracak.

Finans kuruluşu hem projenin hem de kişinin kriterlere uygunluğunu denetleyecek. Uygun olan projeler için krediyi tahsis edecek. Kişiler mevcut bankacılık teamülleri çerçevesindeki ödeme gücü kriterlerine tabi olacak.

Vatandaşlar işlemlerini Halkbank, VakıfBank, Ziraat Bankası, Emlak Katılım, Ziraat Katılım, Vakıf Katılım aracılığıyla yapabilecek.